က်မေရးခဲ့တဲ့
ျမနႏၵာႏွင့္ ခရစ္စမတ္ညစာ ပို႔စ္မွာ ဇန္န၀ါရီ ၂-ရက္ေန႔က အခုလို ကြန္မန္႔တခု ၀င္လာပါတယ္။
“ျမနႏၵာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စာတပုဒ္ ရွယ္ယာလုပ္ေပးမယ္ဆိုရင္ လက္ခံႏိုင္မလား။ အီးေမးလ္ေလး တဆိတ္ေလာက္ ေပးႏိုင္မယ္ ဆိုရင္ေပ့ါေလ။”
ဒါနဲ႔ပဲ က်မလည္း လက္ခံႏိုင္ေၾကာင္း အေၾကာင္းျပန္ၿပီးတဲ့ေနာက္ အလြန္ ေကာင္းတဲ့ ရသစာ တပုဒ္ကို ဖတ္လိုက္ရပါတယ္။ စာေကာင္းတပုဒ္ ဖတ္႐ႈရတဲ့အခါ ကိုယ့္ မိတ္ေဆြမ်ားပါ မွ်ေ၀ ခံစားေစလိုတာေၾကာင့္ စာေရးသူ ထံ ခြင့္ေတာင္းၿပီး က်မဘေလာ့မွာ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
ဒီစာကို ၂၀၀၅ ခုႏွစ္က ကိုရီးယားႏိုင္ငံမွာ ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ ရင္ခတ္ပန္း မဂၢဇင္း အမွတ္ ၂ မွာ ေဖာ္ျပျခင္း ခံခဲ့ရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အစက တ၀က္ခ်င္း ခြဲတင္မလို႔ပါဘဲ။ ဒါေပမဲ့ တဆက္တည္းဖတ္မွ ပိုၿပီး အရသာရွိမယ္ ထင္တာေၾကာင့္ အားလံုးပဲ တခါတည္း တင္လိုက္ပါတယ္။ ဖတ္ၾကည့္ၾကပါဦး။
***
အာရီရန္ ႏွင့္ ျမနႏၵာ
(၁)အာ … ရီရာရန္ … ၊ ရီရာရန္ … ေဟ ေဟ ေဟ ၀ိုး …
အိုး ၀ို႔ ၀ို ၀ိုး … ၊ ၀ို႔ ၀ို ၀ိုး … ေဟ ေဟ ေဟ ၀ိုး …
ေျမျပင္တခုလံုး သိမ့္သိမ့္တုန္ေနသည္။ အသံေတြက ေကာင္းကင္သို႔ ခုန္တက္ကာ တိမ္ေတြကို ထိုးေဖာက္သြားသည္။ အသံ လႈိင္းလံုးႀကီးက နိမ့္ခ်ည္ ျမင့္ခ်ည္။ အနီေရာင္ ပန္းခင္းႀကီးကလည္း နိမ့္ခ်ည္ ျမင့္ခ်ည္။ က်ေနာ့္ ရင္ေတြလည္း နိမ့္ခ်ည္ ျမင့္ခ်ည္။
ရင္ထဲမွ ပြင့္အန္, တကိုယ္လံုးမွ စိမ့္ျဖာ ထြက္ေပၚလာေသာ ဟစ္ေၾကြးသံ၏ ထုထည္က ႀကီးမားလွသည္။ တခဲနက္ေသာ အသံလႈိင္းႀကီးသည္ အရာ အားလံုးကို ႐ိုက္ခတ္သြားေတာ့သည္။
က်ေနာ္ တုန္လႈပ္ေျခာက္ျခားစြာ မွင္သက္ေနမိသည္။
လူေတြအားလံုး ေျခစံု ခုန္လ်က္၊ လက္ညွဳိးေလး ေထာင္လ်က္၊ သံကုန္ဟစ္ လ်က္။ က်ေနာ္သည္ ၾကည့္ေနရင္းပင္ ရင္တခုလံုး လႈိက္ဖိုလာသည္။ ေမြးညင္းေပါက္မ်ား စစ္စစ္ျမည္လာသည္။ ထိုခဏမွာပင္ က်ေနာ့္ကို အသံလႈိင္းႀကီးက ပုတ္ခ်လိုက္ေတာ့သည္။
အသံမ်ားေအာက္တြင္ က်ေနာ္ ပိျပားသြားသည္။ နိမ့္က်သြားေသာ အသံလႈိင္း ႏွင့္အတူ က်ေနာ္ ေျမႀကီးထဲ နစ္၀င္သြားသည္။ ျမင့္တက္လာေသာ အသံႏွင့္ အတူ က်ေနာ္ ေလထဲ လြင့္ပ်ံသြားျပန္သည္။ က်ေနာ့္တကိုယ္လံုးကို အသံထုက ၀ါးျမိဳလိုက္ျပီးေနာက္ က်ေနာ္သည္ ထိုအသံထုထဲက ျမဴမႈန္ ကေလးတခု ျဖစ္သြားျပန္သည္။
ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ျပန္သတိထားမိခ်ိန္တြင္ က်ေနာ္သည္ ေစာေစာကလူေတြ လို ဟစ္ေၾကြးေနသူ တေယာက္ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။ အာ … ရီရာရန္ … ။ က်ေနာ္ႏွင့္သူတို႔ တသားတည္း ျဖစ္သြားေသာအခါ က်ေနာ္သည္ လႈိင္း အပုတ္ခံလိုက္ရသူ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ လႈိင္းစီးေနသူ တေယာက္ ျဖစ္သြားျပန္ သည္။
