***
ျပာသိုလျပည့္ည … ။
ျပာသိုလျပည့္ည … ။
ျပာသိုလျပည့္ အေမေန႔ဟု ဆိုရွယ္ဝက္ဘ္ဆိုက္ စာမ်က္ႏွာမ်ားထက္ ေရပန္းစားေနခ်ိန္၌ သူကေတာ့ ျပာသိုလဘြဲ႕ေတြ ဖတ္ရင္း တခါတုန္းက ျပာသိုလကို သတိရေနမိ၏။
.
ျပာသိုခ်မ္းျပင္း၊
ဆီးႏွင္းေရာယွက္
ႏွမ္းပံုဖ်က္ … တဲ့။ အမည္မသိ ေရွးစာဆို ေရးသားခဲ့ေသာ ဆယ့္ႏွစ္လရာသီမိုး ကဗ်ာ၏ ျပာသိုလဖြဲ႕တြင္ အထက္ပါအတိုင္း ဖတ္ခဲ့ရသည္။
.
“ရာသီညြန္႔လမ္း၊ ႏြယ္ပန္းခြါညိဳ၊ ႏွင္းစို ခ်မ္းစိမ့္၊ လြမ္းလိမ့္ေလ … ”
ဆယ့္ႏွစ္ရာသီဘြဲ႕ လူးတားေရးစပ္ခဲ့သူ ဦးယာက ျပာသိုလကို ထိုသို႔ အစခ်ီ၍ လြမ္းစဖြယ္ ေရးဖြဲ႕ၿပီး ….
“ညြန္႔ဖူးစိုစို၊ ပန္းခြါညိဳလည္း၊ ျပာသိုမာသ၊ မကာရတြင္၊ ပြင့္ၾကႀကိဳင္သင္း၊ ေျမာက္ေလသြင္း၍၊ ရင္တြင္းခ်မ္းစိမ့္၊ လွမ်ဳိးၿငိမ့္ကို၊ ႏွစ္သိမ့္စရာ၊ ၾကင္ေဖာ္ကြာသား၊ ေခြကာစု႐ံုး၊ မဥၨဴအံုးမွာ၊ မျပံဳးညွဳိးငယ္၊ သနားဖြယ္ႏွင့္ …”
ခ်မ္းေအးလြန္းသည့္ ရာသီမွာ ၾကင္ေဖာ္ႏွင့္ ကြဲကြာေနရေသာ ဒုကၡကို ဦးယာက က႐ုဏာသက္စြာ စပ္ဆိုခဲ့ေလသည္။
.
မဟာအတုလမင္းႀကီး၏ ျပာသိုလဘြဲ႕ကေတာ့ ဤသို႔အစခ်ီခဲ့သည္။
“တိမ္ေျခငယ္ ရွင္းပါလို႔၊ ျမဴႏွင္းငယ္စိုစို၊ လ-ျပာသိုမွာ၊ ႏြယ္ခြါညိဳ ၿမိဳင္ၿမိဳင္ႏွင့္၊ လႈိင္လႈိင္သင္းတဲ့ လကိုေလး …။
.
နဝေဒးႀကီးကလည္း …
နတ္လကၽြန္း၍၊ ဆန္းတံုျပာသို၊ ပင္တိုင္းညိဳမွ်၊ ျမလို႔ပ်ံ႕မႊန္း၊ ထံုရည္သြန္းသို႔၊ နတ္ပန္းခြံျမ၊ ေပၚသည့္လဝယ္၊
“တရာ့တေဆာင္း၊ ႐ံုးလွာေပါင္းလည္း၊ တူေၾကာင္းမရွိ၊ ခ်မ္းလွဘိ၏” ဟု ျပာသိုလကို ဖြဲ႕ဆိုခဲ့သည္။
.
အမ်ဳိးသမီးစာဆို မယ္ေခြကေတာ့ …
“မီးပူပူ ကင္မဝသည့္၊ လျပာသိုေဆာင္း၊ ထည္ေပါင္းမွ ေထာင္ရာ၊ ျခံဳေလ-ေအးေလ၊ ၾကက္သီးေတြႏွင့္” … ဟု ႐ိုးရွင္းစြာ ေရးဖြဲ႕ခဲ့သည္။
.
စာဆိုေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးကြဲပါေစ ျပာသို၏ ခ်မ္းေအးျခင္းကို ဖြဲ႕ၾကသည္မွာ အတူတူပင္။
.
ျပာသိုက ခြါညိဳႏွင့္ ခြဲမရ၊ ရာသီက မကာရ၊ နကၡတ္က ဖုသွ်၊ ေရွးဘုရင္လက္ထက္ အခါကေတာ့ ျမင္းခင္းသဘင္ က်င္းပၾကသတဲ့။
.
“ေရာင္သိဂႌငယ္၊ ၾကယ္ညီဖုသွ်၊ မကာရမို႔၊ ေရႊဝဥကင္၊ နန္းရင္ျပင္မွာ၊ လွံလ်င္ ျမင္းခင္း၊ သဘင္က်င္းလို႔၊ ရာမင္းထြက္စံ၊ ဗိုလ္ညီလာ ခံေသာခါ ” ဟု မဟာအတုလမင္းႀကီးက ေရးခဲ့သည္။
.
ျမင္းခင္းသဘင္ဆုိသည္ကား ႏိုင္ငံ၏ ျမင္းတပ္အင္အားႏွင့္ အရည္အခ်င္းကို ျပေသာပြဲပင္။ ခုေခတ္မွာေတာ့ ျမင္းခင္းသဘင္က တိမ္ေကာေခ်ၿပီ။
***
.
ျပာသိုခ်မ္းျပင္း၊
ဆီးႏွင္းေရာယွက္
ႏွမ္းပံုဖ်က္ … တဲ့။ အမည္မသိ ေရွးစာဆို ေရးသားခဲ့ေသာ ဆယ့္ႏွစ္လရာသီမိုး ကဗ်ာ၏ ျပာသိုလဖြဲ႕တြင္ အထက္ပါအတိုင္း ဖတ္ခဲ့ရသည္။
.
“ရာသီညြန္႔လမ္း၊ ႏြယ္ပန္းခြါညိဳ၊ ႏွင္းစို ခ်မ္းစိမ့္၊ လြမ္းလိမ့္ေလ … ”
ဆယ့္ႏွစ္ရာသီဘြဲ႕ လူးတားေရးစပ္ခဲ့သူ ဦးယာက ျပာသိုလကို ထိုသို႔ အစခ်ီ၍ လြမ္းစဖြယ္ ေရးဖြဲ႕ၿပီး ….
“ညြန္႔ဖူးစိုစို၊ ပန္းခြါညိဳလည္း၊ ျပာသိုမာသ၊ မကာရတြင္၊ ပြင့္ၾကႀကိဳင္သင္း၊ ေျမာက္ေလသြင္း၍၊ ရင္တြင္းခ်မ္းစိမ့္၊ လွမ်ဳိးၿငိမ့္ကို၊ ႏွစ္သိမ့္စရာ၊ ၾကင္ေဖာ္ကြာသား၊ ေခြကာစု႐ံုး၊ မဥၨဴအံုးမွာ၊ မျပံဳးညွဳိးငယ္၊ သနားဖြယ္ႏွင့္ …”
ခ်မ္းေအးလြန္းသည့္ ရာသီမွာ ၾကင္ေဖာ္ႏွင့္ ကြဲကြာေနရေသာ ဒုကၡကို ဦးယာက က႐ုဏာသက္စြာ စပ္ဆိုခဲ့ေလသည္။
.
မဟာအတုလမင္းႀကီး၏ ျပာသိုလဘြဲ႕ကေတာ့ ဤသို႔အစခ်ီခဲ့သည္။
“တိမ္ေျခငယ္ ရွင္းပါလို႔၊ ျမဴႏွင္းငယ္စိုစို၊ လ-ျပာသိုမွာ၊ ႏြယ္ခြါညိဳ ၿမိဳင္ၿမိဳင္ႏွင့္၊ လႈိင္လႈိင္သင္းတဲ့ လကိုေလး …။
.
