ႀကံဳႀကိဳက္လို႔ အနီးစခန္း ဆရာေတာ္ ေဟာၾကားထားတဲ့ ေကာသလအိပ္မက္ ၁၆-ခ်က္ တရားေတာ္ထဲက ယုဂ္ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တာေလးကို ဗဟုသုတ အလို႔ငွာ ျပန္လည္ေ၀မွ် ပါရေစ။ နည္းနည္းေလာက္ သည္းခံ ဖတ္ေပးၾကပါဦး။
***
ေလာကႀကီးမွာ "ကတယုဂ္၊ ေၾတတာယုဂ္၊ ဒြါပရာယုဂ္၊ ကလိယုဂ္" လို႔ဆိုတဲ့ ယုဂ္ေလးပါး ရွိပါသတဲ့။ အဲဒီယုဂ္ ေလးပါးဟာ တလွည့္စီ ျဖစ္ပ်က္ေနတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ကတယုဂ္ သက္တမ္းကုန္ရင္ ေၾတတာယုဂ္ ျဖစ္တယ္။ ေၾတတာယုဂ္ ၿပီးရင္ ဒြါပရာယုဂ္၊ ၿပီးေတာ့ ကလိယုဂ္ ... စသျဖင့္တလွည့္စီ ျဖစ္ေနပါတယ္။
ကတယုဂ္ - ဆိုတာကေတာ့ မင္း၊ ပုဏၰား၊ ကုန္သည္၊ လူဆင္းရဲ စတဲ့ အမ်ဳိး ေလးပါးလံုး တရားေစာင့္တဲ့ ေခတ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေၾတတာယုဂ္ - ကေတာ့ အဲဒီ အမ်ဳိးေလးပါးထဲက ေလးပံုသံုးပံု* တရားေစာင့္တဲ့ ေခတ္ျဖစ္ပါသတဲ့။ ဥပမာ - မင္း ဆိုလဲ မင္းမ်ဳိးရဲ႕ ေလးပံုသံုးပံု* က တရားေစာင့္တဲ့ ေခတ္ အခါကာလလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒြါပရာယုဂ္ - မွာေတာ့ ေလးပံု ႏွစ္ပံုသာ တရားေစာင့္ ပါေတာ့တယ္။ က်န္ ႏွစ္ပံုက တရားပ်က္ေနၾကၿပီ … တဲ့။ ကလိယုဂ္ - ကေတာ့ ေလးပံု တပံုသာ တရားေစာင့္ေတာ့တာမို႔ သတၱ၀ါ အမ်ားစု တရားပ်က္ ေနတဲ့ ဆုတ္ကပ္ ေခတ္လို႔ ဆိုျခင္း ျဖစ္ပါသတဲ့။
အခုေခတ္ဟာ ကလိယုဂ္ ဆုတ္ကပ္ေခတ္ထဲမွာ ပါ၀င္ေနၿပီး ကလိယုဂ္ရဲ႕ သက္တမ္းက ႏွစ္ေပါင္း ေလးသိန္းသံုးေသာင္းႏွစ္ေထာင္ (၄၃၂၀၀၀) ၾကာရွည္ပါသတဲ့။ ျမတ္စြာဘုရားပြင့္ေတာ္မူခ်ိန္မွာ ကလိယုဂ္သက္တမ္းက ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင့္ငါးရာေက်ာ္ ရွိေနၿပီ ျဖစ္ၿပီး ဘုရားပြင့္ၿပီးခ်ိန္မွ အခုခ်ိန္ထိ ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ေထာင့္ငါးရာေက်ာ္ ၾကာၿပီမို႔ စုစုေပါင္း ကလိယုဂ္သက္တမ္း ငါးေထာင္ေက်ာ္ ကုန္ခဲ့ပါၿပီ။ ေနာက္ထပ္ ၄ သိန္း ေက်ာ္ က်န္ပါေသးတယ္။
