သတ္ပံုမ်ားႏွင့္ က်မ

ကိုသံလြင္ရဲ႕ ဘေလာ့ခ္ က ျမန္မာစာ စာလံုးေပါင္းသတ္ပံု အေၾကာင္း ေရးထားတဲ့ ပို႔စ္ကိုဖတ္ျပီး ဒီစာကို ေရးျဖစ္ပါတယ္။
***
က်မ အသက္ ၁၆-၁၇ ႏွစ္အရြယ္ေလာက္ကတည္းက စာျပင္တဲ့သေကၤတေတြ အေဖကသင္ေပးျပီး အေဖ့ကို စာကူျပင္ေပး/ ဖတ္ေပးခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစျပီး ၾကိဳၾကားၾကိဳၾကား ေၾကးစားေရာ အခမဲ့ေရာ စာျပင္ စာတည္းလုပ္ခဲ့ရတာ ခုခ်ိန္ထိပါပဲ။ ကိုယ္က စာျပင္ေနက်မို႔ စာတပုဒ္ကိုဖတ္တာနဲ႔ သူမ်ားအမွားေတြကို တန္းျပီးျမင္တတ္ပါတယ္။ (ကိုယ့္အမွားေတာ့ ကိုယ္မျမင္ဘူး ဆိုတဲ့သေဘာေပါ့ ..)
ခုေခတ္ စာနယ္ဇင္းေတြ အပါအ၀င္ သုတ၊ ရသ စာအုပ္ေတြ ထဲမွာ သတ္ပံုအမွားေပါင္းမ်ားေပါင္းမ်ားစြာကို ေတြ႕ရတဲ့အခါ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္ပ်က္မိတယ္။
ဟိုးအရင္ ခဲစာလံုးနဲ႔ စာစီရတဲ့ေခတ္မွာ စာလံုးေပါင္းမွားရင္ ခုေခတ္လို ျပင္ရတာမလြယ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီအခ်ိန္က စာအုပ္ေတြမွာ စာလံုးေပါင္းအမွားက ခုေခတ္ေလာက္ မဆိုးပါဘူး။
အရင္က စာအုပ္တိုက္ႀကီးေတြမွာ တကယ္စာတတ္ေပတတ္ စာတည္းပုဂၢိဳလ္ႀကီးေတြ ခန္႔ထားျပီး အဆင့္ဆင့္ စာျပင္ရ တည္းျဖတ္ရတာေၾကာင့္ စာဖတ္သူေတြလက္ထဲ စာေကာင္း စာသန္႔ေတြ ေရာက္ခဲ့ရပါတယ္။
အခု ကြန္ပ်ဴတာေခတ္မွာထုတ္ေ၀တဲ့ စာအုပ္ေတြမွာ စာလံုးေပါင္းအမွားမ်ားစြာကို ေတြ႕ရတာဟာ ကြန္ပ်ဴတာစာစီသူေတြရဲ႕ တာ၀န္ျဖစ္သလို အဓိက တာ၀န္ရွိသူေတြကေတာ့ စာအုပ္စီစဥ္သူေတြ နဲ႔ အယ္ဒီတာေတြပါပဲ။
ဒါေတြကို ေတြ႕ျမင္စိတ္ပ်က္ထားတဲ့ က်မဟာ ကိုယ္လုပ္တဲ့အခါ ဒီလိုမျဖစ္ေစရဘူးလို႔ စိတ္ထဲ ေတြးထားမိေပမဲ့ တကယ္တမ္း ဂ်ာနယ္တေစာင္ကို ကိုယ္တိုင္လုပ္ရတဲ့အခ်ိန္မွာလည္း အမွားမကင္းတဲ့ ဂ်ာနယ္တေစာင္ အဆင့္သာ ျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ (ဘယ္ေလာက္မ်ား လြဲမွားသလဲဆိုရင္ စာေရးဆရာ နီကိုရဲကေတာင္ က်မတို႔ ဂ်ာနယ္အတြက္ ‘အလြဲမ်ားနဲ႔ ေမ’ ဆိုျပီး စာမူတပုဒ္ေရးေပးပါေသးတယ္)