နဝေဒးႀကီးကလည္း …
နတ္လကၽြန္း၍၊ ဆန္းတံုျပာသို၊ ပင္တိုင္းညိဳမွ်၊ ျမလို႔ပ်ံ႕မႊန္း၊ ထံုရည္သြန္းသို႔၊ နတ္ပန္းခြံျမ၊ ေပၚသည့္လဝယ္၊
“တရာ့တေဆာင္း၊ ႐ံုးလွာေပါင္းလည္း၊ တူေၾကာင္းမရွိ၊ ခ်မ္းလွဘိ၏” ဟု ျပာသိုလကို ဖြဲ႕ဆိုခဲ့သည္။
.
အမ်ဳိးသမီးစာဆို မယ္ေခြကေတာ့ …
“မီးပူပူ ကင္မဝသည့္၊ လျပာသိုေဆာင္း၊ ထည္ေပါင္းမွ ေထာင္ရာ၊ ျခံဳေလ-ေအးေလ၊ ၾကက္သီးေတြႏွင့္” … ဟု ႐ိုးရွင္းစြာ ေရးဖြဲ႕ခဲ့သည္။
.
စာဆိုေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးကြဲပါေစ ျပာသို၏ ခ်မ္းေအးျခင္းကို ဖြဲ႕ၾကသည္မွာ အတူတူပင္။
.
ျပာသိုက ခြါညိဳႏွင့္ ခြဲမရ၊ ရာသီက မကာရ၊ နကၡတ္က ဖုသွ်၊ ေရွးဘုရင္လက္ထက္ အခါကေတာ့ ျမင္းခင္းသဘင္ က်င္းပၾကသတဲ့။
.
“ေရာင္သိဂႌငယ္၊ ၾကယ္ညီဖုသွ်၊ မကာရမို႔၊ ေရႊဝဥကင္၊ နန္းရင္ျပင္မွာ၊ လွံလ်င္ ျမင္းခင္း၊ သဘင္က်င္းလို႔၊ ရာမင္းထြက္စံ၊ ဗိုလ္ညီလာ ခံေသာခါ ” ဟု မဟာအတုလမင္းႀကီးက ေရးခဲ့သည္။
.
ျမင္းခင္းသဘင္ဆုိသည္ကား ႏိုင္ငံ၏ ျမင္းတပ္အင္အားႏွင့္ အရည္အခ်င္းကို ျပေသာပြဲပင္။ ခုေခတ္မွာေတာ့ ျမင္းခင္းသဘင္က တိမ္ေကာေခ်ၿပီ။
***
ထိုထို ရာသီဘြဲ႕ေတြကို ဖတ္ရင္း ျပတင္းေပါက္ကို လွမ္းၾကည့္လိုက္ေတာ့ ေကာင္းကင္မွာ လမင္းႀကီးက ထြန္းလင္းလို႔ေနသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ျပာသိုလက အခ်မ္းမျပင္းလွ။ ေဆာင္းေငြ႕သက္ေသာ ေလျပည္ေလညင္းမွ လြဲ၍ အေအးဓာတ္က ခပ္ေဖ်ာ့ေဖ်ာ့ ခပ္ေပ်ာ့ေပ်ာ့။ ဒီလိုညမွာ တခါတုန္းက ျပာသိုလျပည့္ညအေၾကာင္း ေခါင္းထဲ ေရာက္လာမိသည္။
တခါတုန္းက … ။
အတိအက်ဆိုရလွ်င္ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃ ခုႏွစ္ ျပာသိုလျပည့္က .. ။
.
မဇၥ်ိမေဒသ၏ လျပာသိုက ေအးခ်မ္းလြန္းလွသည္။ ဆီးႏွင္းတို႔ သည္းထန္စြာ က်ေနသျဖင့္ ဝန္းက်င္က စိုစြတ္အံု႔မႈိင္းလ်က္ … ။ ဥ႐ုေဝလေတာ ေနရဥၨရာျမစ္ကမ္း အနီးမွာေတာ့ ဆီးႏွင္းတို႔က တေဝေဝ။
.
