===================
ဒီစာေလးေတြက ဟိုးလြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ (အတိအက် ေျပာရရင္ 2006 Aug) က ေနးတစ္ျမန္မာ ဖိုရမ္မွာ တင္ခဲ့တဲ့ စ...ာေလးေတြပါ။ ကြန္ပ်ဴတာဖိုင္အေဟာင္းေတြ ဖြင့္စစ္ရင္း ျပန္ေတြ႕လို႔ တင္လိုက္ပါတယ္။
***
ဣစၦာသယ နဲ႔ ဣတိပိေသာ
.
တရက္ … သူငယ္ခ်င္းတေယာက္နဲ႔ လမ္းနာမည္ေတြအေၾကာင္း ေျပာရင္း ေက်ာက္ေျမာင္းထဲက ဣစၦာသယလမ္း အေၾကာင္း ေရာက္သြားေတာ့ ကၽြန္မက “အိတ္ဆာသယလမ္း” လို႔ အသံထြက္ၿပီး ေျပာပါတယ္။ ဒါကို သူက …
“ဟင္ … မဟုတ္ပါဘူး၊ ကုတ္ဆာသယလမ္းပါ…” တဲ့ ကၽြန္မကို ျငင္းေရာ။ သူက … ဆက္ေျပာေသးတယ္။
“ဘယ့္ႏွယ့္လုပ္ အိတ္ လို႔ အသံထြက္ရမွာလဲ၊ ကႀကီး ႏွစ္လံုးဆင့္ ထားတာ နင္ မျမင္ဘူးလား၊ ေအာက္က တေခ်ာင္းငင္ ေသးေသးေလးေတာင္ ပါလိုက္ေသးတယ္၊ အဲဒါ မကုတ္လို႔ ဘယ္ဟာ ကုတ္မလဲ …” တဲ့။
.
ဒါနဲ႔ ကၽြန္မလည္း …
“အဲဒါ အကၡရာ ဣ ပါ။ ကႀကီးႏွစ္လံုးဆင့္မဟုတ္ဘူး၊ နင္မွားေနၿပီ။ ဣတိပိေသာ မွာပါတဲ့ အကၡရာ ဣ (အိ) ေလဟယ္၊ အဲဒါကို ဟိုဘက္က စလံုးနဲ႔ သတ္လိုက္ေတာ့ အိတ္ ဆိုၿပီး အသံထြက္တာေလ …” လို႔ ရွင္းျပမိေတာ့ မ်က္လံုးႀကီး ကလယ္ကလယ္နဲ႔
“ဟင္ … ဣတိပိေသာက ဒါမ်ဳိး ကႀကီးႏွစ္လံုးဆင့္နဲ႔ ေရးတာလား၊ ငါက အ-လံုးႀကီးတင္ အိ နဲ႔ ေရးတာ ထင္လို႔” … တဲ့။
ေၾသာ္ … ေတာ္ပါေသးရဲ႕၊ သူ ဣတိပိေသာ ေရးတာ မျမင္ဖူးလို႔။ ျမင္သာ ျမင္ဖူးရင္ ဣတိပိေသာ လို႔ မဖတ္ဘဲ ကုတိပိေသာလို႔မ်ား ဖတ္ေနမလားလို႔ ေတြးမိၿပီး ဘာဆက္ေျပာရမွန္း မသိတာနဲ႔ ၿငိမ္ေနလိုက္ပါေတာ့တယ္။
****
ေမာင္ဂဠဳန္ နဲ႔ ေဝဠဳေက်ာ္
.
