၀ါဆိုလျပည့္ - ဓမၼစၾကာအခါေတာ္ေန႔

မေန႔က အဖိတ္ေန႔မွာ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့အေၾကာင္း အနည္းအက်ဥ္း ေဖာ္ျပခဲ့ၿပီးၿပီမို႔ ဒီကေန႔ေတာ့ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ (ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္) နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အနည္းငယ္ ေဖာ္ျပပါမယ္။ အခုေဖာ္ျပမယ့္စာကေတာ့ က်မ ဖခင္ႀကီး ျပဳစု စီစဥ္တဲ့ “နည္းျပဓမၼစၾကာ” စာအုပ္မွ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုတိုနဲ႔ လိုရင္း ေကာက္ႏုတ္ဖို႔ရာ တအုပ္လံုးကိုဖတ္ၾကည့္ေတာ့ ဒီစာအုပ္ပါ နိဒါန္းကိုေဖာ္ျပရင္ျဖင့္ တရား အားလံုးကို ျခံဳငံုမိမယ္လို႔ ယူဆတဲ့ အတြက္ အေဖေရးခဲ့တဲ့ နိဒါန္းအစအဆံုးကို ႐ိုက္ကူးေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္ရွင္။
***
နည္းျပ ဓမၼစၾကာ

နိဒါန္း

ဓမၼစၾကာဆိုတာ ျမန္မာအေခၚျဖစ္ပါတယ္၊ ပါဠိက်မ္းဂန္ေတြမွာေတာ့ ဓမၼစကၠ ပ၀တၱနသုတ္ မည္ပါတယ္။
“ဓမၼ” ဆိုတာ ဉာဏ္ေတာ္၊
“စကၠ” ဆိုတာ စက္၀န္း၊
“ပ၀တၱန” ဆိုတာ လည္ေသာတရား။ ေပါင္းလိုက္ရင္ -
“ဉာဏ္ေတာ္စက္၀န္းလည္ေသာတရား” ျဖစ္ပါတယ္၊ ဓမၼစၾကာကို ေဟာၾကားတာ ဟာ ဉာဏ္ေတာ္စက္၀န္းကို လွည့္တာျဖစ္ပါတယ္။

ဓမၼစၾကာသုတ္ေတာ္ကို ဘုရားရွင္တိုင္း တရားဦးအျဖစ္နဲ႔ ေဟာၾကားေတာ္မူပါ တယ္၊ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားရွင္ဟာ ဘုရားျဖစ္ၿပီးေနာက္ ေဗာဓိမ႑ိဳင္မွ (၁၈) ယူဇနာေ၀းတဲ့ ဗာရာဏသီျပည္၊ ဣသိပတန မိဂဒါ၀ုန္ေတာကို ၾကြသြားၿပီး ၀ါဆို လျပည့္ စေနေန႔, ေန၀င္လထြက္ခ်ိန္မွာ ပဥၥ၀ဂၢီရဟန္းတို႔ကို အမွဴးထားကာ ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူပါတယ္။ ေဒသနာအဆံုးမွာ နတ္ျဗဟၼာ (၁၈) ကုေဋနဲ႔အတူ အရွင္ေကာ႑ည ေသာတာပန္တည္ပါတယ္။

ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ဟာ ဓမၼကၡႏၶာ ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ရဲ႕ မိခင္သဖြယ္ ျဖစ္ပါတယ္၊ ေလးဆယ့္ငါး၀ါပတ္လံုး ေဟာသမွ် သစၥာေလးပါးမွ လြတ္တာ မရွိ ပါဘူး၊ ေဟာၾကားသမွ် တရားအားလံုး သစၥာေလးပါးမွာ အတြင္း၀င္ပါတယ္။ ဓမၼစၾကာဟာ အလြန္ရခဲတဲ့ တရားျဖစ္ပါတယ္၊ ဘုရားတစ္ဆူပြင့္ေတာ္မူမွ တစ္ႀကိမ္သာ ေပၚလာတဲ့တရားမို႔ ေန႔စဥ္၀တ္တက္ၿပီး ရြတ္ဖတ္ ပူေဇာ္သင့္ပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္ စေနေန႔ကို ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ရင္ ေလာက-ဓမၼ ႏွစ္ဌာနမွာ အတိုင္းမသိ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာ တိုးတက္ေစတယ္လို႔ ဆရာျမတ္တို႔ မိန္႔ေတာ္မူပါတယ္။