ဥ႐ုေဝလေတာမွာ ေနထိုင္သီတင္းသံုးေနၾကသည့္ ဥ႐ုေဝလကႆပ၊ နဒီကႆပ၊ ဂယာကႆပ အမည္ရ ညီအစ္ကိုသံုးေဖာ္ ရေသ့သံုးပါးကား ကိေလသာ ေခါင္းပါးေစေရး ျပင္းထန္ေသာအက်င့္မ်ားကို က်င့္ေနၾက၏။ အစ္ကိုႀကီး ဥ႐ုေဝလကႆပက တပည့္ငါးရာ၊ အစ္ကိုလတ္ နဒီကႆပက တပည့္ သံုးရာ၊ ညီငယ္ ဂယာကႆပက တပည့္ ႏွစ္ရာကို ေခါင္းေဆာင္ၿပီး ေနရဥၨရာျမစ္တြင္း သက္ဆင္းကာ ေရငုပ္ၾကေလသည္။ ဒီေလာက္ ေအးတဲ့အခ်ိန္မွာ ေရငုပ္သည္ဆိုေတာ့ … သူတို႔ ဘယ္ေလာက္ ခ်မ္းေအးၾကရွာမလဲ … ဟု ေတြးလွ်င္ပင္ ေက်ာထဲက စိမ့္ခနဲ။
.
ေရငုပ္၊ မီးလႈံ … စသျဖင့္ အက်င့္မ်ား က်င့္ပါက ကိေလသာေလွ်ာ့ပါးမည္ဟူေသာ အယူစြဲျဖင့္ ခ်မ္းေအးေသာ ရာသီတြင္ ျပင္းထန္စြာ က်င့္ေနသူမ်ားထံ ျမတ္စြာဘုရားက သြားေရာက္ကာ ထိုသူတို႔၏ အခ်မ္းေဝဒနာမ်ား သက္သာေစေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးေတာ္မူခဲ့ပါသတဲ့ … ။
.
ျပာသိုလရဲ႕ အေအးဓာတ္က ဗုဒၶျမတ္စြာရဲ႕ ေမတၱာ က႐ုဏာေတာ္ကို ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ရွာမည္ မဟုတ္ဟု သူ … ေတြးေနမိသည္။ ျမတ္စြာဘုရားက ရေသ့မ်ား ခြဲ၍မရေသာ ထင္းတံုးမ်ားကို တၿပိဳင္နက္ ကြဲေစျခင္း၊ ရေသ့မ်ား ေမႊး၍မရေသာ မီးကို တၿပိဳင္နက္ ေတာက္ေလာင္ေစျခင္း၊ ရေသ့မ်ား ၿငိမ္း၍ မရေသာ မီးကို တၿပိဳင္နက္ ၿငိမ္းေစျခင္း၊ မီးအိုးကင္း ငါးရာကို တၿပိဳင္နက္ ဖန္ဆင္းျခင္း … စသည့္စသည့္ တန္ခိုးျပာဋိဟာမ်ား ျပကာ ရေသ့မ်ားကို ဆြဲေဆာင္ေစခဲ့သည္။
.
ေနာက္လိုက္ ေနာက္ပါ တပည့္ေပါင္းမ်ားစြာကို ဦးေဆာင္ေနသူ ရေသ့မ်ားက ျမတ္စြာဘုရားေရွ႕ေမွာက္ ဒူးေထာက္ဖို႔ဆိုတာ လြယ္သည့္ကိစၥေတာ့မဟုတ္၊ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ျမတ္စြာဘုရားက တန္ခိုးေတာ္ေပါင္း ၃၅၁၆ မ်ဳိးကို ျပသခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။
.
ထိုအခါမွ ရေသ့မ်ားက ေနရဥၨရာျမစ္ထဲသို႔ သူတို႔၏ အသံုးအေဆာင္မ်ားကို စြန္႔ပစ္ၿပီး ဘုရားထံမွာ ရဟန္းအျဖစ္ ေတာင္းခံခဲ့ၾက၏။ အသံုးအေဆာင္မ်ားႏွင့္အတူ သူတို႔၏မွားယြင္းေသာ အက်င့္ေတြကိုပါ ေနရဥၨရာျမစ္ထဲသို႔ စြန္႔ပစ္ခဲ့ၾကျခင္းေပပဲ။ သို႔ျဖင့္ ... ရေသ့တေထာင္ (ရွင္တေထာင္) လံုး ဧဟိဘိကၡဳ ရဟန္းမ်ား ျဖစ္လာၾက ေလေတာ့သည္။ ဗုဒၶျမတ္စြာက ရေသ့တေထာင္အား ေက်ာက္ဖ်ာထက္၌ ေန၍ “အာဒိတၱ ပရိယာယ” သုတၱန္ေဒသနာေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူသည့္အခါ ရွင္တေထာင္လံုး အာသေဝါကုန္ခမ္းကာ ရဟႏၲာမ်ား ျဖစ္သြားခဲ့ၾကေလ၏။
.