ကိုယ့္ဟာကိုယ္က်ေတာ့ အခ်ိန္အခက္အခဲ .. လူအင္အားအခက္အခဲတို႔ေၾကာင့္ ဒီလို အမွားေတြျဖစ္ရတာပါ ဆိုျပီး စိတ္ထဲက်ိတ္ျပီး ဆင္ေျခေပးေနမိျပန္တယ္။
အဲဒီေတာ့မွလဲ တျခားစာနယ္ဇင္းေတြကို နည္းနည္း နားလည္ေပးခ်င္သလိုလိုျဖစ္ခဲ့ရပါရဲ႕။
ဒါေပမဲ့လည္း မမွားသင့္တဲ့ဟာမ်ဳိး မွားတာေတြေတြ႕ျပန္ရင္ ခုခ်ိန္ထိ ေ၀ဖန္ကဲ့ရဲ႕ခ်င္ပါေသးတယ္။
အဲဒါကေတာ့ print media အပို္င္းဆိုပါေတာ့ေလ။
***
ခုေနာက္ပိုင္း အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြေပၚမွာ စာေတြဖတ္ရေတာ့ ပိုျပီးဆုိး၀ါးတဲ့အမွားေတြ ေတြ႕ရျပန္တယ္။
အင္တာနက္ ၀ဘ္ဆိုက္ေပၚမွာ တေယာက္တေပါက္ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ဖိုရမ္ေတြက စျပီး ဘြတ္ခ္ေကာ္နာမ်ဳိးနဲ႔ တျခား တျခားေသာ အြန္လိုင္းစာေစာင္ေတြအထိ မွားျပီးရင္းမွားေသာ အမွားမ်ားစြာကို ေတြ႕ရတဲ့အခါ ..
စစခ်င္းေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း နားလည္မႈမရွိစြာ မ်က္စိစပါးေမႊးစူးခဲ့ပါတယ္။ ဒါေလးေတာင္မသိဘူးလား၊ ဒါကို မွားစရာလား .. ရယ္လို႔ .. စိတ္ထဲ ေတြးမိတယ္။ ကဲ့ရဲ႕ ခ်င္တယ္၊ အျပစ္ေျပာခ်င္ပါတယ္။
ဖိုရမ္ေပၚမွာ ဆရာႀကီးလုပ္ျပီး သူမ်ားသတ္ပံုအမွားေတြ ေထာက္ျပလို ေထာက္ျပ၊ အမွန္က ဘယ္လိုဆိုျပီး သင္ေပးလိုသင္ေပးနဲ႔ေပါ့။
ခ်ယ္ရီသစၥာကိုေတာင္မွ ေမးလ္ပို႔ျပီး သူ႔အမွားေတြ ေထာက္ျပခဲ့မိပါေသးတယ္။ (အေနမတတ္ပံုမ်ားေလ … လူအျမင္ကတ္ေအာင္ သိပ္လုပ္ခ်င္တာ)
ခုေနာက္ဆံုး ေအာက္တိုဘာလထုတ္ မိုးေသာက္ၾကယ္ ဂ်ာနယ္(အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၁၀) မွာ ေၾကးမံုဦးေသာင္းေရးတဲ့ ‘သတင္းတို႔၏ေစတသိက္’ ဆိုတဲ့ေဆာင္းပါးမွာ ေခါင္းစဥ္က စျပီး အတြင္းစာသားေတြ အားလံုး ေစတသိက္ လို႔ ကၾကီးသတ္ သံုးရမဲ့အစား တ၀မ္းပူသတ္ -ေစတသိတ္ လို႔ ေရးထားတာေတြ႕လိုက္ရလို႔ စိတ္ထဲ ကလိကလိ ျဖစ္မိတယ္။