ဘယ္မွ် ခုန္ေနမိသည္မသိ၊ က်ေနာ္ တကိုယ္လံုး ေခၽြးေတြနစ္လာသည္။ ကိုယ့္အသံ ကိုယ္ျပန္၍ မၾကားႏိုင္ပါဘဲလ်က္ အသံရွိန္က က်မသြား။ ေပ်ာ္ရႊင္ လ်က္, တက္ၾကြလ်က္, လန္းဆတ္လ်က္။ က်ေနာ္အပါအ၀င္ လူတိုင္း ကိုယ္စီထံမွ ထြက္ေပၚလာေသာ အာရီရန္ ေတးသံေအာက္တြင္ ကိုးရီးယား ႏိုင္ငံတခုလံုး ေပ်ာ္၀င္သြားေတာ့သည္။
မီးေရာင္စံု ထြန္းထားေသာ စတိတ္စင္ေပၚမွ ေပါက္ကြဲထြက္လာေသာ ေရာ့ခ္ ဂီတႏွင့္ အတူ အားပါးတရ သီဆိုဟစ္ေၾကြးေနပံုမွာ ၾကည့္ျမင္ရသူ အားလံုး ကို ဖမ္းစားႏိုင္လြန္းလွသည္။ သူဆိုသလုိ အားလံုးဆိုသည္။ သူခုန္သလို အားလံုးခုန္သည္။ အားလံုးသည္ တခုတည္းသာ ျဖစ္သည္။ သူတို႔အားလံုး ပန္းနီေရာင္တီရွပ္ေတြ ၀တ္ထားၾကသည္။ ပန္းနီေရာင္ ပု၀ါေလးမ်ားကို အခ်ဳိ႕က လက္မွာပတ္လ်က္၊ တခ်ဳိ႕က နဖူးမွာပတ္လ်က္။ ဆိုးလ္ျမိဳ႕ေတာ္ သည္ အနီေရာင္စုတ္ျပားႀကီးျဖင့္ တခ်က္တည္း သပ္ထားေသာ ပန္းခ်ီကား ျဖစ္သြားသည္။
သူတို႔အားလံုး မၾကာမီက်င္းပေတာ့မည့္ ကမၻာ့ဖလားေဘာလံုးပြဲကို ႀကိဳဆို ေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ အာရွတြင္ ပထမဆံုး က်င္းပေသာ ပြဲလည္းျဖစ္၊ အိမ္ရွင္ ႏိုင္ငံအျဖစ္ က်င္းပခြင့္ရေအာင္ အေတာ္ႀကိဳးစားထားရသည္လည္း ျဖစ္၍ ကိုရီးယားတႏိုင္ငံလံုး ေဘာလံုးအတြက္ စိတ္ေစာေနၾကသည္။ လူေတြ အားလံုး ေဘာလံုးအတြက္ပဲ ေျပာဆိုလႈပ္ရွားေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ျပိဳင္ပြဲအႀကိဳ ကာလ လူထုလႈံ႕ေဆာ္မႈ အျဖစ္ က်င္းပေနေသာ စင္တင္ဂီတပြဲတြင္ နာမည္ ေက်ာ္ အဆိုေတာ္ေတြ လူငယ္ေတြအားလံုး တက္ၾကြစြာ ပါ၀င္ေနၾကသည္။ သူတို႔ အားရပါးရ သီဆိုေနသည္က အာရီရန္ သီခ်င္း ျဖစ္သည္။
က်ေနာ္ေရာက္ေနသည္က ဆိုးလ္ျမိဳ႕ေတာ္ လမ္းမတခုျဖစ္သည္။ စတိတ္စင္ က ဘယ္မွာရွိသလဲ က်ေနာ္မသိ။ သိလွ်င္လည္း သြားလို႔ ရႏိုင္မည္ မဟုတ္။ လမ္းေပၚမွာ လူေတြက အျပည့္။ ႐ႈျမင္ေနရသည္က ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ဘုတ္ႀကီး မ်ားမွ တဆင့္သာ ျဖစ္သည္။ ဆိုးလ္ျမိဳ႕ထဲရွိ ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ေၾကာ္ျငာဘုတ္ႀကီး မ်ားအားလံုးတြင္ ေၾကာ္ျငာမ်ား မရွိေတာ့။ ဂီတပြဲကိုသာ တိုက္႐ိုက္ ထုတ္လႊင့္ ေပးေနသည္။ စတိတ္ေပၚမွာ, လမ္းမေပၚမွာ, ဒစ္ဂ်စ္တယ္ ဘုတ္ေပၚမွာ အာရီရန္ ေတးသံက ျမဴးၾကြလြင့္ပ်ံလ်က္၊ လူေတြအားလံုးက ခုန္ေပါက္လ်က္။ အနီေရာင္ပန္းခင္းႀကီးကို ေလတိုးေ၀ွ႕သလို တယိမ္းယိမ္း တႏြဲ႕ႏြဲ႕။ က်ေနာ္ လည္း ႏွင္းဆီ တပြင့္ ျဖစ္။
အို … ၀ို ၀ို႔ ၀ိုး … ၊ ၀ို႔ ၀ို ၀ိုး … ေဟ ေဟ ေဟ ၀ိုး … ၊
***
(၂)
အာရီရန္ သီခ်င္းသည္ ကိုရီးယား ႐ိုးရာ ေက်းလက္ေတးတပုဒ္ ျဖစ္သည္။ လူတိုင္းရ၍ လူတိုင္းႏွစ္သက္ေသာ သီခ်င္း ျဖစ္သည္။ လူစုလူေ၀းႏွင့္ ပတ္သက္ရေသာ ကိစၥတိုင္းတြင္ သီဆိုေလ့ရွိသည္။