ကၽြန္မငယ္ငယ္ကတည္းက အိမ္မွာ ကၽြန္မကို ထိမ္းဖို႔ ေခၚထားတဲ့ အစ္မႀကီး တေယာက္ရွိတယ္၊ သူက ျမန္မာစာကို ေရးတတ္ဖတ္တတ္႐ံုပါပဲ။ တီဗီေပၚကာစ ေခတ္ဦးတုန္းက ျမန္မာ့႐ုပ္/သံ ေတးဂီတ အစီအစဥ္မွာ အဆိုေတာ္ ေမာင္ဂဠဳန္ သီခ်င္းလာေတာ့ ကၽြန္မတို႔က ေမာင္ဂဠဳန္ ေမာင္ဂဠဳန္ နဲ႔ ေျပာေတာ့ သူက မွတ္ထားပါတယ္။ သူမွတ္ပံုကလည္း ဠ (လႀကီး) ကို ျမင္ရင္ ဂဠဳန္ လို႔ ဖတ္ရတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ မွတ္ထားသလား မသိပါဘူး။ ခု ဒီဘက္ေခတ္ ေဝဠဳေက်ာ္ ေပၚလာေတာ့ သူက ေဝဠဳေက်ာ္ နာမည္ကို ဖတ္ၿပီး ဒီမင္းသား နာမည္ကလည္း အဆန္းပဲ၊ ေဝဂဠဳန္ေက်ာ္ တဲ့ … လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔လည္း ေဝဂဠဳန္ေက်ာ္လို႔ ေျပာေျပာၿပီး ရယ္လိုက္ရတာ။ ေနာက္ပိုင္း ေဝဠဳေက်ာ္ကို ျမင္ရင္ ေဝဂဠဳန္ေက်ာ္လို႔ ေနာက္ေျပာင္ေခၚေနမိတာ ခုခ်ိန္ထိပဲ။
***
ဠႀကီး နဲ႔ ဌဝမ္းဘဲ
.
တခ်ဳိ႕က ဠႀကီး နဲ႔ ဌဝမ္းဘဲကို မွားတတ္ၾကတယ္။ အခု အျဖစ္အပ်က္ေလးကေတာ့ အေဖျပန္ေျပာျပတာပါ။ အေဖနဲ႔ အေဖ့ဆရာ (ပါဠိပါရဂူ) နဲ႔ အငွားကားစီးရင္း စကားေျပာလာၾကတယ္။ အေဖက
“စူဠာမဏိကို တခ်ဳိ႕က စူဠာမုနိ လို႔ ေျပာၾကတယ္၊ ဘယ္ဟာအမွန္လဲ ဆရာ” လို႔ သူ႔ဆရာကို ေမးပါတယ္။
ဆရာက ျပန္မေျဖခင္ ယာဥ္ေမာင္းက ျပန္ေျဖပါသတဲ့။
“တကယ္ေတာ့ စူဌာမဏိ ကမွ မွန္တာ” တဲ့ေလ။
ဒါနဲ႔ပဲ အေဖနဲ႔ အေဖ့ဆရာလည္း ဘာမွမေျပာဘဲ ႏႈတ္ဆိတ္ ၿပီးသာ ေနလိုက္ပါေတာ့တယ္ တဲ့။ အေဖ့ဆရာ ပါဠိပါရဂူႀကီးေနရာမွာ ေယာမင္းႀကီးဦးဘိုးလႈိင္သာဆို
“ေမာင္မင္း … ေရာ့ ေရႊဒဂၤါးတျပားယူ … ပါးစပ္ကေလးပိတ္ၿပီး ကားေမာင္းစမ္းကြယ္” လို႔ ေျပာမလား မသိဘူး လို႔ ကၽြန္မေတြးေနမိတယ္။
***
စူဠာမဏိ ဝင္တုန္းက
.