ဓမၼစၾကာရဲ႕ အဓိကအခ်က္မ်ားကေတာ့
(က) အက်င့္သံုးပါး
(ခ) သစၥာေလးပါး
(ဂ) ဉာဏ္ေတာ္ တဆယ့္ႏွစ္ပါးတို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ သံုးခ်က္ကို မူတည္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ေဟာၾကားေတာ္မူတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဓမၼစၾကာတရားေတာ္ႀကီးကို ေလ့လာရင္ “သစၥာအနက္ တဆယ့္ေျခာက္ခ်က္” ကိုလည္း သိထားဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။

ဒုကၡသစၥာမွာ -
၁) ပီဠန႒ = ႏွိပ္စက္တတ္တဲ့အနက္
၂) သခၤတ႒ = ျပဳျပင္တိုင္း ခံရတဲ့အနက္
၃) သႏၱာပ႒ = ပူေလာင္ေစတတ္တဲ့အနက္
၄) ၀ိပရိဏာမ႒ = ေဖာက္ျပန္ပ်က္စီးတတ္တဲ့အနက္
….. လို႔ ဒုကၡသစၥာမွာ အနက္သေဘာေလးပါးရွိပါတယ္။ ထို႔အတူ -

သမုဒယသစၥာမွာ -
၁) အာယုဟန႒ = (၀ဋ္ဆင္းရဲကိုရဖို႔) အားထုတ္တတ္တဲ့အနက္
၂) နိဒါန႒ = (၀ဋ္ဆင္းရဲ၏) အေၾကာင္းျဖစ္တဲ့အနက္
၃) သံေယာဂ႒ = (၀ဋ္နဲ႔မကြာေအာင္) ယွဥ္တြဲတတ္တဲ့အနက္
၄) ဗလိေဗာဂ႒ = (၀ဋ္ဆင္းရဲမွ မလြတ္ေအာင္) ေႏွာင့္ယွက္တတ္တဲ့အနက္
…. လို႔ သမုဒယသစၥာမွာ အနက္သေဘာေလးပါးရွိပါတယ္။

နိေရာဓသစၥာမွာ -
၁) နိႆရဏ႒ = (၀ဋ္ဆင္းရဲမွ) ထြက္ေျမာက္တတ္တဲ့အနက္
၂) ၀ိေ၀က႒ = (၀ဋ္ဆင္းရဲအေႏွာင့္အယွက္မွ) ဆိတ္ၿငိမ္တတ္တဲ့အနက္
၃) အသခၤတ႒ = (အေၾကာင္းတရားေလးပါးတို႔မွ) ျပဳျပင္ျခင္းကင္းတဲ့အနက္
၄) အမတ႒ = အေသကင္းတဲ့အနက္

မဂၢသစၥာမွာ -
၁) နိယ်ာန႒ = (၀ဋ္ဆင္းရဲမွ) ထုတ္ေဆာင္တတ္တဲ့အနက္
၂) ေဟတု႒ = (၀ဋ္ဆင္းရဲမွ) လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းအနက္
၃) ဒႆန႒ = (နိဗၺာန္ကို) ျမင္တတ္တဲ့အနက္
၄) အဓိပေတယ်႒ = (မိမိသာလွ်င္) အႀကီးအမွဴးျဖစ္တဲ့အနက္

အဲဒီလို သစၥာတပါးတပါးမွာ အနက္သေဘာေလးပါးစီရွိတာေၾကာင့္ အနက္ တဆယ့္ေျခာက္ခ်က္ ျဖစ္လာပါတယ္။

သစၥာအနက္ တဆယ့္ေျခာက္ခ်က္ ရွိေပမဲ့လဲ ဒုကၡသစၥာရဲ႕ အနက္ေလးခ်က္ကိုသာ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ ထင္ျမင္ေအာင္အားထုတ္ပါ။ ပိုင္ပိုင္ထင္ျမင္လို႔ ဒုကၡသစၥာမွာ ပရိညာ ကိစၥၿပီးခဲ့ရင္ က်န္သစၥာသံုးပါးတို႔ရဲ႕ အနက္ တဆယ့္ႏွစ္ခ်က္ဟာ အလိုလိုကိစၥၿပီးပါ ေတာ့တယ္၊ တမင္အားထုတ္ဖို႔ ကိစၥမရွိေတာ့ပါဘူး၊ ဒုကၡသစၥာအနက္ ေလးခ်က္ဟာ အနိစၥ, ဒုကၡ, အနတၱ-လကၡဏာေရးသံုးပါးမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။