အာရီရန္သည္ ေက်းလက္ေတးတပုဒ္ျဖစ္ျပီး မည္သူက မည္သည့္အခ်ိန္တြင္ ေရးခဲ့သည္ဟု အတိအက် မေျပာႏိုင္။ ဘယ္ကာလက ေခတ္စားခဲ့သည္ဟု မသိႏိုင္ေသာ္လည္း ကိုရီးယားလူမ်ဳိးမ်ား၏ ရင္ထဲတြင္ စိမ့္၀င္ စြဲျမဲေနသည္က ေတာ့ ၾကာလွေပျပီ။ ေက်းလက္တြင္ လယ္ယာလုပ္ကိုင္ရင္း, ငါးဖမ္းရင္း, ခရီး သြားရင္း သီဆိုေလ့ရွိၾကသည္။ တဦးတည္းလည္း ဆိုသည္။ လူစုလူေ၀းႏွင့္ လည္း ဆိုသည္။ လူထုၾကားတြင္ ရွင္သန္ေနသည့္ တကယ့္ လူထုေတးသံ ျဖစ္သည္ကေတာ့ အမွန္။
မူရင္း အာရီရန္သီခ်င္းမွာ စာေၾကာင္းေလးေၾကာင္းသာ ရွိသည္။
“အာရီရန္ … အာရီရန္ေရ …
အာရီရန္ ေတာင္ေက်ာ္လမ္းမွာ
ငါျဖတ္သန္းေနတယ္ေလ …
ငါ့ကိုစြန္႔ပစ္ခဲ့သူေတြမွာေတာ့
ဆယ္လီ*အေရာက္မွာ ဆက္မေလွ်ာက္ႏိုင္ၿပီေလ …”
အာရီရန္ဆိုသည္မွာ ေတာင္ကို ျဖတ္ေက်ာ္သြားသည့္ လမ္းကို တင္စား ေခၚေ၀ၚသည့္ စကားျဖစ္သည္။ လမ္းတခုတည္းကို တိုက္႐ိုက္ ရည္ညႊန္းသည္ မဟုတ္။ ‘ခရီးလမ္း’ ဟု ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္သည္။
ဟိုးတခ်ိန္က ဆိုးလ္ျမိဳ႕အေရွ႕ဘက္ ဂိတ္ေပါက္ငယ္ေလးမွ ထြက္လိုက္လွ်င္ အာရီရန္ ေတာင္ေပၚလမ္းသို႔ ေရာက္သည္ဟု ဆိုထံုးရွိသည္။ ထိုလမ္းကေလး ကို အာရီရန္လမ္းဟု ယူခဲ့ၾကေသာ္လည္း ထိုလမ္းတခုတည္းကို ဆိုလိုသည္ ဟုလည္း မေျပာသာ။ ျမန္မာလို ‘ခေရာင္းလမ္း’ ဟုဆိုလွ်င္ နည္းနည္းနီးစပ္ မည္လား မသိ။ အာရီရန္သည္ ေတာင္ေပၚလမ္း, ေတာင္ေက်ာ္လမ္း သို႔မဟုတ္ ခေရာင္းလမ္း သုိ႔မဟုတ္ ဘ၀လမ္း ျဖစ္သည္။ ရည္မွန္းခ်က္ တခုျဖင့္ ျဖတ္သန္းေနေသာ လမ္း။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္အတြက္ ေလွ်ာက္ေနေသာ လမ္း။
သီခ်င္းထဲတြင္ ထိုလမ္းကိုပင္ လူတေယာက္လို သေဘာထား၍ ‘အာလုပ္’ ျပဳထားသည္။ အာရီရန္။ ျပီးေတာ့ ထုိလမ္းမွာပင္ ငါေလွ်ာက္လွမ္းေနသည္ဟု ဆိုသည္။ ဟုတ္သည္။ မိမိတို႔ ဘ၀ကိုယ္စီသည္ ခေရာင္းတို႔ျဖင့္ တည္ေဆာက္ထားေသာ လမ္းမဟုတ္ပါလား။ ထိုအခါ မိမိကိုယ္တိုင္သည္ပင္ အာရီရန္ ျဖစ္သြားေတာ့သည္။ အာရီရန္သည္ မိမိကိုယ္တိုင္ ျဖစ္သည္။ မိမိ ကိုယ္တိုင္သည္ အာရီရန္ ျဖစ္သည္။ မိမိကိုယ္တိုင္ပင္ ျဖစ္ေသာ အာရီရန္ သည္ အေပါင္းအေဖာ္မပါ တကိုယ္တည္း ျဖစ္သည္။ သူတို႔ေတြက ကိုယ့္ကို စြန္႔ပစ္ခဲ့သည္။ မိမိသည္ စြန္႔ပစ္ ခံခဲ့ရသူ။ သို႔ေပမဲ့ စြန္႔ပစ္ခဲ့သူေတြက ခရီးတာ တခုမွာ ေရွ႕ဆက္ မေလွ်ာက္ႏိုင္ေတာ့။ ရပ္တန္႔ ကုန္ၾကၿပီ။
႐ိုးစင္းေသာ သီခ်င္းစာသားအတြင္းမွာပင္ နက္နဲက်ယ္ျပန္႔ေသာ အဓိပၸါယ္ေတြ အပံုအပင္ ပါေနသည္။ ထိုသီခ်င္းကို ကိုရီးယားေတြ အလြန္ႏွစ္သက္ခဲ့ၾက သည္။ အာရီရန္သည္ သူတို႔ရင္ကို အပန္းေျပ႐ံု သက္သက္ မဟုတ္။ အားမာန္ ေတြကို ေပးေနသည္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြကို ေပးေနသည္။ အာရီရန္ … ဟု ရင္တြင္းမွ ထုတ္ေဖာ္လုိက္ျခင္းသည္ သူတို႔စိတ္ကို အားသစ္ေလာင္းလိုက္ ျခင္းပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။
