အဖိတ္ေန႔ ...

နက္ဖန္ဆို ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ေရာက္ၿပီမို႔ ဒီကေန႔က အဖိတ္ေန႔ေပါ့။ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ (ဓမၼစၾကာအခါေတာ္ေန႔) မွာ ဓမၼစၾကာ (ဓမၼစကၠပ၀တၱနသုတ္) ရဲ႕ အက်ဥ္းကို က်မဘေလာ့မွာ တင္ခ်င္တာေၾကာင့္ ဒီကေန႔ အဖိတ္ေန႔မွာ ၀ါဆိုလျပည့္နဲ႔ ပတ္သက္သမွ်ေလးကို အနည္းငယ္ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။

ျမန္မာဘေလာ့ေရးသူ အမ်ားစုဟာ ျမန္မာ့သမိုင္းရဲ႕ ထူးျခားတဲ့ေန႔ရက္ေတြကို မေမ့ မေလ်ာ့ဘဲ သတိရၾကၿပီး ဂုဏ္ျပဳၾက ဦးညႊတ္ၾက အေလးအျမတ္ျပဳၾကတဲ့ ဓေလ့ ဟာ အင္မတန္မွ ၀မ္းေျမာက္ဂုဏ္ယူစရာပါပဲ။ ျမန္မာ့သမိုင္းကို ျမန္မာျပည္ သားတိုင္း သိသင့္ (မေမ့သင့္) သလို ဗုဒၶရဲ႕ သမိုင္းကိုလည္း ဗုဒၶဘာသာ၀င္တိုင္း သိသင့္ၿပီး ေမ့လည္း ေမ့မထားသင့္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ဆို လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ က လုပ္ႀကံခံရတဲ့ အာဇာနည္ႀကီးမ်ားကို ဂုဏ္ျပဳတဲ့အေနနဲ႔ သတ္မွတ္ထားတဲ့ အာဇာနည္ေန႔ကို ခုေခတ္ ကေလးေတြ မသိတဲ့အခါ ျဖစ္ရေလခ်င္းရယ္လို႔ … က်မ တို႔စိတ္ထဲ မခ်ိတင္ကဲျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဒီလိုပါပဲ … အခုက်မတို႔ရဲ႕ ဗုဒၶသာသနာမကြယ္ ေပ်ာက္ခင္ (သာသနာတြင္းကာလ) မွာ ဗုဒၶရဲ႕ျဖစ္စဥ္ ဗုဒၶရဲ႕ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ေတြနဲ႔ ဗုဒၶရဲ႕တရားေတာ္ေတြကို မသိလို႔ျဖစ္ေစ ေမ့ေလ်ာ့လို႔ျဖစ္ေစ … သတိလက္လြတ္ ေနၾကမယ္ဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္မ်ားပိုၿပီး မခ်ိတင္ကဲ ျဖစ္ဖို႔ေကာင္းပါသလဲ။

ဒါေၾကာင့္က်မကေတာ့ ဗုဒၶနဲ႔ဆိုင္ရာ ေန႔ထူးေန႔ျမတ္ အခါေတာ္ေန႔ေတြကို က်မ ဘေလာ့မွာ ၾကံဳရင္ၾကံဳသလို တင္ခဲ့ပါတယ္။ သိၿပီးသားသူေတြအမ်ားႀကီးရွိမယ္ ဆိုတာ သိေပမဲ့ မသိေသးတဲ့သူ တေယာက္စ ႏွစ္ေယာက္စ ဖတ္မိလို႔ အသိေလး တခုေလာက္ရသြားရင္ျဖင့္ က်မ ဒီစာေတြတင္ရက်ဳိးနပ္တဲ့အျပင္ ဗုဒၶသာသနာ အတြက္ တဘက္တလမ္းက ကိုယ္ႏိုင္သေလာက္ကေလး သယ္ပိုးခြင့္ရတယ္ လို႔ သတ္မွတ္ယူဆၿပီး ၀မ္းေျမာက္ေနမိမွာ အမွန္ပါပဲ။
***
၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ႏွင့္ ပတ္သက္၍ …

ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအတြက္ေတာ့ ၀ါဆိုလျပည့္ဟာ ထူးျခားတဲ့ေန႔တေန႔ပါပဲ။
“သေႏၶ၊ ေတာထြက္၊ ဓမၼစက္၊ မိန္႔ျမြက္သံခ်ဳိ၊ လ၀ါဆို” ဆိုတဲ့ လကၤာအတိုင္း
(၁) ဘုရားေလာင္း ပဋိသေႏၶေနတဲ့ေန႔၊
(၂) ဘုရားေလာင္း ေတာထြက္တဲ့ေန႔၊
(၃) တရားဦး ဓမၼစၾကာ ေဟာၾကားတဲ့ေန႔၊
…. စတဲ့ေန႔ေတြဟာ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔ အခါသမယမွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ထူးျခားခ်က္ေတြလည္း ထပ္မံရွိပါေသးတယ္။
(၄) ေရမီး အစံုစံုတို႔ျဖင့္ တန္ခုိးျပာဋိဟာျပေတာ္မူတဲ့ေန႔၊
(၅) ဘုရားအျဖစ္ကို ၀န္ခံေတာ္မူတဲ့ေန႔၊
(၆) တရားရတနာ စတင္ေပၚေပါက္တဲ့ေန႔၊
(၇) သံဃာရတနာ စတင္ေပၚေပါက္တဲ့ေန႔၊
(၈) “ဧဟိဘိကၡဳ” ဆိုတဲ့စကားကို စတင္ၾကားရတဲ့ေန႔၊
…. စတဲ့ ထူးျခားခ်က္ေတြဟာလည္း ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔မွာ ျဖစ္ေပၚခဲ့တာပါပဲ။

မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၃-ခုႏွစ္ ၀ါဆိုလျပည့္ေန႔မွာ ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားဟာ ပဥၥ၀ၢီ ၅-ဦးကို အမွဴးထားၿပီး ဓမၼစၾကာတရား ေဟာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ေနရာက အိႏိၵယျပည္ ဗာရာဏသီၿမိဳ႕ အနီး မိဂဒါ၀ုန္ေတာမွာ ျဖစ္ၿပီး အခ်ိန္ကေတာ့ ေန၀င္လထြက္ခ်ိန္ ျဖစ္ပါသတဲ့။

ဓမၼစၾကာတရားဟာ သစၥာ-၄ပါး အမွန္တရားကို ေဖာ္ျပတဲ့တရားေတာ္ ျဖစ္ပါတယ္။ အစြန္း တရားႏွစ္ပါးရဲ႕ အျပစ္ကို ေဖာ္ျပၿပီး မဇၥ်ိမပဋိပဒါ (အလယ္အလတ္လမ္းစဥ္) ကို တိတိက်က် ညႊန္ျပတဲ့ တရားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

သစၥာေလးပါးတရားေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဆရာေတာ္ဦးေသ႒ိလ ရဲ႕ ေရးသားခ်က္ ထဲမွာ အနည္းအက်ဥ္း ေကာက္ႏုတ္ ေဖာ္ျပပါရေစ။

“သစၥာေလးပါးတရားေတာ္”

ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားသည္ သစၥာ၄-ပါး အမွန္တရားကို ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့ေလသည္။ ၎သစၥာ ၄-ပါးကို အမွန္သိလွ်င္ ခ်မ္းသာစစ္ကို ရမည္မွာ မလြဲတည္း။ ေလာကသည္ စိတ္မေက်နပ္ျခင္းအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ေဘးအႏၱရာယ္အမ်ဳိးမ်ဳိး၊ ဆင္းရဲအမ်ဳိး မ်ဳိး၊ ေရာဂါအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ျပည့္ႏွက္လ်က္ရွိေၾကာင္း ပထမ “ဒုကၡသစၥာ” က ညႊန္ျပ ေလသည္။ ထိုသို႔ ဆင္းရဲအမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင့္ ျပည့္လ်က္ရွိရသည္မွာ တပ္မက္ျခင္း၊ မတရားလိုခ်င္ျခင္း၊ ကိုယ္က်ဳိးရွာျခင္း စေသာ ေလာဘေၾကာင့္ျဖစ္ေၾကာင္း ဒုတိယ “သမုဒယသစၥာ” က ညႊန္ျပေလသည္။

