စေနေန႔က ဘာမင္ဂန္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းသို႔ ဆြမ္းပို႔သြားစဥ္ ဆရာေတာ့္ထံ ၀င္ေတြ႔ေတာ့ ဆရာေတာ္က ကုဋီေဆးေနဖို႔ လုပ္ေနရင္းမွ ထြက္လာၿပီး အထက္ပါအတိုင္း ဦးရီးေတာ္ကို ေျပာေလသည္။ ဦးရီးေတာ္က အလိုက္အထိုက္ ရယ္ေနေသာ္ျငား က်မကေတာ့ မလံုမလဲျဖင့္ ေခါင္းငံု႔ကာ ျပံဳးမိ၏။ တကယ္တမ္း က်မက သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ရန္ အလြန္ၿငီးေငြ႔သူ ျဖစ္သည္။ မျဖစ္မေန လုပ္ရေတာ့မည့္ အခ်ိန္မွသာ ထလုပ္ၿပီး မလုပ္ဘဲ ေနလို႔ရသမွ် အခ်ိန္ဆြဲကာ ေပေပေတေတ ေနေလ့ရွိသည္။ ထိုသို႔ အက်င့္ရွိသည့္ က်မက ဦးရီးေတာ္ အိမ္မွ အိမ္သာ ေရခ်ဳိးခန္းကိုလဲ ၿပီးၿပီးေရာ အေပၚယံမွ်သာ ေဆးေၾကာသည္က မ်ားၿပီး ေဆးရည္ေတြ ဘလိခ်္ေတြ ဘာေတြႏွင့္ အေသအခ်ာ မေဆးသည္မွာ ၾကာပင္ၾကာေနၿပီ။
တခါတေလ ဦးရီးေတာ္ ေဆးထားမွန္း သိလ်က္ႏွင့္ မသိခ်င္ေယာင္လဲ ေဆာင္မိေသးသည္။ မၾကာေသးခင္ ကေတာင္ ဦးရီးေတာ္က မေနႏိုင္၍လားမသိ၊ မီးဖိုေခ်ာင္မွ sink ကို က်မ အျပင္သြားေနတုန္း ေဆးထားေပးသည္။ ဒါေတာင္ က်မက “သမီးက ဒီတပတ္ ဟင္းခ်က္ၿပီးမွ တခါထဲ ေပါင္းေဆးမလို႔၊ ဟင္းခ်က္ရင္ ျပန္ညစ္ပတ္အံုးမွာေလ” … ဟု ဆင္ေျခတက္လိုက္ေသး၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆရာေတာ္က အထက္ပါ စကား မိန္႔လိုက္ေသာအခါ ကိုယ့္ဘာသာ မလံု၍ ရွက္ႏိုးႏိုး ျဖစ္မိေလေတာ့သည္။
ဘိလပ္ကို ေရာက္ခါစ ဦးရီးေတာ္အိမ္ ေရာက္ေရာက္ခ်င္း သူ၏ စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းတခ်ဳိ႕သည္ က်မအတြက္ အေတာ္ေလး အူေၾကာင္ေၾကာင္ ႏိုင္လွေပသည္။ မ်က္ႏွာသစ္သည့္ ေဘစင္ကို သံုးၿပီးလွ်င္ သတ္မွတ္ထားသည့္ အ၀တ္ျဖင့္ ေရေျခာက္ေအာင္ ျပန္သုတ္ရမည္၊ ေရခ်ဳိးသည့္ bath tub ကို ကာထားသည့္ မွန္ျပား တံခါးေလးကိုလည္း ေရခ်ဳိးၿပီးတိုင္း ေရစက္ေတြ တင္က်န္မေနေအာင္ သုတ္ရမည္ဟု ဆိုသည္။ မီးဖိုထဲက ပန္းကန္ေဆးသည့္ sink ကိုလဲ ထိုနည္းတူစြာပဲ သံုးၿပီးလွ်င္ ေရျပန္သုတ္ရမည္ … တဲ့။ ျမန္မာျပည္မွာလဲ ဒါေတြ သံုးခဲ့တာပါပဲ၊ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ ေရသုတ္ျခင္း အေလ့အထ မရွိခဲ့သည္မို႔ ကိုယ္အသံုးျပဳၿပီးတိုင္း ျပန္ျပန္ သုတ္ေနရသည္ကို မလုပ္ခ်င္၊ အပုိအလုပ္ဟု ျမင္မိသည္။