ေၾကးမံုဦးေသာင္းကေတာ့ မမွားေလာက္ပါဘူး၊ စာစီဆရာေတြပဲ မွားတာေနမွာဘဲလို႔ေတာ့ ေတြးမိပါရဲ႕။
ဒါေပမဲ့ .. အခုအခ်ိန္မွာ .. အမွားေတြကို လိုက္လံ ျပင္ဆင္ ေ၀ဖန္လိုျခင္း သိပ္မရွိေတာ့ပါဘူး။ (နဲနဲေတာ့ ရွိေသးတယ္ဆိုပါေတာ့)
ဘာေၾကာင့္လဲ .. ဆိုေတာ့ရင္ …
ဘေလာ့ခ္ေတြကို စဖတ္ျဖစ္ခါစကေတာ့ သတ္ပံုအမွားေတြ ေတြ႕ရင္ ကိုသံလြင္ေျပာသလိုပဲ ထမင္းစားေကာင္းတုန္း ခဲကိုက္မိသလို ျဖစ္ခဲ့ဖူးပါရဲ႕။
လူဆိုတာ ကိုယ္တိုင္ျဖစ္မွ ကိုယ္ခ်င္းစာတတ္တာပါ။
က်မ ကိုယ္တိုင္ဘေလာ့ခ္ လုပ္ေတာ့မွ မလုပ္တတ္လုပ္တတ္ လုပ္ရတဲ့အထဲ အခ်ိန္ရသေလာက္ေလး ကမန္းကတန္းေရး ကြန္နက္ရွင္ေကာင္းခ်ိန္ေလး အျမန္အဆန္ တင္ရတာမို႔ စာလံုးေပါင္းအမွားေတြ သိပ္ ဂရုျပဳမေနမိေတာ့ပါဘူး။
တခ်ဳိ႕စာလံုးေပါင္းေတြကိုေတာ့ က်မ တမင္မွားေရးတာရွိပါတယ္။
ဥပမာ -
ကြၽန္ေတာ္/ကြၽန္မ မေရးခ်င္လို႔ က်ေနာ္/က်မ လို႔ သံုးတယ္။
(ကိုယ့္ကိုယ္ကို မႏွိမ့္ခ်ခ်င္ဘူးေလ .. မဂၤလာတရားေတာ္နဲ႔ မညီလိုက္ပံုမ်ား .. ေနာ္)
လာပါဦး အစား လာပါအံုး လို႔ အားရပါးရသံုးခ်င္တယ္။
(လာပါဦး ဆိုရင္ ဦးေလးကို ေခၚတာနဲ႔မွားမွာစိုးလို႔ပါ)
တစ္ နဲ႔ တ ကိုေတာ့ ဘယ္လိုေျပာေျပာ က်မ ျပင္မွာမဟုတ္ဖူး၊ တ - လို႔ပဲ သံုးေနမွာပါပဲ။
(ေခါင္းမာတယ္လို႔ ဆိုခ်င္ဆိုႏိုင္ပါတယ္)
အဲဒါေတြက တမင္ေရးတာေတြပါ။ မွားတာေတြလဲ ရွိမွာပါပဲ၊ က်မလဲ စာလံုးေပါင္းသတ္ပံုက်မ္း တခ်ိန္လံုး မၾကည့္ႏိုင္တာေၾကာင့္ မွားလိုက မွားေစေတာ့လို႔ စိတ္ေလွ်ာ့လိုက္ပါတယ္။
မမွားခ်င္ဘဲ မွားရတာမ်ဳိးက်ေတာ့ စိတ္ထဲ သိပ္မေကာင္းပါဘူး။ တႏံု႔ႏံု႔နဲ႔ ျဖစ္ေနမိတယ္။