ဘုရားရွင္သည္ ဤမွ်ေလာက္ကိုသာ ေဟာထားခဲ့လွ်င္ ဗုဒၶဘာသာတရားေတာ္ သည္ အဆိုးဘက္ကိုသာ ၾကည့္၍ တဘက္သတ္ေဟာေသာ တရားဟု ဆိုရန္ရွိ၏။ သို႔ရာတြင္ ကမၻာ့ေဆးဆရာႀကီးျဖစ္ေတာ္မူေသာ ဘုရားရွင္သည္ ကမၻာသူ ကမၻာ သားတို႔၏ ေရာဂါႏွင့္ ၎ေရာဂါ၏ အေၾကာင္းရင္းကို ျပၿပီး၍ ထိုေရာဂါ၏ အေၾကာင္းရင္းျဖစ္ေသာ ေလာဘကို ပယ္ဖ်က္လွ်င္ ဆင္းရဲေရာဂါအေပါင္း ကင္း၍ ခ်မ္းသာအစစ္ကို ရႏိုင္ေၾကာင္း တတိယ “နိေရာဓသစၥာ” ျဖင့္ ျပေတာ္မူခဲ့ေလ သည္။ ၎ ဆင္းရဲေရာဂါ ေပ်ာက္ကင္းရန္ေဆးကို စတုတၳ “မဂၢသစၥာ” ျဖင့္ ျပေတာ္ မူခဲ့ေလသည္။

ေဆးကိုစားလွ်င္ ဆင္းရဲေရာဂါ အမွန္ေပ်ာက္မည္၊ ဤေနရာ၌ ေဆးစားျခင္း ဆိုသည္မွာ လမ္းမွန္လိုက္ျခင္းပင္တည္း။ လမ္းမွန္လိုက္ျခင္းဆိုသည္မွာ ေဘးအႏၱရာယ္ မကင္းသည္ လက္၀ဲစြန္း၊ လက္်ာစြန္း၊ အစြန္းႏွစ္ဘက္က်ေသာ လမ္းမဟုတ္၊ ေဘးအႏၱရာယ္ကင္းေသာ အလယ္လမ္းကို ဆိုလိုသည္။ အလယ္လမ္း ဆိုသည္မွာ - အဂၤါရွစ္ပါးရွိေသာ မဂၢင္လမ္းတည္း။

မဂၢင္ ရွစ္ပါးကား - မွန္ကန္စြာသိျမင္ျခင္း၊ မွန္ကန္စြာႀကံစည္ျခင္း၊ မွန္ကန္စြာ ေျပာဆိုျခင္း၊ မွန္ကန္စြာျပဳလုပ္ျခင္း၊ မွန္ကန္စြာ အသက္ေမြးျခင္း၊ မွန္ကန္စြာ အားထုတ္ျခင္း၊ မွန္ကန္စြာ သတိျပဳျခင္း၊ မွန္ကန္စြာ တည္တံ့ျခင္း … ဤ ရွစ္ပါးတို႔ တည္း။
… …. …. ….
… …. …. ….
… …. …. ….
ျမတ္စြာဘုရားသည္ ကိုယ့္စိတ္ကူးသက္သက္ တဘက္သတ္အယူမ်ဳိးကို ဘယ္အခါမွ ေဟာေတာ္မမူခဲ့ေခ်။ တရားသေဘာအမွန္ကို လူအေပါင္းတို႔ နားလည္ရန္ အက်ဳိးအေၾကာင္း၊ ဥပမာ ဥပေမယ် ျပ၍သာ ေဟာေတာ္မူခဲ့ ေလသည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏ တပည့္တို႔သည္လည္း ဆရာ၏နည္းကိုပင္ လိုက္ၾက ေလသည္။ မိမိတို႔၏ ၀ါဒကို သူတပါးတို႔အား မလိုက္မေနရေအာင္ အတင္း မလုပ္ခဲ့ ၾကေခ်။ ထိုသို႔အတင္းျပဳလုပ္ရန္ မည္သူ႔မွာမွ အခြင့္မရွိေၾကာင္းကို ေကာင္းေကာင္း သိၾကေလသည္။ တရားမွန္သိရန္ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ က်င့္ႏိုင္သမွ် က်င့္ၾက၍ သူတပါးတို႔က်င့္သည္ကိုလည္း ဘာမွ် အေႏွာက္အယွက္မေပးၾကေခ်။