ကလိယုဂ္ ဆုတ္ကပ္မွာ သူေတာ္ေကာင္း တရားေတြ ေခါင္းပါး၊ သတၱ၀ါတို႔ရဲ႕ သႏၲာန္မွာ အကုသိုလ္ တရားေတြ တေန႔တျခား ထြန္းကားတဲ့ေခတ္၊ မေကာင္းတာ မွန္သေရြ႕ အကုန္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆရာေတာ္ၾကီးက ေဟာၾကား ထားတာကို မွတ္သား နာယူခဲ့ရသမွ် ျပန္ေ၀မွ်လိုက္ပါတယ္။
***
ေကာသလအိပ္မက္ ၁၆-ခ်က္ ေလးဆစ္ သျဖန္ကို မေဖာ္ျပခင္ ကဗ်ာ့ဥပေဒသခန္းက “ကဗ်ာ့အေျခခံ သိထားရန္” ကုိ ဦးစြာ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
***
ထိုဗုဒၶဘာသာ၊ ျဗဟၼာအယူ၊ ကမၻာသူျဖစ္ေသာ၊ ျမန္မာလူ ေပါရာဏတို႔၏၊ ေ၀ါဟာရစံုညီ၊ ဂုဏ္ဆီရစ္မႈ၊ အႏွစ္ျပဳေသာ၊ ေသတၱဳပ၀ရ၊ ၀စနတို႔သည္၊ မာဂဓပုဒ္၊ ဗုဒၶဘာသာလွ်င္၊ အမြန္ရွိရကား၊ ဗုဒၶိမႏၲ၊ စႁႏၵာ့သူရိန္၊ ဂူႏွစ္အိမ္ကဲ့သို႔၊ ဘူမဟိန္ပ်ံ႕၊ ႏွံ႔ေသာ ေက်ာ္ေစာျခင္းရွိေသာ က၀ိပုဂၢိဳလ္ေက်ာ္ တို႔၏၊ ထုတ္ဆိုေတာ္မူအပ္ေသာ၊ အရပ္ရပ္ ပ်ဳိ႕, ကဗ်ာ, လကၤာ, ေမာ္ကြန္း၊ သတ္ညႊန္း-သတ္ပံု၊ ပိုဒ္စံု, ရတု, ရကန္, အဲး, အန္, လူးတား စေသာအားျဖင့္ မ်ားစြာေသာ ျမန္မာ အဘြဲ႔မ်ဳိးတို႔သည္လည္း ကိုးကားရင္း မာဂဓပုဒ္-ဗုဒၶဘာသာ ျဖစ္ေသာ ပါဠိ, အ႒ကထာ, ဋီကာ, အႏု, မဓု, လက္သန္း, ဆန္း, အလကၤာ, သဒၵါ, အဘိဓာန္ က်မ္းဂန္ အရပ္ရပ္သာလွ်င္ အမြန္ပ ဘ၀ရွိၾက ကုန္ေလသတည္း။
ေရွးေရွးပညာရွိ၊ က၀ိပုဂၢဳိလ္ေက်ာ္တို႔၊ ထုတ္ဆိုေတာ္မူအပ္ေသာ အရပ္ရပ္ ပ်ဳိ႕, ကဗ်ာ, လကၤာ, ေမာ္ကြန္း, ဧခ်င္း, ရတု အစုစုတို႔ကဲ့သို႔၊ သုတဗုဒၶိ၊ က၀ိတဆူ၊ ေရးသားစီကံုးျခင္း ျပဳလိုသူတို႔လည္း မူလရင္း ဗုဒၶဘာသာ၊ သာသနာေတာ္က်မ္း၊ အမွီျငမ္းႏွင့္တကြ၊ ဆန္းအလကၤာ၊ အကၡရာပါဌ္ပုဒ္၊ အတၳဳဒၶါရ၊ ၀ါက်အခင္း၊ မယြင္းသျဖင့္၊ အလွ်င္းသင့္ေစလ်က္ အစဥ္အတိုင္း ျပဳလတၱံ႕ေသာ ကဗ်ာဟူေသာ ေ၀ါဟာရ, ဂႏၶဟူေသာ ေ၀ါဟာရ၊ ဤသို႔ျပသျဖင့္ မာဂဓမွ ျမန္မာျဖစ္ျခင္း ျမစ္အရင္းမ်ားလည္း သစ္လင္းစြာ နားလည္ေစရမည္။
“ပဒ၀ါက်၊ ပဒတၳ၌၊ ေဒါသျပစ္ေရာက္၊ ရွစ္-ကိုး-ေျခာက္” မ်ားကိုလည္း၊ ေၾကာက္လန္႔ ေရွာင္ဖယ္ ၾကရမည္။