က်မဘေလာ့ခ္က ပို႔စ္တခုမွာ တကယ္တမ္းေရးခ်င္တာ သဒၶါတရား လို႔ ေရးခ်င္တာပါ။ အဲဒီစာ ရိုက္ေနစဥ္က ေအာက္က (ဓ) ဘယ္နားေနမွန္းမသိဘူး။ ၀င္းေဖာင့္ဆိုရင္ေတာ့ ပါဌ္ဆင့္ေတြအလြတ္ရေနေပမဲ့ ေဇာ္ဂ်ီေဖာင့္မွာ ေအာက္က ဓ ကိုဘယ္လိုရိုက္ရမွန္းမသိပါဘူး။ ရွာဖို႔လဲ အခ်ိန္က မေပးႏိုင္ပါဘူး။ ဒါနဲ႔ပဲ ဓ အစား ဒ ကို သံုးလိုက္ရတယ္။ သဒၵါတရားလို႔ ေပါင္းလိုက္မိပါတယ္။ အဓိပၸါယ္ တက္တက္စင္လြဲသြားတာေပါ့။ စိတ္ထဲ ေတာ္ေတာ္ေလး ကသိကေအာက္ ျဖစ္မိတယ္။ ဒါေပမဲ့ မတတ္ႏိုင္ဘူး။ အခ်ိန္မွမရွိတာကိုး။
ဖတ္သူေတြနားလည္ရင္ျပီးတာပဲလို႔ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ ေျဖေတြးေတြးခဲ့ရပါတယ္။
သတ္ပံုမွန္ဖို႔ အျမဲသတိထားျပီး သူမ်ားအမွားေတြကို ျပင္ေပး ေထာက္ေပးခဲ့တဲ့ က်မကိုယ္တိုင္ေတာင္ တမင္အမွားမ်ဳိး၊ မေတာ္တဆအမွားမ်ဳိး၊ မသိလို႔မွားတဲ့အမွားမ်ဳိး၊ သိသိနဲ႔ မမွားခ်င္ဘဲ အေျခအေနအရ မွားလိုက္ရတဲ့ အမွားမ်ဳိး .. စသျဖင့္ ၾကံဳရတယ္ဆိုရင္ ခုမွ စာ စေရးတဲ့သူေတြအဖို႔ အမွားမ်ားစြာနဲ႔ ၾကံဳရမွာပဲဆိုတာ ကိုယ္ခ်င္းစာျပီး သိခဲ့တဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ … သူတို႔အမွားေတြကို ေထာက္ျပ ေ၀ဖန္မဲ့အစား
မွားတာေတြကိုေတြ႕ရင္ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ပဲ စိတ္ထဲကေန အမွန္ျပင္ျပီးဖတ္လိုက္ပါတယ္။
***
ဒါေပမဲ့ .. တခုေတာ့ရွိပါတယ္။
လြတ္လပ္စြာေရးသားလို႔ရတဲ့ အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြေပၚမွာ အေျခအေနအရ အမွားေလးေတြ ျဖစ္တာကို က်မတို႔ ခြင့္လႊတ္ျပီး ဖတ္ႏိုင္ပါတယ္။
စာနယ္ဇင္းကို ပို႔ဖို႔ ဒါမွမဟုတ္ စာအုပ္ထုတ္ေ၀ဖို႔ ရည္ရြယ္ျပီး ေရးတာမ်ဳိးဆိုရင္ေတာ့ တတ္ႏိုင္သေလာက္ အမွားကင္းေစခ်င္ပါတယ္။
ေရးသူကိုယ္တိုင္က အမွားကင္းမွ စာစီသူ၊ စာျပင္သူ ေတြကလည္း အမွားနည္းမွာပါ။