စူဠာမဏိ ေျပာရင္းနဲ႔ သတိရတာေလး ဆက္ေျပာရဦးမယ္။ စူဠာမဏိနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ပါပဲ။ မႏွစ္က (2005 ခုႏွစ္ကို ဆိုလိုတာပါ) ကၽြန္မတို႔ အိမ္ကို အညာက ေဆြမ်ဳိးေတြ ေဆးကု ေရာက္လာၾကတယ္။ ခရီးေရာက္မဆိုက္ စကားစျမည္ေျပာၾကရင္း သူက စကားဆန္း တခု ေျပာတယ္။
“ဟိုတေလာက စူဠာမဏိဝင္တာေလ … ေျဗာင္းကို ဆန္ေနတာပဲေနာ္၊ ၿဂိဳလ္တုစေလာင္းမွာ ၾကည့္ရတယ္၊ လူေတြေသၾကတာ မနည္းမေနာပဲ၊ သနားဖို႔ ေကာင္းလိုက္တာ”
ကၽြန္မလည္း ႐ုတ္တရက္ သူေျပာတာ နားမလည္လို႔ ဘာမွ ျပန္မေျပာမိဘူး၊ စိတ္ထဲကေတာ့ စဥ္းစားေနတာေပါ့၊ စူဠာမဏိဝင္တာ ေျဗာင္းဆန္ေနတာပဲ ဆိုေတာ့ အာဠာဝက ဝင္တာကို ေျပာတာလား … နီးစပ္ရာေလွ်ာက္ေတြးရင္း ၿငိမ္ေနမိေတာ့ သူက ဆက္ေျပာတယ္။
“မၾကည့္လိုက္ရဘူးလား၊ တယ္လီေဗးရွင္းမွာေလ၊ စူဠာမဏိေရလႈိင္းႀကီးဆိုတာ အိမ္ထက္ေတာင္ ျမင့္ေသးတယ္၊ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းလိုက္တာ”
ဒီေတာ့မွ ကၽြန္မလည္း သေဘာေပါက္သလိုလို ျဖစ္သြားၿပီး
“ေၾသာ္ … ဆူနာမီ ကို ေျပာတာလား” လို႔ ျပန္ေမးေတာ့
“ဟုတ္ပါ့ ေအရယ္ … အဲဒီ စူဠာမဏိ အေတာ္ေၾကာက္ဖို႔ ေကာင္းတာေနာ္” တဲ့။
မေလွ်ာ့ဘူး စူဠာမဏိမွ စူဠာမဏိပဲ။ ကိုင္း ဘယ္လို လုပ္ၾကမလဲ … ။ သူ႔က် ျပင္ေပးတာေတာင္ စူဠာမဏိတုန္း။ ဒါနဲ႔ပဲ ကၽြန္မလည္း တုဏွိဘာေဝ ဆိတ္ဆိတ္သာ ေနလိုက္ရပါေတာ့တယ္။
***
ေမဓာဝီ
၂၆၊ ၀၂၊ ၁၇
(ေနာက္ဆက္တြဲေတြ ရွိပါေသးတယ္၊ ခုေတာ့ ဒီေလာက္ပဲ)
ဒီစာေလးေတြက ဟိုးလြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ (အတိအက် ေျပာရရင္ 2006 Aug) က ေနးတစ္ျမန္မာ ဖိုရမ္မွာ တင္ခဲ့တဲ့ စ...ာေလးေတြပါ။ ကြန္ပ်ဴတာဖိုင္အေဟာင္းေတြ ဖြင့္စစ္ရင္း ျပန္ေတြ႕လို႔ တင္လိုက္ပါတယ္။
***
ဣစၦာသယ နဲ႔ ဣတိပိေသာ
.
တရက္ … သူငယ္ခ်င္းတေယာက္နဲ႔ လမ္းနာမည္ေတြအေၾကာင္း ေျပာရင္း ေက်ာက္ေျမာင္းထဲက ဣစၦာသယလမ္း အေၾကာင္း ေရာက္သြားေတာ့ ကၽြန္မက “အိတ္ဆာသယလမ္း” လို႔ အသံထြက္ၿပီး ေျပာပါတယ္။ ဒါကို သူက …
“ဟင္ … မဟုတ္ပါဘူး၊ ကုတ္ဆာသယလမ္းပါ…” တဲ့ ကၽြန္မကို ျငင္းေရာ။ သူက … ဆက္ေျပာေသးတယ္။
“ဘယ့္ႏွယ့္လုပ္ အိတ္ လို႔ အသံထြက္ရမွာလဲ၊ ကႀကီး ႏွစ္လံုးဆင့္ ထားတာ နင္ မျမင္ဘူးလား၊ ေအာက္က တေခ်ာင္းငင္ ေသးေသးေလးေတာင္ ပါလိုက္ေသးတယ္၊ အဲဒါ မကုတ္လို႔ ဘယ္ဟာ ကုတ္မလဲ …” တဲ့။
.