အမွန္ကေတာ့ အပိုမဟုတ္ပါ၊ တကယ္ကို လိုအပ္ပါသည္။ ဘိလပ္က ေရေတြသည္ ထံုးဓာတ္ပါေတာ့ ေဘစင္မွာ, မွန္ျပားမွာ တင္ေနသည့္ ေရစက္ေတြက ၾကာေတာ့ စြဲသြားတတ္သည္။ မသုတ္ဘဲထားလွ်င္ ေရေႏြးအိုးမွာ ေရခ်ဳိးကပ္သလို limescale ေတြက ဂၽြတ္တက္လာတတ္သည္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လဲ သုတ္ခိုင္းတာ ျဖစ္သည္။ ေနာက္ေတာ့လဲ ထိုသို႔ ေရသုတ္ရတာ အသားက်လာပါသည္။ သို႔ေပမဲ့ အပ်င္းႀကီးေသာ က်မက ေသခ်ာမသုတ္၊ သုတ္သည္ မည္ကာမတၱ အ၀တ္ကေလးႏွင့္ ဟိုယမ္း ဒီယမ္း ၿပီးၿပီးေရာ သုတ္လိုက္သည္က မ်ားသည္။ ထိုအခါ ေဘစင္မွာ လိုင္းမ္စေကး ေတြက မသိမသာ တက္လာၿပီး ၀ါညစ္ညစ္ ျဖစ္လာေလေတာ့၏။
***
ထိုေန႔က ဆရာေတာ့္ အခန္းမွာ အိမ္သာ ေရခ်ဳိးခန္း ေဆးေၾကာေပးခဲ့ၿပီး အိမ္မွာလဲ ေဆးရအံုးမယ္ဟု စိတ္ကူးျဖင့္ မေန႔ကေတာ့ ေဆးျဖစ္သည္။ ေသခ်ာ မေဆးတာၾကာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ႏွင့္ မေျပာင္၊ ေကာင္းမည္ထင္သည့္ ေဆးရည္ေတြသံုးၿပီး အားစိုက္ေဆးရသည္။ အျမဲတမ္း ေဆးေၾကာေနလွ်င္ ေဆးရတာ ခုေလာက္ ပင္ပန္းမည္ မဟုတ္။ ထိုသို႔ ေဆးေနရင္း ေရာက္တတ္ရာရာ ေတြးမိရာက ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ျပန္ၿပီး ဆန္းစစ္မိ၏။ က်မ စိတ္သည္လဲ ထိုသို႔ပါပဲလား … ။
က်မက စိတ္ကို သိပ္အလိုလိုက္လြန္းသည္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္လဲ ညႇာလြန္းသည္။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ညႇာသလို ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္လဲ ညာခဲ့ပါေသးသည္။ က်မ အမကေတာ့ “နင္က သ႐ုပ္ေဆာင္ေနတာ” ဟု မၾကာေသးခင္ကပင္ က်မကို ေ၀ဖန္ခဲ့ေသး၏။ ဘာေၾကာင့္ဆို … က်မ ေက်ာင္းမဖြင့္ခင္ သူက က်မကို စာေတြ ႀကိဳဖတ္ခိုင္းေတာ့ က်မက ဖတ္စာအုပ္ ဖြင့္၊ စာေၾကာင္းေတြ မ်ဥ္းသား၊ ဟိုက္လိုက္ေတြလုပ္၊ ျမန္မာလို အဓိပၸါယ္ေတြ ေဘးနားမွာေရး၊ အဲဒီလိုေတြ ႐ႈပ္ပြေနေအာင္ လုပ္ထားသည္။ တကယ္တမ္း စာက ေခါင္းထဲ ေရာက္တာမဟုတ္၊ ဒါေပမဲ့ စာအုပ္ကို ၾကည့္လိုက္လွ်င္ေတာ့ စာဖတ္ထားသည့္ႏွယ္။