အနက္ေလးခ်က္လံုးဟာ ဒုကၡလကၡဏာေရးမွာ အကုန္၀င္ပါတယ္။ ၀ိပရိဏာမ႒ အနက္တခုဟာ အနိစၥလကၡဏာေရးဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အနိစၥ, ဒုကၡႏွစ္ပါးမွာ ပါ၀င္ရင္ အနတၱလကၡဏာေရးမွာလဲ ပါ၀င္ပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ လကၡဏာေရးသံုးပါး ေနရာက်ၿပီးစီးခဲ့ရင္ သစၥာအနက္တဆယ့္ေျခာက္ခ်က္ဟာ အလိုလိုၿပီးစီး ပါေတာ့ တယ္။

လကၡဏာေရးသံုးပါးမွာလဲ အနိစၥလကၡဏာတစ္ခုသာ လိုရင္းပဓာနျဖစ္ပါတယ္၊ အနိစၥလကၡဏာဆိုတာ ေသျခင္းတရားပင္ျဖစ္ပါတယ္၊ ကိုယ့္ခႏၶာတေကာင္လံုးမွာ မ်က္ေတာင္တခတ္မွ် မလပ္မစဲ တသဲသဲ ေသမႈေဘးဆိုက္ကပ္ေနတာဟာ အနိစၥ လကၡဏာလို႔ ဆိုရပါတယ္၊ တကိုယ္လံုး အဏုျမဴေလာက္မွ်မလပ္ ခဏမစဲ ေသေဘးႀကီး တျဖဳန္းျဖဳန္းက်ေရာက္ေနတာကို ျမင္ရင္ ဒုကၡလကၡဏာျမင္မႈ, အနတၱလကၡဏာျမင္မႈ ၿပီးစီးပါေတာ့တယ္။

ဘယ္လိုၿပီးစီးသလဲဆိုေတာ့ ဒီခႏၶာကိုယ္ႀကီးကို ခ်မ္းသာတယ္ (သုခ) လို႔ ယူပါဦး မလား၊ ငါ့ရဲ႕အႏွစ္သာရ (အတၱ) လို႔ေကာ ယူဖို႔ရွိပါေသးသလား၊ ဒီလို အမွန္အတိုင္း ထင္ျမင္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ေသာတာပန္မွစၿပီး ရဟႏၱာတိုင္ေအာင္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ႀကိဳးစားအားထုတ္ က်င့္ႀကံပြားမ်ားဖို႔ ေစတနာေကာင္းျဖင့္ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္ လိုက္ပါတယ္။ … ။

တရားဦးမွသည္ တရားထူး ရၾကပါေစ …
စီစဥ္သူ
***
က်မ အေဖေရးခဲ့တဲ့ နိဒါန္းကေတာ့ ဤမွ်ပါပဲ။
ဒီေန႔လို ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားရဲ႕ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ အခါသမယ ျဖစ္တဲ့ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ မွာ ျမတ္စြာဘုရား ေဟာၾကားခဲ့တဲ့ တရားဦး တရားထူး ေဒသနာအက်ဥ္းကို က်မဘေလာ့မွာ ပူေဇာ္ၿပီး စာဖတ္သူမ်ားကို ေ၀မွ်ရတဲ့ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈေၾကာင့္ တရားထူးတရားျမတ္ရရွိရန္ အက်င့္ေကာင္းမ်ား အားထုတ္ႏိုင္သူ ျဖစ္ရပါေစ … ။ ဤကုသိုလ္ေကာင္းမႈ အဖို႔ဘာဂကို သံုးဆယ့္တဘံုသားတို႔အား အမွ်ေပးေ၀ပါ တယ္။ အမွ်ရၾက၍ ၀မ္းေျမာက္စြာ သာဓုေခၚႏိုင္ၾကပါေစ … ။
***
ေမဓာ၀ီ

၂၉၊ ဇူလိုင္၊ ၂၀၀၇
(ဒုတိယ၀ါဆိုလျပည့္)
နံနက္ ၉ နာရီ ၃၀ မိနစ္

ကုိးကား။
နည္းျပဓမၼစၾကာ - ဦးေမာင္ေမာင္ (ဟံသာ၀တီ)