ဒါနဲ႔ ကၽြန္မလည္း …
“အဲဒါ အကၡရာ ဣ ပါ။ ကႀကီးႏွစ္လံုးဆင့္မဟုတ္ဘူး၊ နင္မွားေနၿပီ။ ဣတိပိေသာ မွာပါတဲ့ အကၡရာ ဣ (အိ) ေလဟယ္၊ အဲဒါကို ဟိုဘက္က စလံုးနဲ႔ သတ္လိုက္ေတာ့ အိတ္ ဆိုၿပီး အသံထြက္တာေလ …” လို႔ ရွင္းျပမိေတာ့ မ်က္လံုးႀကီး ကလယ္ကလယ္နဲ႔
“ဟင္ … ဣတိပိေသာက ဒါမ်ဳိး ကႀကီးႏွစ္လံုးဆင့္နဲ႔ ေရးတာလား၊ ငါက အ-လံုးႀကီးတင္ အိ နဲ႔ ေရးတာ ထင္လို႔” … တဲ့။
ေၾသာ္ … ေတာ္ပါေသးရဲ႕၊ သူ ဣတိပိေသာ ေရးတာ မျမင္ဖူးလို႔။ ျမင္သာ ျမင္ဖူးရင္ ဣတိပိေသာ လို႔ မဖတ္ဘဲ ကုတိပိေသာလို႔မ်ား ဖတ္ေနမလားလို႔ ေတြးမိၿပီး ဘာဆက္ေျပာရမွန္း မသိတာနဲ႔ ၿငိမ္ေနလိုက္ပါေတာ့တယ္။
****
ေမာင္ဂဠဳန္ နဲ႔ ေဝဠဳေက်ာ္
.
ကၽြန္မငယ္ငယ္ကတည္းက အိမ္မွာ ကၽြန္မကို ထိမ္းဖို႔ ေခၚထားတဲ့ အစ္မႀကီး တေယာက္ရွိတယ္၊ သူက ျမန္မာစာကို ေရးတတ္ဖတ္တတ္႐ံုပါပဲ။ တီဗီေပၚကာစ ေခတ္ဦးတုန္းက ျမန္မာ့႐ုပ္/သံ ေတးဂီတ အစီအစဥ္မွာ အဆိုေတာ္ ေမာင္ဂဠဳန္ သီခ်င္းလာေတာ့ ကၽြန္မတို႔က ေမာင္ဂဠဳန္ ေမာင္ဂဠဳန္ နဲ႔ ေျပာေတာ့ သူက မွတ္ထားပါတယ္။ သူမွတ္ပံုကလည္း ဠ (လႀကီး) ကို ျမင္ရင္ ဂဠဳန္ လို႔ ဖတ္ရတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ မွတ္ထားသလား မသိပါဘူး။ ခု ဒီဘက္ေခတ္ ေဝဠဳေက်ာ္ ေပၚလာေတာ့ သူက ေဝဠဳေက်ာ္ နာမည္ကို ဖတ္ၿပီး ဒီမင္းသား နာမည္ကလည္း အဆန္းပဲ၊ ေဝဂဠဳန္ေက်ာ္ တဲ့ … လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔လည္း ေဝဂဠဳန္ေက်ာ္လို႔ ေျပာေျပာၿပီး ရယ္လိုက္ရတာ။ ေနာက္ပိုင္း ေဝဠဳေက်ာ္ကို ျမင္ရင္ ေဝဂဠဳန္ေက်ာ္လို႔ ေနာက္ေျပာင္ေခၚေနမိတာ ခုခ်ိန္ထိပဲ။
***
ဠႀကီး နဲ႔ ဌဝမ္းဘဲ
.