“ပသာဒ ၾသဇ၊ မဓုရႏွင့္၊ အတၳဗ်တၱိ၊ သမာဓိကႏၲီ၊ သီေလသ ဥဒါရ၊ သမတာ၊ သုခုမာလတာ” ဂုဏ္ဆယ္ျဖာႏွင့္လည္း၊ ဖြယ္ရာ တင့္တယ္ေစရမည္။
“ပဥၥ၀ီသ၊ ခ်ီအခ်ႏွင့္၊ ဤမွတျဖာ၊ ႀကိယာေျခာက္ဆယ္” အသြယ္သြယ္ကို၊ တကယ္သိကၽြမ္း ေစရမည္။
“လို-မလိုအပ္၊ ဂိုဏ္း နကၡတ္ႏွင့္၊ နတ္လည္းတခ်က္၊ ၀ံသကၡရာ၊ ဆႏၵာဂႏၶ” ျပသည္ ထင္ရွား၊ ဂိုဏ္းအမ်ားကိုလည္း၊ ပိုင္းျခားႏိုင္ေစရမည္။
“ကာရန္ဆယ့္တစ္၊ သတ္ဆစ္ ဆယ္ပါး၊ သံုးဆယ့္ငါးႏွင့္၊ တျခား ဆယ့္ေျခာက္၊ အက်ဥ္းေကာက္၍၊ ေျခာက္ဆယ့္ေလးသြယ္၊ ကာရန္က်ယ္ႏွင့္၊ ပရိယာယ္ေ၀၀ုစ္၊ ပုဒ္သြင္းထုတ္” မ်ားကိုလည္း စင္းကုတ္ ေစာေၾကာႏိုင္ရမည္။
“အသတ္ ေျခာက္ပါး၊ အစပ္ေျခာက္ပါး” မ်ားကိုလည္း ေထာက္ထားႏႈိင္းရွည့္ ႏိုင္ရမည္။
“ကာလေဒသ၊ စသည္မ်ားစြာ၊ အရာရာ၌၊ ဌာနာဌာန၊ ေကာသလႅမြန္၊ ဉာဏ္တမ္းခြန္လည္း” ခၽြန္ခၽြန္စိုက္ေဆာက္ ႏိုင္ရမည္။
“သုဘာသိတ၊ ပိယ၀ါစာ၊ သစၥာမခၽြတ္၊ ဓမၼ၀တ္” ႏွင့္လည္း ညီညြတ္ သင့္ေလ်ာ္ ေစရမည္။
ဤသို႔အားျဖင့္ မ်ားျပားက်ယ္၀န္း၊ ျပညႊန္းဥပေဒ၊ အေထြေထြကို၊ ေ၀ေ၀ဖန္ဖန္၊ ေၾကႁပြန္တတ္သိ၊ လက္ဆုပ္မိမွ၊ က၀ိတဆူ၊ ျပဳလိုသူတို႔၊ လူရည္က်ံဳးခါ၊ ပ်ဳိ႕, ကဗ်ာ, လကၤာ ေရးသားစီကံုးျခင္းကို ျပဳၾကကုန္ရာသည္။
***
ကလိယုဂ္ ကဗ်ာခန္း (၄)
မတၱရာ-ငစဥ့္ပါ ဆရာေတာ္ဘုရားဆို
ေကာသလမင္းႀကီး အိပ္မက္ခန္း ေလးဆစ္သျဖန္
ေကာသလ- ေစာလွတဲ့ရာဇာ။ ။ ဆဲ့ေျခာက္ျဖာ အိပ္မက္ခန္းကို၊ က်မ္းထြက္ ေသခ်ာ။ ။ မိန္႔ခြန္းျဖာ၊ လကၤာျပန္႔ျပဴး။ ။ ေသာတု ေနာင္လာတို႔၊ မွတ္စိမ့္ငွါ ရည္ရြယ္ေတြး၊ ေရးျပဘိဦး။
(၁) ဥႆဘ - ႏြားလွတဲ့ ေလးေကာင္။ ။ ေ၀ွ႔မေယာင္ ေစာင္ခါေျပးတယ္၊ ေ၀းရပ္သီေခါင္။ ။ မိုးရိပ္ကယ္ေမွာင္၊ တိမ္ေတာင္တက္ျခံဳး။ ။ လွ်ပ္စစ္ကယ္ ေရာင္၀ါႏွင့္၊ ရြာမလို ပံုဟန္ခင္းတယ္၊ ကင္းေပ်ာက္လို႔သံုး။
(၂) ခ်ိန္မက်ခင္က၊ ႐ုကၡတဲ့ ပင္ငယ္။ ။ ဖူးငံုဟန္ ပြင့္တံမွီး၊ သီးၾကသြယ္သြယ္။ ။ မိန္းမငယ္ သူငယ္ေယာက္်ား။ ။ ခ်စ္ေမတၱာ ပိုလွ်ံလို႔၊ ရြယ္မတန္ သေႏၶျမတ္ကို၊ စြဲကပ္လို႔ဖြား။