ဤေတးကို ကိုရီးယားလူမ်ဳိးေတြက ေဒသအလိုက္ ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ သီဆို ခဲ့ၾကသည္။ မူရင္းစာသားကို ထပ္မံျဖည့္စြက္၍ ခ်ဲ႕ထြင္ထားေသာ မူကြဲေတြ အမ်ားအျပားရွိသည္။ သီဆိုဟန္ မူကြဲသည့္ ေတးသြား အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ေတးသြားေတြ ဘယ္လိုေျပာင္းေျပာင္း, စာသားေတြ ဘယ္လို ခ်ဲ႕ခ်ဲ႕ မူရင္းအႏွစ္သာရကေတာ့ မေျပာင္းခဲ့ပါ။
၁၉၂၆ က ကိုရီးယား၏ ပထမဆံုး ႐ုပ္ရွင္ကားမွာ ‘အာရီရန္’ ျဖစ္သည္ ဟု ဆိုပါသည္။ ထို႐ုပ္ရွင္မွာ ဂ်ပန္ ကိုလိုနီေခတ္က ႐ိုက္ကူးခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ အႏုပညာျဖင့္ လႈံ႕ေဆာ္ခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထို ဇာတ္ကား၏ အဓိက ဇာတ္၀င္သီခ်င္း အာရီရန္ျဖင့္ ေခတ္သစ္ ကိုရီးယား တို႔ကို ႏိုးၾကားေစခဲ့သည္ဟု သိရပါသည္။ ထိုေနာက္ပိုင္းတြင္ အာရီရန္သည္ ေတာ္လွန္ေရးအေငြ႕အသက္ကိုပါ ေဆာင္ၾကဥ္းလာခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ေခတ္က စစ္ထြက္သူတို႔သည္ အာရီရန္ကို သီဆို၍ စစ္ထြက္ခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။
ေခတ္အဆက္ဆက္ ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ သီဆိုခဲ့ေသာ လူထုေတးသံ အာရီရန္ သည္ ယေန႔ ေရာ့ခ္ ဂီတ ပံုစံျဖင့္ ရွင္သန္လ်က္ပင္ ရွိေသးသည္။
***
(၃)
လူမ်ဳိးတိုင္းတြင္ ကိုယ္ပိုင္ သီခ်င္း ဂီတေတြ ရွိၾကစျမဲျဖစ္သည္။ ထိုေတးဂီတ တို႔သည္ ေရေျမသဘာ၀ လူမ်ဳိး၏ စိတ္ကူးစိတ္သန္း ဓေလ့စ႐ိုက္ကို တည္မွီ၍ ေပၚထြန္းလာၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ဘယ္ေခတ္က ဘာေပၚခဲ့သည္ဟု ေျပာႏိုင္ တာလည္း ရွိမည္၊ မေျပာႏိုင္တာလည္း ရွိမည္။ ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ေတးဂီတ တခု လူထုရင္ထဲ စြဲျမဲႏွစ္သက္ေနသည္ ဆိုလွ်င္ ထိုေတးဂီတမွာ ထိုလူမ်ဳိး၏ အသည္းႏွလံုးထဲက ထြက္ေပၚလာေသာ ကိုယ္ပိုင္အႏုပညာ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုရမည္ ျဖစ္သည္။
လူမ်ဳိးတိုင္းတြင္ သားေခ်ာ့ေတး ရွိသည္။ ေက်းလက္ေတးေခၚ လုပ္ငန္းခြင္ႏွင့္ စပ္ဆိုင္ေနသည့္ ဂီတမ်ားရွိသည္။ ေဘာင္းဘီ၀တ္ ဦးထုပ္ေဆာင္း ျမင္းစီးကာ ႏြားေက်ာင္းသည့္ ေကာင္းဘြိဳင္ေတြ၏ ကန္းထရီးသီခ်င္းေတြ ရွိသလို ပုဆိုးတိုတို ေရာင္တေစာင္းႏွင့္ ျမန္မာႏြားေက်ာင္းသားတို႔၏ ႐ိုးရာသီခ်င္းမ်ား လည္းရွိပါသည္။ ျမန္မာတြင္ ေမာင္းေထာင္းေတး၊ ေကာက္စိုက္ေတး၊ ေလွေတာ္သံ၊ ဗံုႀကီးသံ၊ ေဗ်ာသံ စသည့္ လူထုေတးသံမ်ား ရွိၾကပါသည္။ ထို ေတးသံမ်ားသည္ ျမန္မာလူမ်ဳိး၏ ကိုယ္ပိုင္ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့စ႐ိုက္မ်ားမွ ျဖစ္ထြန္းလာေသာ လူထုအႏုပညာမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။
ေခတ္ေတြ ဘယ္လိုေျပာင္းေျပာင္း လူထုအားလံုး၏ အသည္းႏွလံုးကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္သည့္ ေတးတပုဒ္ေတာ့ လူမ်ဳိးတိုင္းတြင္ ရွိၾကစျမဲ ျဖစ္သည္။ ကိုရီးယားေတြက အာရီရန္ကို သူတို႔၏ အႏွစ္သက္ဆံုး လူထုေတးသံဟု ဆိုသည္။ ျမန္မာတို႔၏ အႏွစ္သက္ဆံုး လူထုေတးသံကေကာ ဘာျဖစ္မလဲ။