“ေမးခြန္းသေဘာ နားလည္ေအာင္ ေမးခြန္းေဟာင္းေတြ ေဒါင္းလုတ္လုပ္ ပရင့္ေအာက္ထုတ္ၿပီး အရင္ၾကည့္ပါဆိုတာ ငါေျပာသလိုမလုပ္ဘဲ ဖတ္စာအုပ္ကို ဘာလို႔ ဖတ္ေနရတာတုန္း”
သူက ဒီဘာသာရပ္ေတြကို ေက်ာ္ျဖတ္ ေအာင္ျမင္သြားၿပီမို႔ အေတြ႔အၾကံဳ မ်ားစြာရွိပါသည္။ က်မကေတာ့ သူ႔လမ္းညႊန္ခ်က္ကို မလိုက္နာခဲ့။
“စာအုပ္ကို ဦးရီးေတာ္ ယူၾကည့္ရင္ စာဖတ္ထားသလို ျဖစ္ေအာင္ေလ၊ သူစာေမးရင္ ေျဖႏိုင္ေအာင္လို႔ ျမန္မာလို အဓိပၸါယ္ေတြ ေရးထားရေသးတယ္”
ထိုသို႔ က်မ ေျဖသည့္အခါ နင္က တကယ္စာဖတ္တာ မဟုတ္ဘူး၊ သ႐ုပ္ေဆာင္ေနတာဟု သူက က်မကို အျပစ္တင္ေလေတာ့သည္။ ဟုတ္လဲ ဟုတ္တာပဲ။ က်မက မုသာ၀ါဒ အျပစ္လြတ္ေအာင္ လက္တလံုးျခားျဖင့္ သူမ်ားကို လွည့္စားသလို ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္လဲ လွည့္စားေနတာ မဟုတ္လား။
“ညတိုင္း တရားထိုင္တယ္”
ထိုသို႔ က်မ ေျပာေတာ့ ၾကားရသူေတြက တယ္ဟုတ္ပါလား၊ ေတာ္တယ္၊ လိမၼာလုိက္တာ စသျဖင့္ ခ်ီးက်ဴးၾကသည္။ တကယ္တမ္းေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္သာ သိပါသည္။ တရားထိုင္ခ်ိန္ နာရီ၀က္မွာ ဘယ္ႏွမိနစ္ အာ႐ံုရရ ထိုင္ျဖစ္မွာလဲ။ ထိုင္ခါစ မိနစ္၀က္ ေလာက္သာ အာနာပါန အမွတ္ျဖင့္ ႏွာသီးဖ်ားကို အာ႐ံုျပဳမိေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းေတာ့ အိပ္ငိုက္တခါ စိတ္ပ်ံ႕လြင့္တလွည့္ ျဖစ္ေနတတ္တာ ကိုယ္တိုင္သာ အသိဆံုး။ သို႔ေသာ္လဲ … ညတိုင္း တရားထိုင္တယ္ ဆိုသည့္စကားကို လူၾကားမွာ ခပ္ႂကြားႂကြား ေျပာခဲ့သည္။ ဒါလဲ သ႐ုပ္ေဆာင္ျခင္း တမ်ဳိးေပပဲလား ဟု ခုခ်ိန္မွာေတာ့ က်မေတြးေနမိၿပီ။