(၃) ယေန႔ဖြား၊ သားလွတဲ့ ႏြားငယ္။ ။ ထညံကို မိခင္စို႔တယ္၊ ထူးလို႔ မွတ္ဖြယ္။ ။ ေက်းဇူးႂကြယ္၊ ေမြးမယ္ဘရင္း။ ။ ၀တ္စားမကုန္တန္လို႔၊ သမီးထံ သားထံ ေခ်ာ့ရတယ္၊ ေပ်ာင္းေျပာ့၀ပ္စင္း။
(၄) ႏြားငယ္ကို ၀န္ေဆာင္ထားလို႔၊ ႏြားႀကီးကိုတဲ့ ျပင္ကရံ။ ။ မ႐ုန္းႏိုင္ ပစ္ခြါထားတယ္၊ သြားတဲ့ျဖစ္ဟန္။ ။ မႈမ်ဳိးမွန္၊ ေခ်ငန္သိၾကား။ ။ လူႀကီးကို ပစ္ခြါလို႔၊ လူငယ္မွာ ႏိုင္ငံေရးကို ေပးအပ္လို႔ထား။
(၅) ႀကံဳျပန္ရ၊ အႆတဲ့ရာဇာ။ ။ ခံတြင္းႏွစ္တန္ႏွင့္၊ မေယာႏွံ ယူလို႔စားတယ္၊ ျခားလို႔ မွတ္ရာ။ ။ ထိုပဏၰာ၊ ႏွစ္ျဖာယူစား။ ။ ႏွစ္ပါးစံု - မကုန္တန္မွ၊ မမွန္ကန္ ျဖန္ခါျဖတ္တယ္၊ ၿပီးျပတ္တရား။
(၆) သဂႌစင္ - ေရႊလင္ပန္းကိုတဲ့၊ ညစ္ညမ္းယုတ္ ေျမေခြးဟန္။ ။ စြန္႔က်င္ငယ္ ေရျပန္ထားတယ္၊ ၾကားရျမဲမွန္။ ။ မ်ဳိးမမွန္၊ မင္းထံ ေျမႇာက္စား။ ။ ၀တ္စားငယ္ မကုန္တန္လို႔၊ မ်ဳိးမွန္သူ ကညာရင္းကို သြင္းရျဖစ္လား။
(၇) အင္းပ်ဥ္ေပၚ လူလြန္က်စ္လို႔၊ ေခြးညစ္က ေအာက္၌သာ။ ။ မသိရွာ လြန္အဖ်ားကို၊ စားကုန္သည့္တာ။ ။ လင္ႀကီးမွာ၊ ရွာေဖြစု႐ံုး။ ။ အိမ္ေနသူ လင္ငယ္ထားလို႔၊ စားဆန္ေရ ဟူသေရြ႕ကို၊ သံုး၍ ပ်က္ျပဳန္း။
(၈) ေရျပည့္လွ်ံ အိုးခံႀကီး၊ အခ်ည္းႏွီး အိုးငယ္ရံ။ ။ ျပည့္ရာမွာ ထပ္ခါေလာင္းလို႔၊ မရွိေရ အိုးငယ္ေပါင္းကို ေစာင္း မၾကည့္ျပန္။ ။ မင္းႀကီးထံ၊ သံုးရန္မႈမ်ား။ ။ ၀တ္စားငယ္ သံုးရာဖို႔၊ ကိုယ့္ဥစၥာ အိမ္ယာမႈကို၊ ေစာင္း မ႐ႈအား။
(၉) ခပ္သိမ္းလူ ခ်ဳိးယူခတ္တယ္၊ ထူးျမတ္တဲ့ ကန္မဟာ။ ။ အနားၾကည္ အလယ္ေနာက္တယ္၊ ၿဖိဳးေမာက္လို႔သာ။ ။ တိုင္းစြန္မွာ၊ ရပ္ရြာစည္ကား။ ။ မင္းစိုးငယ္ ရာဇာတို႔၊ ေနျပည္မွာ ခြန္ေတာ္ခြဲတယ္၊ မြဲလို႔ ပ်က္ျပား။
(၁၀) အိုးအတန္၊ ဆန္လွ်င္ ခတ္ပါငဲ့၊ ေျပာမနပ္ မေတာ္မွန္။ ။ ထမင္းသံုးေထြ က်က္ပံုကြဲတယ္၊ လြဲရက္ရွိျပန္။ ။ မိုးမမွန္၊ ရြာဟန္ကြက္က်ား။ ။ ႏွစ္ပ်က္ကယ္ မေအာင္ေရႏွင့္၊ ေအာင္သံုးေထြ အမည္ကြဲတယ္၊ လြဲတဲ့ စပါး။