တခ်ဳိ႕က ဠႀကီး နဲ႔ ဌဝမ္းဘဲကို မွားတတ္ၾကတယ္။ အခု အျဖစ္အပ်က္ေလးကေတာ့ အေဖျပန္ေျပာျပတာပါ။ အေဖနဲ႔ အေဖ့ဆရာ (ပါဠိပါရဂူ) နဲ႔ အငွားကားစီးရင္း စကားေျပာလာၾကတယ္။ အေဖက
“စူဠာမဏိကို တခ်ဳိ႕က စူဠာမုနိ လို႔ ေျပာၾကတယ္၊ ဘယ္ဟာအမွန္လဲ ဆရာ” လို႔ သူ႔ဆရာကို ေမးပါတယ္။
ဆရာက ျပန္မေျဖခင္ ယာဥ္ေမာင္းက ျပန္ေျဖပါသတဲ့။
“တကယ္ေတာ့ စူဌာမဏိ ကမွ မွန္တာ” တဲ့ေလ။
ဒါနဲ႔ပဲ အေဖနဲ႔ အေဖ့ဆရာလည္း ဘာမွမေျပာဘဲ ႏႈတ္ဆိတ္ ၿပီးသာ ေနလိုက္ပါေတာ့တယ္ တဲ့။ အေဖ့ဆရာ ပါဠိပါရဂူႀကီးေနရာမွာ ေယာမင္းႀကီးဦးဘိုးလႈိင္သာဆို
“ေမာင္မင္း … ေရာ့ ေရႊဒဂၤါးတျပားယူ … ပါးစပ္ကေလးပိတ္ၿပီး ကားေမာင္းစမ္းကြယ္” လို႔ ေျပာမလား မသိဘူး လို႔ ကၽြန္မေတြးေနမိတယ္။
***
စူဠာမဏိ ဝင္တုန္းက
.
စူဠာမဏိ ေျပာရင္းနဲ႔ သတိရတာေလး ဆက္ေျပာရဦးမယ္။ စူဠာမဏိနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ပါပဲ။ မႏွစ္က (2005 ခုႏွစ္ကို ဆိုလိုတာပါ) ကၽြန္မတို႔ အိမ္ကို အညာက ေဆြမ်ဳိးေတြ ေဆးကု ေရာက္လာၾကတယ္။ ခရီးေရာက္မဆိုက္ စကားစျမည္ေျပာၾကရင္း သူက စကားဆန္း တခု ေျပာတယ္။
“ဟိုတေလာက စူဠာမဏိဝင္တာေလ … ေျဗာင္းကို ဆန္ေနတာပဲေနာ္၊ ၿဂိဳလ္တုစေလာင္းမွာ ၾကည့္ရတယ္၊ လူေတြေသၾကတာ မနည္းမေနာပဲ၊ သနားဖို႔ ေကာင္းလိုက္တာ”
ကၽြန္မလည္း ႐ုတ္တရက္ သူေျပာတာ နားမလည္လို႔ ဘာမွ ျပန္မေျပာမိဘူး၊ စိတ္ထဲကေတာ့ စဥ္းစားေနတာေပါ့၊ စူဠာမဏိဝင္တာ ေျဗာင္းဆန္ေနတာပဲ ဆိုေတာ့ အာဠာဝက ဝင္တာကို ေျပာတာလား … နီးစပ္ရာေလွ်ာက္ေတြးရင္း ၿငိမ္ေနမိေတာ့ သူက ဆက္ေျပာတယ္။
“မၾကည့္လိုက္ရဘူးလား၊ တယ္လီေဗးရွင္းမွာေလ၊ စူဠာမဏိေရလႈိင္းႀကီးဆိုတာ အိမ္ထက္ေတာင္ ျမင့္ေသးတယ္၊ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းလိုက္တာ”
ဒီေတာ့မွ ကၽြန္မလည္း သေဘာေပါက္သလိုလို ျဖစ္သြားၿပီး
“ေၾသာ္ … ဆူနာမီ ကို ေျပာတာလား” လို႔ ျပန္ေမးေတာ့
“ဟုတ္ပါ့ ေအရယ္ … အဲဒီ စူဠာမဏိ အေတာ္ေၾကာက္ဖို႔ ေကာင္းတာေနာ္” တဲ့။
မေလွ်ာ့ဘူး စူဠာမဏိမွ စူဠာမဏိပဲ။ ကိုင္း ဘယ္လို လုပ္ၾကမလဲ … ။ သူ႔က် ျပင္ေပးတာေတာင္ စူဠာမဏိတုန္း။ ဒါနဲ႔ပဲ ကၽြန္မလည္း တုဏွိဘာေဝ ဆိတ္ဆိတ္သာ ေနလိုက္ရပါေတာ့တယ္။
***
ေမဓာဝီ
၂၆၊ ၀၂၊ ၁၇
(ေနာက္ဆက္တြဲေတြ ရွိပါေသးတယ္၊ ခုေတာ့ ဒီေလာက္ပဲ)