ဗုဒၶ၀ါဒသည္ ဇြတ္၀ါဒ၊ အာဏာ၀ါဒ မဟုတ္သျဖင့္ ကိုယ့္အယူ၀ါဒႏွင့္ မတူသည့္ အျခားအယူ၀ါဒရွိသူမ်ားကို ႏွိပ္စက္ ညွင္းဆဲျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ျခင္းဟူ၍ မည္သည့္ အခါမွ် မရွိခဲ့ဖူးေခ်။ ဗုဒၶသာသနာျပန္႔ပြားေအာင္ သာသနာျပဳၾကေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔ သည္လည္း တရားလမ္းမွန္ကို ျပရန္သာ ရည္ရြယ္ေတာ္မူၾက၍ အျခားသူမ်ားအား ေထာက္ထားသည္းခံၾကၿပီးလွ်င္ ေမတၱာႏွင့္ သာသနာျပဳၾကေလသည္။

ျမတ္စြာဘုရားညႊန္ၾကားေတာ္မူခဲ့သည့္အတိုင္း ဆင္းရဲကင္း၍ ခ်မ္းသာရေၾကာင္း လမ္းေကာင္းလမ္းမွန္ကို ျပရန္မွာ ဘုရားတပည့္မ်ား၏ တာ၀န္ျဖစ္ေလသည္။ ၎ လမ္းအတိုင္း အျခားသူမ်ား လိုက္မလိုက္မွာ ထိုသူတို႔၏ တာ၀န္သာျဖစ္ေလသည္။ သေဘာမေပါက္သူကို ေပါက္ေအာင္မျပဘဲ အာဏာႏွင့္ေျခာက္၍ အတင္းျပဳလုပ္ ေသာ ၀ါဒသည္ ယုတ္မာေသာ ၀ါဒျဖစ္၏။
***
၀ါဆိုလျပည့္ေန႔အၾကိဳ … အဖိတ္ေန႔အတြက္ကေတာ့ ဒီေလာက္ပါပဲ … ။ နက္ဖန္ လျပည့္ေန႔မွ ဓမၼစၾကာအေၾကာင္း ထပ္တင္ပါဦးမယ္။
စိတ္ရွည္လက္ရွည္ အဆံုးတိုင္ ဖတ္႐ႈေပးေသာ စာဖတ္သူမ်ားအားလံုးကို ေက်းဇူး အထူး တင္ရွိပါတယ္ရွင္ …. ။
***
ေမတၱာျဖင့္ …

ေမဓာ၀ီ
၂၈၊ ၀၇၊ ၂၀၀၇
နံနက္ ၈ နာရီ ၁၅ မိနစ္

ကိုးကား။
(၁) အခါေတာ္ေန႔မ်ား - မာဂဓီ (သာစည္)
(၂) နည္းျပဓမၼစၾကာ - ဦးေမာင္ေမာင္ (ဟံသာ၀တီ)