(၁၁) တသိန္းတန္၊ စႏၵကူး၊ ေန႔က်ဴးပုပ္ ရက္တက္ေရ။ ။ အဖိုးငယ္ မတန္ဘဲကို၊ လဲထပ္ၾကေပ။ ။ ျမတ္ဗုေဒၶ၊ စိေႏၲမိန္႔ၾကား။ ။ ဘိုးနဂၣံ ဓမၼံျမတ္ကိုလ၊ ပစၥယာ ေလးျဖာမတ္ကယ္ႏွင့္၊ လဲထပ္လို႔စား။
(၁၂) ဗူးေတာင္းကြဲ၊ ေပၚျမဲတဲ့ ဓမၼတာ။ ။ ေရျပင္မွာ မတည္ဘဲ၊ ထဲနစ္သည့္တာ။ ။ သီလ၀ါ-ပညာရွိမ်ား။ ။။ ရဟန္းရွင္လူတို႔၊ ေက်းဇူးမူ ဂုဏ္တိမ္ျမဳပ္တယ္၊ က်ဳိးယုတ္တရား။
(၁၃) ေက်ာက္ဆိုင္ခဲ၊ နစ္ျမဲတဲ့ ဓမၼတာ။ ။ ေရေပၚမွာ ေလွအလား၊ ျခားလို႔ ထင္လွာ။ ။ သီလ၀ါ-ပညာမဲ့ျငား။ ။ ရဟန္းရွင္လူတို႔၊ ေက်းဇူးမူ ထင္ေပၚေညာင္းတယ္၊ ေၾကာင္းသင့္အလား။
(၁၄) ကိုယ္တဆုပ္ကယ္ႏွင့္၊ ပိန္စုပ္ေစြ႔ ဖားသူငယ္။ ။ ေႁမြႀကီးကို - ကိုက္ခါ၀ါး၊ စားတဲ့ ျပန္တယ္။ ။ မိန္းမငယ္၊ ဆိုးက်ယ္ ညစ္ညမ္း။ ။ မႈမ်ဳိးကို သူစီရင္လို႔၊ ကိုယ့္လင္ကို အႏိုင္က်င့္တယ္၊ ေဘးသင့္ခမန္း။
(၁၅) ေရႊအလား၊ ငွက္မ်ားတဲ့ ဟသၤာ။ ။ က်ီးနက္ကို ျခံရံခတယ္၊ ေရွးကၾကမၼာ။ ။ မ်ဳိးယုတ္မာ၊ ရာဇာျဖစ္လား။ ။ အမ်ဳိးငယ္ ျမတ္သူတို႔၊ ေရွ႕တူယူ ခ၀ပ္ေညာင္းတယ္၊ ေၾကာင္းသင့္အလား။
(၁၆) က်ားသစ္သားကိုတဲ့၊ ဆိတ္စားလို႔ ေနကုန္ၿပီ။ ။ ဆိတ္ကိုျမင္ သစ္ေတြပုန္းတယ္၊ ထံုးႏွင့္မညီ။ ။ သူလဇၨီ၊ ဒုႆီတို႔ႏွိပ္နင္း။ ။ သီလ၀ံ- အရွင္ျမတ္ကယ္တို႔၊ ဒုႆီကို အျမင္ကပ္တယ္၊ ေတာရပ္သို႔ခ်င္း။
ေကာသလ၊ ေစာလွတဲ့ရာဇာ။ ။ ဆယ့္ေျခာက္ျဖာ အိပ္မက္ႀကီး၊ ၿပီးနိ႒ိတာ။ ။ မိန္႔ခြန္းျဖာ၊ လကၤာစု႐ံုး။ ။ ပညာဂုဏ္ ႏႈတ္ငံုရေအာင္၊ ေရးက်က္ၾကအံုး။
***
ကလိယုဂ္ ကဗ်ာခန္း ဒီမွာပဲ ၿပီးပါၿပီ။
က်မလဲ ကလိယုဂ္ ကဗ်ာေတြဖတ္၊ ကလိယုဂ္ တရားေတြနာၿပီး ေရွ႕တပတ္မွာျဖင့္ သံေ၀ဂ ကဗ်ာခန္း တင္ရင္ ေကာင္းမလား … စဥ္းစား ေနမိပါေတာ့တယ္။
***
ေမဓာ၀ီ
၃၁၊ ဇူလိုင္၊ ၂၀၀၉
၁၂း၅၀ နာရီ
မွတ္ခ်က္။ ။ *ေၾတတာယုဂ္မွာ ေလးပံု သံုးပံုနဲ႔ ေလးပံုတပံု မွားေရးမိလို႔ ျပန္ျပင္ထားပါတယ္။ ေထာက္ျပေပးတဲ့ ကိုပရင့္စ္ကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ရွင္