က်ေနာ္ကေတာ့ ‘ျမနႏၵာ’ ဟု ေျဖခ်င္ပါသည္။
လူေတြႏႈတ္ဖ်ားမွာ ျမနႏၵာဟု ေခၚေနၾကတာကိုက လူထုေတးသံ ျဖစ္ေနျခင္း ၏ လကၡဏာတရပ္ ျဖစ္ေနပါသည္။ အေၾကာင္းမွာ ထိုသီခ်င္း၏ ေခါင္းစဥ္ အမွန္မွာ ‘မန္းေတာင္ရိပ္ခို’ ျဖစ္ေန၍ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာလူငယ္ တေယာက္ ကို မန္းေတာင္ရိပ္ခို ရသလားဟု ေမးလွ်င္ မရဘူးဟု ေျဖပါလိမ့္မည္။ ျမနႏၵာ ေကာဆိုလွ်င္ ဒါေတာ့ ရတာေပါ့ဟု ေျဖပါလိမ့္မည္။ မန္းေတာင္ရိပ္ခိုကို သူတို႔ မသိ။ ျမနႏၵာကို သိသည္။
အကယ္၍သာ သီခ်င္းေရးသူ ဆရာၿမိဳ႕မျငိမ္း ရွိေနေသးလွ်င္ သူ႔သီခ်င္း၏ စာသားကို ရပါလ်က္ ေခါင္းစဥ္အမွန္ကို မသိရေကာင္းလားဟု စိတ္ဆိုးေန လိမ့္မည္ဟု က်ေနာ္ မထင္။ က်ိတ္၍ ၀မ္းသာေကာင္း သာေနဦးမည္ ထင္သည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဆရာၿမိဳ႕မၿငိမ္း အမွန္တကယ္ေပးလို သည့္ ေခါင္းစဥ္အမွန္မွာ ‘ျမနႏၵာ’ ျဖစ္ေန၍ ပင္။
ၿမိဳ႕မၿငိမ္း ထိုသီခ်င္းကို မေရးမီ နန္းေတာ္ေရွ႕ဆရာတင္က ‘ျမနႏၵာ’ ဟူေသာ ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ သီခ်င္းတပုဒ္ေရးခဲ့ၿပီး ျဖစ္၍ ဆရာၿငိမ္းက မန္းေတာင္ရိပ္ခိုဟု အမည္တပ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသီခ်င္း လူထုထဲ ျပန္႔သြားေသာအခါ လူထုက ျမနႏၵာ ဟုပင္ အႏြတၳသညာ ျပဳလိုက္ေတာ့သည္။
စစ္စင္ ျမနႏၵာ သီခ်င္းမွာ မႏၱေလးေခတ္ဦးက ေပၚခဲ့သည့္ ေက်းလက္ေတး တပုဒ္ကို အေျခခံေရးဖြဲ႕ထားျခင္း ျဖစ္သည္။
“အသက္ကေလးရယ္ ရွည္ေစလို
ျမနႏၵာ ေရညိဳသမ္းတယ္
မန္းေတာင္ရိပ္ခို …”
မႏၱေလးၿမိဳ႕ကို တည္ေသာအခါ မႏၱေလးေတာင္ႏွင့္ ယင္းေတာင္ေျခရွိ နႏၵာ ကန္မွာ ၿမိဳ႔၏ အဂၤါရပ္မ်ားသဖြယ္ ျဖစ္လာသည္။ ေတာေတာင္ကိုခ်စ္ေသာ ျမန္မာတို႔ကို ေတာရိပ္ေတာင္ရိပ္က ဆြဲေဆာင္ႏိုင္သည္။ ၿမိဳ႕သစ္သည္ လြင္တီးေခါင္မဟုတ္။ ေတာေတာင္တို႔ျဖင့္ စိမ္းစိုသည္။ ေရတြင္းေရကန္တို႔ျဖင့္ ျပည့္စံုသည္။ နႏၵာကန္လည္း ရွိသည္။ ဒီၿမိဳ႕မွာေနလွ်င္ စိမ္းစိုသာယာ စိတ္ခ်မ္းသာမည္။ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းရွိမည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ အသက္ရွည္မည္။ ဤ သီခ်င္းသည္ မႏၱေလးေခတ္ဦးက လူထုကို အလြန္ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေသာ သီခ်င္း ျဖစ္ခဲ့ပါလိမ့္မည္။
မႏၱေလးေခတ္ လြန္ေသာအခါ ထိုေတးကိုပင္ အေျခခံ၍ နန္းေတာ္ေရွ႕ ဆရာတင္က သီခ်င္းေရးသည္။ ထိုသီခ်င္းသည္ သူ႔ေခတ္အေလ်ာက္ နာမည္ ထြက္ခဲ့ေသာ္လည္း လူထုသီခ်င္းေတာ့ မျဖစ္ခဲ့။ ဆရာၿငိမ္း၏ သီခ်င္း ထြက္ေပၚလာေသာအခါ လူထုသီခ်င္း ျဖစ္လာခဲ့သည္။
“ျမနႏၵာ ေရညိဳညိဳရစ္ကာသန္းတယ္
ေရႊမန္းေတာင္ရိပ္ တူတူခိုသူ ပ်ဳိျဖဴေဆြရယ္
ေပ်ာ္ခင္းေလး သာပါဘိတယ္
အတိတ္ေကာင္းယူမယ္ ႏွစ္ဦး သၾကၤန္ေတာ္၀ယ္”