ေနရဥၨရာျမစ္ကေတာ့ စီးဆင္းျမဲ စီးဆင္းေနဆဲပင္ ... ။
.
ထိုေန႔ကား ျပာသိုလျပည့္ေန႔ပင္တည္း။
.
ထို႔ေၾကာင့္ အခါေတာ္ေန႔မ်ားကို စီစဥ္က်င္းပေလ့ရွိေသာ ဆရာေတာ္ မာဂဓီ (သာစည္)က ျပာသိုလျပည့္ကို ရွင္တေထာင္ေန႔ဟု သတ္မွတ္ခဲ့ေလသည္။
***
မဇၥ်ိမေဒသကဲ့သို႔ မေအးခ်မ္းလွေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ျပာသိုလျပည့္ည၌ တခါက ျပာသိုလျပည့္ညဝယ္ ျမတ္စြာဘုရား ေက်ာက္ဖ်ာထက္မွာ စမၸါယ္ေတာ္မူကာ ရဟန္းတေထာင္အား တရားအျမိဳက္ေဆး တိုက္ေကၽြးေနပံုကို ျမင္ေယာင္ရင္း … ျပာသိုလ၏ အႏွစ္သာရကို ေတြးေတာ ခံစားေနမိပါေတာ့သည္။
***
ေမဓာဝီ
.
ထိုေန႔ကား ျပာသိုလျပည့္ေန႔ပင္တည္း။
.
ထို႔ေၾကာင့္ အခါေတာ္ေန႔မ်ားကို စီစဥ္က်င္းပေလ့ရွိေသာ ဆရာေတာ္ မာဂဓီ (သာစည္)က ျပာသိုလျပည့္ကို ရွင္တေထာင္ေန႔ဟု သတ္မွတ္ခဲ့ေလသည္။
***
မဇၥ်ိမေဒသကဲ့သို႔ မေအးခ်မ္းလွေသာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ ျပာသိုလျပည့္ည၌ တခါက ျပာသိုလျပည့္ညဝယ္ ျမတ္စြာဘုရား ေက်ာက္ဖ်ာထက္မွာ စမၸါယ္ေတာ္မူကာ ရဟန္းတေထာင္အား တရားအျမိဳက္ေဆး တိုက္ေကၽြးေနပံုကို ျမင္ေယာင္ရင္း … ျပာသိုလ၏ အႏွစ္သာရကို ေတြးေတာ ခံစားေနမိပါေတာ့သည္။
***
ေမဓာဝီ
၁၂၊ ဇန္နဝါရီ၊ ၂၀၁၇
ျပာသိုလျပည့္ည
၁၉း၁၈ နာရီ
.
ကိုးကား။ ။
ရာသီသဘင္ - ဦးေသာ္ဇင္
ဆယ့္ႏွစ္ရာသီဘြဲ႕ လူးတား - ဦးယာ
တဆယ့္ႏွစ္လမိုး - ဒဂုန္ဦးစန္းေငြ
အခါေတာ္ေန႔မ်ား - မာဂဓီ (သာစည္)
ျပာသိုလျပည့္ည
၁၉း၁၈ နာရီ
.
ကိုးကား။ ။
ရာသီသဘင္ - ဦးေသာ္ဇင္
ဆယ့္ႏွစ္ရာသီဘြဲ႕ လူးတား - ဦးယာ
တဆယ့္ႏွစ္လမိုး - ဒဂုန္ဦးစန္းေငြ
အခါေတာ္ေန႔မ်ား - မာဂဓီ (သာစည္)