က်မ တာ၀န္ယူလုပ္ေပးခဲ့ရျပီး မၾကာခင္ရက္ပိုင္းကမွ ျပီးသြားတဲ့ ဘာသာေရးစာအုပ္တအုပ္ဆိုရင္ ေဖာင္ ၁၀၀ နီးပါးရွိတဲ့ က်မ္းစာအုပ္ႀကီးတအုပ္ပါ။ ပရုပ္ဖ္ ကို ၄ ခါ ဖတ္ရပါတယ္။ first proof ကို က်မ ကဖတ္ျပီး second proof ကို ပါဠိပါရဂူ ဆရာႀကီးတေယာက္ကဖတ္ပါတယ္။ သူဖတ္ျပီးတဲ့ ေနာက္ 3rd proof ကုိ က်မက ျပန္ဖတ္ျပီး ေနာက္ဆံုး final proof ကို ဆရာႀကီးက ျပန္ဖတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေလးခါ ဖတ္တာေတာင္ ေနာက္ဆံုး စာအုပ္ထြက္ေတာ့ အမွား အယြင္း အေပါက္အက် ေလးေတြ ရွိပါေသးတယ္။
ေျပာခ်င္တာက ေျခာက္ျပစ္ကင္း သဲလဲစင္ျဖစ္ဖို႔ေတာ့ ခုေခတ္မွာေတာ္ေတာ္မလြယ္တဲ့ ကိစၥပါ။ အဓိက ကေတာ့ အခ်ိန္ေပးႏိုင္မႈပါပဲ။
အျပင္ကြန္ပ်ဴတာစာစီဌာနေတြမွာ သြားအပ္ရင္ proof ကို ၂ ခါအျပင္ ပိုမထုတ္ေပးပါဘူး။ ပိုထုတ္ေပးရမယ္ဆိုရင္ ျငိဳျငင္ၾကပါတယ္။ (ဒါမွမဟုတ္ ပိုက္ဆံပိုေပးရပါတယ္)
ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္စာအမွားကင္းခ်င္ရင္ ေရးသူကိုယ္တိုင္ သတိထားဖို႔ ပထမအေရးႀကီးပါတယ္။ ကိုယ္က professional စာေပေရးသားျဖန္႔ခ်ိေတာ့မယ္လို႔ စိတ္ကူးထားရင္ေတာ့ စာလံုးေပါင္းသတ္ပံုေတြကို ဂရုျပဳသင့္ပါတယ္။ က်မသည္လည္း အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာေတြေပၚမွာ ဘယ္လိုပဲ မွားယြင္းစြာေရးသားခဲ့ေပမဲ့ ဂ်ာနယ္ မဂၢဇင္း ေတြကို ပို႔ဖို႔ေရးတဲ့စာေတြမွာေတာ့ စာလံုးေပါင္း မမွားေအာင္ တတ္ႏိုင္သေလာက္ ဂရုစိုက္ပါတယ္။
အဲဒီအခ်ိန္မွာေတာ့ ဒီေခတ္ရဲ႕ စာလံုးေပါင္းသတ္ပံုက်မ္းကို က်မ လြန္ဆန္ႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ပါဘူး။
***
ခုေတာ့ …
စာမ်က္ႏွာေပၚက အမွားမ်ားစြာကိုေတြ႕ရင္ က်မ ေနတတ္ခဲ့ပါျပီ။
စိတ္ေလွ်ာ့လိုက္တယ္ ေျပာမလား .. အရင္ထက္ပိုျပီး နားလည္မႈရွိလာျပီဆိုမလား .. ဒါမွမဟုတ္ မဂၤလာတရားေတာ္နဲ႔အညီ တင္းတိမ္ေရာင့္ရဲတယ္လို႔ပဲ ေျဖသိမ့္ရမလား ..
ကိုယ္တိုင္လဲ မေ၀ခြဲတတ္ေတာ့ပါ။
***
(ေနာက္မွ စဥ္းစားမိတယ္၊ အဲဒါေတြတခုမွ မဟုတ္ဖူး၊ အပ်င္းႀကီးျပီး တာ၀န္မဲ့လာတာလို႔ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ သတ္မွတ္လိုက္တယ္)