ဆရာၿငိမ္းက ျမနႏၵာကို မႏၱေလးၿမိဳ႕ဘြဲ႕ သက္သက္ မေရး။ ျမန္မာတို႔ အႀကိဳက္ သႀကၤန္ဘြဲ႕အျဖစ္ ေရးသည္။ ႏွစ္သစ္ကူးခ်ိန္ အတာသဘင္မွာ မန္းေတာင္ရိပ္သို႔ ခ်စ္သူခင္သူတို႔ႏွင့္ အတူတူ သြားခဲ့ၾကပံုကို ေရးသည္။ အခါ ေကာင္းမွာ ေပ်ာ္ရႊင္ရပံုကို ေရးသည္။ ထိုအေရးအဖြဲ႕ေၾကာင့္ပင္ လူထုေတးသံ ျဖစ္ခဲ့ရသည္ဟု ဆိုရမည္ျဖစ္သည္။
ေခတ္အဆက္ဆက္ သၾကၤန္အခါတိုင္း ျမနႏၵာ မပါလွ်င္ သၾကၤန္မျဖစ္ေလာက္ ေအာင္ ဖမ္းစားႏိုင္လြန္းလွသည္။ သၾကၤန္အခါ စင္ေပၚတက္ရသူ နာမည္ေက်ာ္တိုင္း ျမနႏၵာမဆိုဘူးသူ မရွိ။ ျမနႏၵာႏွင့္ မကဘူးသူ မရွိ။ ေရာ့ခ္ ေတြ မက္ဒဲလ္ေတြ ေခတ္ေရာက္လာေတာ့လည္း ျမနႏၵာက ေပ်ာက္မသြား။ ေရာ့ခ္သမားမ်ားကိုယ္တိုင္ ျမနႏၵာကို ဟစ္ေနၾကသည္မွာ အထင္အရွား။
လူစုလူေ၀းျဖင့္ အားပါးတရ ဆို၍ က၍ ရေသာ ျမနႏၵာသည္ သၾကၤန္နယ္ပယ္ ကိုေက်ာ္၍ ျမန္မာတို႔၏ ပြဲလမ္းသဘင္တိုင္းသို႔ ေပါက္ေရာက္လာေတာ့သည္။ လူစုစုျဖင့္ ေပ်ာ္စရာ ရႊင္စရာ လုပ္ၾကၿပီဆိုလွ်င္ ျမနႏၵာက အလုိလို ပါလာရစျမဲ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ယခုဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံျခားေရာက္ ျမန္မာတို႔၏ ပြဲလမ္းသဘင္ တိုင္းတြင္လည္း ျမနႏၵာက အပိတ္သီခ်င္းအျဖစ္ ေနရာယူထားသည္။
ျမနႏၵာသည္ ျမန္မာတို႔၏ ရင္ထဲမွာ တကယ္စြဲေနသည္ကေတာ့ အမွန္ပင္။
***
(၄)
လူထုေတးသံတိုင္းတြင္ ထိုလူမ်ဳိး၏ စိတ္ကူးစရိုက္တို႔ ကိန္းေအာင္းေနျမဲ ျဖစ္သည္။ အလုပ္ကို ခ်စ္တတ္ေသာ, စြဲစြဲျမဲျမဲ လုပ္တတ္ေသာ ရည္မွန္းခ်က္ အတြက္ စိတ္ဓာတ္ ျပင္းထန္ေသာ ကိုရီးယားလူမ်ဳိးတို႔၏ စ႐ုိက္ကို အာရီရန္ သီခ်င္းတြင္ ေတြ႕ျမင္ေနရသည္။ ေတာေတာင္ေရေျမတို႔က ခက္ထန္ ၾကမ္းတမ္းလ်က္ ထိုအခက္အခဲတို႔ကို အျမဲတေစ ရင္ဆိုင္ေနရတတ္သည့္ ကိုရီးယားတို႔၏ သဘာ၀ကို အာရီရန္က ဖြင့္ဆိုျပထားသည္။
ေရေျမေတာေတာင္၏ ေနခ်င့္စဖြယ္ လွပသာယာသည့္ ျမန္မာ့သဘာ၀ကို ျမနႏၵာတြင္ ေတြ႕ျမင္ေနရသည္။ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ေနတတ္ေသာ ဓေလ့စ႐ုိက္ကို ျမနႏၵာက ခံစားရရွိေစသည္။ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းျဖင့္ အသက္ရွည္ရွည္ ေနခ်င္ေသာ ျမန္မာတို႔၏ စိတ္ခံစားမႈကို ျမနႏၵာက ပံုေဖာ္ျပ ထားသည္။ ၿပီးေတာ့ အေဖာ္အေပါင္းကို ခင္တြယ္တတ္၊ သံေယာဇဥ္ႀကီးတတ္ ေသာ ျမန္မာ့ဓေလ့စ႐ိုက္ကိုလည္း ထင္လင္းစြာ ခံစားရရွိေစသည္။
ကိုရီးယားတို႔၏ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ၊ ေအာင္ျမင္မႈအတြက္ လိုလားေတာင့္တမႈ ေတြက ေရာ့ခ္ဂီတႏွင့္အတူ ေပါက္ကြဲထြက္လာပံုမွာ သိမ့္သိမ့္တုန္စရာ။ အဲဒါ သည္ပင္ ကိုရီးယားျဖစ္သည္ဟု ေျပာဆိုေနသေယာင္။ ေအးေအးေလးႏွင့္ ျမဴးၾကြေသာေတးသံ ဖ်တ္ဖ်တ္လတ္လတ္ရွိသည့္ ဒိုးသံႏွင့္အတူ ျမနႏၵာ သီခ်င္းမွာ ျမန္မာ့ပင္ကိုယ္ဟန္ပင္ ျဖစ္ေတာ့သည္။ ေျခလႈပ္ လက္လႈပ္ လက္ခုပ္လက္၀ါးတီးကာ ေပ်ာ္ေပ်ာ္ပါးပါး ဟစ္ေအာ္ေနတတ္ပံုကပင္ ျမန္မာဟု မေျပာဘဲ သိေနေစေတာ့သည္။
သို႔ရာတြင္ တခါတရံေတာ့ က်ေနာ့္ရင္ထဲမွာ ထိထိခိုက္ခိုက္ ခံစားမိသည္။