တသက္လံုး ေနခ်င္သလို ေနလာသည့္ စိတ္ကို ထိမ္းရသည္မွာ လံုး၀ မလြယ္ကူလွ။ စိတ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ရတာလဲ ပင္ပန္းလြန္းလွသည္။ တရက္တြင္ ၂၄ နာရီ ရွိသည့္အနက္ နာရီ၀က္သာသာမွ် စိတ္ကို စုစည္း ထိမ္းသိမ္းရသည္ကိုပင္ က်မ စိတ္မရွည္ခ်င္၊ သည္းမခံႏိုင္။ ပ်ံ႕ခ်င္ပ်ံ႕ လြင့္ခ်င္လြင့္ ဆိုၿပီး တရားထိုင္သည္ မည္ကာမတၱ ခႏၶာကိုယ္ မလႈပ္မယွက္ ထိုင္ေန႐ံုမွ်ျဖင့္ သမာဓိ မရႏိုင္ စိတ္မတည္ၾကည္ႏိုင္ ဆိုတာ ကိုယ့္ဘာသာ သိပါသည္။
စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ က်မတရားထိုင္တယ္ဆိုတာ ေဘစင္ေရသုတ္သလို အေပၚယံေၾကာ ၿပီးၿပီးေရာ အ၀တ္ကေလးႏွင့္ ယမ္းလိုက္သလို ျဖစ္ေနသည္။ ၾကာလာေတာ့ ေဘစင္မွာ လိုင္းမ္စေကးေတြ စုလာသလို စိတ္မွာလဲ စိတ္အညစ္အေၾကးေတြ အထပ္ထပ္ တက္လာၿပီ။ ေတာ္႐ံုတန္႐ံု ၀ီရိယမ်ဳိးျဖင့္ ခြါခ်ဖို႔ မလြယ္ကူလွေတာ့။ ေဘစင္က လိုင္းမ္စေကးေတြကို ကၽြတ္ေအာင္ အစြမ္းထက္သည့္ ေဆးရည္မ်ဳိး အသံုးျပဳ၍ အားသြန္ခြန္စိုက္ တိုက္ခၽြတ္ရသလို စိတ္မွာ အထပ္ထပ္ ကပ္ၿငိတြယ္တာေနသည့္ ကိေလသာ အညစ္အေၾကးေတြကိုလဲ ျမတ္စြာဘုရားေပးထားသည့္ အစြမ္းထက္ ေဆးရည္ႏွင့္တူေသာ ကမၼ႒ာန္း တမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ ၀ီရိယ စိုက္ထုတ္ကာ တိုက္ခၽြတ္ ေဆးေၾကာသင့္သည္ မဟုတ္လား။
ေဘစင္ႏွင့္ sink ေတြ အားလံုး တိုက္ခၽြတ္ ေဆးေၾကာၿပီးသည့္ အခ်ိန္မွာ လက္ေတြလဲ အေတာ္ေညာင္းသြားၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ရလဒ္အျဖစ္ ျဖဴစင္သန္႔ရွင္းေနသည့္ ေဘစင္ႏွင့္ bath tub ကို ျမင္ရတာ အေတာ္ေလး စိတ္ခ်မ္းသာဖို႔ ေကာင္းလွသည္။ ထိုသို႔ ျဖဴစင္ျခင္း မေပ်ာက္ပ်က္ သြားရေလေအာင္ ထိမ္းသိမ္းထားရေပမည္၊ ေနာက္တခါ အရမ္းမညစ္ေပခင္ မၾကာခဏ ျပန္လည္ တိုက္ခၽြတ္ရမည္၊ ထိုနည္းတူစြာ က်မ၏ ညစ္ေထး ေပက်ံေနေသာ စိတ္အစဥ္ကိုလဲ ျဖဴစင္ရန္ အလို႔ငွာ အဖန္ဖန္ အထပ္ထပ္ သန္႔စင္ရင္း ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ ျပန္လည္ ထိမ္းေက်ာင္းရဦးမည္ဟု ေတြးေနမိပါေတာ့၏။
***
ေမဓာ၀ီ
၂၈၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ၊ ၂၀၁၁
၁၀း၂၂ နာရီ