က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ ျမနႏၵာကို ဆိုရ ကရသည္က ပံုစံခြက္ႀကီးႏွင့္ျဖစ္သည္။ တူညီ၀တ္စံု၀တ္ အဖြဲ႕မ်ားက အကြက္ခ်ထားသည့္အတုိင္း ေနရာယူရသည္။ စည္းခ်က္အတိုင္းမွန္ေအာင္ ကေနရသည္။ ကေနသူေတြ လိုက္မဆိုရ။ တကယ္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ကခ်င္သူေတြက ဟိုးေနာက္မွာ။ သူတို႔ကို မ်က္လံုးနီမ်ားက အခ်ိန္ျပည့္ ေစာင့္ၾကည့္ေနေသးသည္။ လူေတြ တေပ်ာ္တပါး သီဆို ကခုန္ေနၾကသည္ဟု တီဗီ႐ုိက္ေကာင္းေအာင္ ျပင္ဆင္ စီမံထားမႈေၾကာင့္ပင္ ျမနႏၵာသည္ လူထုရင္မွာ ေလ်ာ့ပါးလာရေတာ့သည္။ လူထုပစၥည္းကို မိမိတံဆိပ္တပ္၍ ကိုယ္တဦးတည္း မူပိုင္လုပ္လာေသာအခါ လူထုသည္ ျမနႏၵာကို စြန္႔ပစ္ခ်င္လာေတာ့သည္။
တကယ္ေတာ့ ျမနႏၵာတြင္ ဘာအျပစ္မွ မရွိ။ က်ေနာ္တို႔က ျမနႏၵာကို ခ်စ္သလို ျမနႏၵာကလည္း က်ေနာ္တို႔ကို ခ်စ္ေနမည္သာ ျဖစ္သည္။ ျမနႏၵာသည္ မႏၱေလးၿမိဳ႕ဘြဲ႕ ေဒသတခုတည္းအတြက္ ကြက္ကြက္ေလးဟု က်ေနာ္က မထင္။ ျမနႏၵာသည္ သူကဲ့သို႔ သာယာလွပေသာ ေရေျမေတာေတာင္တို႔ႏွင့္ ျပည့္စံုသည့္ ျမန္မာျပည္ႀကီးဟု က်ေနာ္က ခံစားမိသည္။ မန္းေတာင္ရိပ္မွာ အတူခိုမည့္ ပ်ဳိျဖဴေဆြတို႔မွာ က်ေနာ္တို႔၏ ညီေနာင္သားခ်င္းေတြ က်ေနာ္တို႔ ျပည္သားေတြဟု က်ေနာ္က ျမင္ေယာင္မိသည္။ က်ေနာ္တို႔ အတိတ္ေကာင္း ေတြကို အတူတူ ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကသည္။ အတိတ္ေကာင္းေတြကို တကယ္ လိုခ်င္မိပါသည္။ က်ေနာ္တို႔၏ ႏွစ္ကူးတြင္ ေပ်ာ္ခင္းေတြ တကယ္သာခ်င္လွ ပါသည္။
လူထုရင္ထဲမွ ျမနႏၵာေတးသံသည္ တကယ္ပင္ လြင့္ပ်ံေနေစခ်င္ပါသည္။
မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ျမနႏၵာ သီခ်င္းသံၾကားလွ်င္ က်ေနာ္ေပ်ာ္ပါသည္။
ကိုရီးယားေတြက မိမိတို႔ရင္ထဲက သီခ်င္းကို လြတ္လပ္ေပါ့ပါးစြာ အားပါးတရ သီဆို ခုန္ေပါက္ေနပံုကို ၾကည့္ရင္း က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ပင္ သီဆို ကခုန္ခဲ့ မိသည္။ ထို႔အတူ လြတ္လပ္ေပ်ာ္ရႊင္ ေအးၿငိမ္းစြာ ျမနႏၵာကို အေႏွာင္အဖြဲ႕ ကင္းလြတ္စြာ ဟစ္ေၾကြးကခုန္ေနသည့္ ျမန္မာလူထုႀကီးကို က်ေနာ္ ျမင္ေယာင္ ၾကည့္မိသည္။ ထိုအခါ က်ေနာ္တို႔၏ ျမနႏၵာကလည္း ၾကားရသူ တိုင္းကို ၾကည္ႏူးႏွစ္သက္ေစႏိုင္မည္ဟု က်ေနာ္ ယံုၾကည္မိပါသည္။
ျမန္မာေတြ ဘယ္ကိုပဲ ေရာက္ေရာက္၊ ဘယ္မွာပဲေနေန ထိုေနရာ၌ ျမနႏၵာ သီခ်င္းသံ လြင့္ပ်ံေနမည္ ဆိုလွ်င္ ျမန္မာတို႔ ရွင္သန္ေနေသးသည္ဟူေသာ နိမိတ္ကို ေဆာင္ေနေသးသည္ဟု ခံစားမိတိုင္း က်ေနာ့္ရင္တြင္ ပီတိလႈိင္း တခုက လႈပ္ခတ္လာတတ္သည္။
***
၀င္းေပၚေမာင္
ရင္ခတ္ပန္း မဂၢဇင္း (အမွတ္-၂)
၂၀၀၅ ခုႏွစ္
***
ဒီစာကို က်မဘေလာ့မွာ ေဖာ္ျပခြင့္ရတဲ့အတြက္ စာေရးသူ ဆရာ ၀င္းေပၚေမာင္ ကို အထူးေက်းဇူး တင္ပါေၾကာင္း … ။
ေမဓာ၀ီ
၆၊ ဇန္န၀ါရီ၊ ၂၀၀၈
၁၂း၄၀ နာရီ
(* ဆယ္လီ = ႏွစ္မိုင္ခြဲခန္႔ အကြာအေ၀း၊ လီ = ကိုရီးယား႐ိုးရာ အကြာအေ၀း ယူနစ္)
Read More...
Summary only...
အဲဒီေလာက္ကေတာ့ အဆင္ေျပပါေသးတယ္။ ပံုစံ တမ်ဳိးကေန တမ်ဳိးေျပာင္းတိုင္း ဥံဳ ခံျပီးမွ ေျပာင္းတာကိုလည္း သတိထား မိပါတယ္။ ေနာက္ ... တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အဆင့္ေတြ တက္လာျပီး သစ္ပင္ပံုစံ အေနအထား၊ ေနကို ေမွ်ာ္ၾကည့္တဲ့ ပံုစံ အေနအထား၊ ေဇာက္ထိုးပံုစံ၊ ကေလးငယ္ပံုစံ၊ ေျခေထာက္ေျမွာက္ရ .. ကြၽမ္းထိုးရ မ်ဳိးစံု လုပ္ရပါေတာ့တယ္။ ခႏၶာကိုယ္ ၾကံ့ခုိင္ေရးအတြက္ ဘာေလ့က်င့္ခန္းမွ မလုပ္တာ ၾကာျပိျဖစ္တဲ့ က်မရဲ႕ အေၾကာအျခင္ေတြဟာ အရမ္းကို ေတာင့္တင္းေနတာေၾကာင့္ ေျပာတဲ့အတိုင္း လိုက္မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ဘူး။ မနည္း ၾကိဳးစားျပီး ဖတ္ဖတ္ေမာေအာင္ လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။
ေလွ်ာက္ေနရင္း ရပ္နားလိုက္ခ်င္ၿပီ၊ စိတ္ေရာ ကိုယ္ပါ ႏြမ္းလ် လြန္းလွၿပီ။ ေန၀င္ရီတေရာ ေမွာင္စပ်ဳိးခ်ိန္ … တလမ္းလံုးမွာ တေယာက္ထဲ ပါလား ဟူေသာ အသိက စိတ္ထဲမွာ လႈိက္ခနဲ ၀မ္းနည္းလို႔ လာသည္။
အေကြ႕အေကာက္ မ်ားစြာႏွင့္ လမ္းငယ္ ကေလးက တရိပ္ရိပ္ ေနာက္မွာ က်န္ခဲ့ရင္း ... ျမင္ကြင္းထဲမွ တစစ မႈန္၀ါး ေပ်ာက္ကြယ္ သြားေလေတာ့၏။
အႏၶဘူေတာ အယံေလာေကာ - လူေလာက၊ နတ္ေလာက၊ ျဗဟၼာေလာက ႀကီးက (အရိယာမ်ားမွတပါး) အမိုက္ ေလာကႀကီး အကန္းေလာကႀကီးပါ။
အဘိုးရဲ႕ မွတ္စုကေတာ့ ဒီမွ် ပါပဲ။ အဘိုးရဲ႕ ပံုကို ဦးရီးေတာ္ ဘုရားခန္းထဲမွာ ေတြ႕လို႔ ဓာတ္ပံု႐ိုက္ျပီး ယူလာခဲ့လုိက္ပါတယ္။ ေနာက္ေနာင္ ႀကံဳႀကိဳက္ရင္ အဘိုးနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ပို႔စ္ေတြ တင္ခ်င္ပါေသးတယ္။ ဒီေန႔ ေတာ့ ဒါေလာက္ ပါပဲ … ။
ေက်ာက္ကပ္ပဲနဲ႔ ၾကက္ရဲ႕ ဒရမ္တီးတဲ့တုတ္ (ဟဲဟဲ တိုက္ရိုက္ ဘာသာျပန္ ၾကည့္တာပါ) ခ်က္မလို႔ ျပင္ဆင္ေနပံုေပါ့။ 
ျပီးေတာ့ မီးဖို တခုေပၚ တင္ထားရင္း၊ ခုနက kidney bean ဗူးေတြကို ေဖာက္၊ ဆန္ခါထဲထည့္၊ သူ႔ထဲက အရည္ ခြၽဲပ်စ္ပ်စ္ေတြကို သြန္ပစ္လိုက္ပါတယ္။ အဲဒါေတြ ထည့္ရင္ စားလို႔ မေကာင္းဘူး။ ျပီးေတာ့ ေရျပန္ေဆးျပီး ဒယ္အိုးထဲမွာ ဆီထည့္ ၾကက္သြန္ျဖဴ ပါးပါးလီွးထားတာေလးကို ဆီသတ္ျပီး ပဲေတြထည့္ ေၾကာ္လိုက္တာပါပဲ။ ပဲေတြ ဆီ၀လို႔ အက္ကြဲျပီး ႏူးအိလာတဲ့အခါ မီးဖိုေပၚက ခ်လို႔ရ ပါျပီ။
ပံုေတြက အကုန္တင္လို႔ မရ ျဖစ္ေနပါတယ္။ နက္ဖန္ အိမ္ျပန္ေရာက္မွ ၾကိဳးစား ၾကည့္ပါဦးမယ္။
ဒီ ဘုရားေက်ာင္းက ၁၆ ရာစု ေလာက္က တည္ေဆာက္ခဲ့ တာလို႔ သိရပါတယ္။ ဒီ့ထက္ ေရွးက်တဲ့ ေအဒီ ၆၀၀ ေက်ာ္ေလာက္က Castle ႀကီးကေတာ့ တပိုင္းတစ ျပိဳက် ေနပါတယ္။ အဲဒီ၀င္းထဲလည္း ၀င္လို႔မရဘူး ပိတ္ထားပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ ဟိုဟို သည္သည္ ေလွ်ာက္ၾကည့္ျပီး မေမွာင္ခင္ အိမ္ကို ျပန္ခဲ့ၾကတယ္။ 