Tuesday, June 05, 2007

က်န္းမာျခင္းသည္ …

မေန႔က က်မရဲ႕ဆရာတေယာက္ ေရာက္လာၿပီး ကိစၥတခုအတြက္ အကူအညီ ေတာင္းတာနဲ႔ လုပ္ေပးၿပီးေတာ့ ဆရာနဲ႔ စကားစျမည္ ထိုင္ေျပာျဖစ္တယ္။ ဆရာက ဟိုတခါ က်မေရးဖူးတဲ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕နဲ႔ မနီးမေ၀း တြံေတးျမိဳ႕အနားက ေကာ့မွဴး ၿမိဳ႕နယ္မွာ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္း လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ ဆရာပါ။ စကားေျပာရင္းဆိုရင္း အလုပ္သမားေတြ အေၾကာင္း ေရာက္သြားရာက ဆရာကေျပာပါတယ္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ ဗုဒၶဟူးေန႔က ဆရာအဲဒီကိုေရာက္ေတာ့ ဆရာ့အလုပ္သမား တေယာက္ရ႕ဲ ကေလး ေနမေကာင္းျဖစ္ေနတာေလ …”
“ေသြးလြန္တုပ္ေကြးလား ဆရာ”
“အင္း … ဟုတ္မွာေပါ့ … ဒါေပမဲ့ သူတို႔က ဘာျဖစ္လို႔ျဖစ္မွန္း သိတာမဟုတ္ဘူး၊ … ဆိုေတာ့ …. ရမ္းသမ္းၿပီး ကုေနၾကတာေပါ့”
“ … … …”

“ဆရာသြားတဲ့ေန႔မွာ ကေလးကို ၃-ရက္ ေဆးထိုးေပးၿပီးၿပီ၊ အဖ်ားက မက်ဘူး၊ ေဆးထိုးတယ္ ဆိုတာကလည္း ဆရာ၀န္နဲ႔မဟုတ္ဘူးေနာ္ … ရမ္းကုေတြနဲ႔ ထိုးတာ”
“ဟင္ .. ဟုတ္လား … အႏၱရာယ္မ်ားလိုက္တာေနာ္”
“အင္း .. ပိုဆိုးတာက အဲဒီ ရမ္းကုေတြဆိုတာ ေအဘီစီဒီေတာင္မွ မတတ္တဲ့ ေကာင္ေတြ… ဒီေကာင္ေတြက ေဆးထိုးအပ္ ကိုင္ေနၾကတာေလ”
“က်န္းမာေရးဌာန တို႔ဘာတို႔ မရွိဘူးလား ဆရာ”
“ဘယ္ရွိမလဲ …ေဆး႐ံုကေတာ့ တြံေတးမွာ ရွိတယ္ေလ၊ ဒါေပမဲ့ အဲဒီထိလည္း သူတို႔သြားမျပၾကဘူး၊ ရမ္းကုပဲ အားကိုးေနၾကတာ … အဲဒါ အဲဒီကေလးကို ၃-ရက္ ေဆးထိုးျပီး မသက္သာေတာ့မွ ေဆး႐ံုေခၚသြားတယ္။ ေဆး႐ံုေရာက္ေတာ့ လက္လြန္ေျခလြန္ ျဖစ္သြားျပီ”
“ျဖစ္ရေလ ဆရာရယ္”

“ဆရာေရာက္တဲ့ေန႔က ေျပာခဲ့ေသးတယ္၊ ေဆးထိုးတဲ့ၾကားထဲက မသက္သာဘူး ဆိုရင္ သိပ္ေတာ့မဟုတ္ဘူးလို႔ … ေဆး႐ံုသြားဖို႔လဲ ေျပာတာပဲ၊ မရပါဘူး … ။ သူတို႔ေတြက ေျပာရင္ မ်က္လံုးအ၀ိုင္းသားနဲ႔ နားသာေထာင္ေနၾကတယ္ … ဘာေျပာမွန္း နားမလည္ဘူး သမီးရဲ႕ …”
“အဲဒီရမ္းကုေတြက ေဆးထိုးအပ္ ကိုင္ခြင့္ရွိလို႔လား ဟင္”
“ဘယ္ရွိမွာလဲ … ဒါေပမဲ့ ကိုင္ေနၾကတာပဲ၊ အဲဒီရြာတင္ ရမ္းကုက တေယာက္ မကဘူး၊ သံုးေလးေယာက္ ရွိတယ္၊ အဲဒီေဒသဆိုတာ ရန္ကုန္နဲ႔ ၁၂-မိုင္ပဲ ေ၀းတာေနာ္။ အဲဒီလို ေနရာမ်ဳိးက လူေတြေတာင္ ေတာ္ေတာ္ေလး အသိပညာ ခ်ဳိ႕တဲ့ေခါင္းပါးၾကတာ သမီးရဲ႕၊ သူတို႔ကိုယ္တိုင္က ကႀကီး ခေကြး တလံုးမွ မတတ္ေတာ့ ေအဘီစီဒီ မတတ္တဲ့သူကို အထင္ႀကီးေကာင္း ႀကီးမွာေပါ့”

ဆရာဆက္ေျပာေနတာေတြကို စိတ္မသက္မသာ နားေထာင္ရင္း သက္ျပင္းသာ က်ိတ္ျပီး ခ်မိေနတယ္။ တီဗီထဲ လာလာေနတဲ့ ေက်းလက္ က်န္းမာေရးဌာန တို႔ … က်န္းမာေရးမွဴးတို႔ ဆိုတာ ဘယ္ေနရာေတြမွာမ်ား ရွိမွာပါလိမ့္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕နဲ႔ ၁၂- မိုင္အကြာ ရန္ကုန္တိုင္းထဲက ရြာေလးတရြာမွာေတာင္ ခုလိုဆိုေတာ့ ဒီ့ထက္ဒီ ေ၀းလံသီေခါင္တဲ့ ေဒသေတြဆိုရင္ ဘယ္လိုမ်ား ေနၾကရွာမလဲ … ။ က်မ ေတြးေနမိတယ္။ ဆရာက ဆက္ေျပာပါတယ္။

“မႏွစ္တုန္းက ဆရာ့အလုပ္သမား တေယာက္ျဖစ္ပံုကို ေျပာရဦးမယ္၊ သူက စိုက္ပ်ဳိးေရးကိစၥနဲ႔ တျခားနယ္ဘက္ သြားျပီး ျပန္လာေတာ့ ငွက္ဖ်ားျဖစ္လာတယ္ ထင္ပါရဲ႕၊ ခရီးပန္းတာနဲ႔ ဘာနဲ႔ဆိုေတာ့ ေခါင္းေတြမထူႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ျပီး ဖ်ားေတာ့ တာေပါ့၊ အဲဒါ ထံုးစံအတိုင္း ရမ္းကုဆီသြား ေဆးထိုးေတာ့ ဒီေနရာကို ထိုးေပးတယ္”

ဆရာက သူ႔လည္ဂုတ္ေနာက္ဘက္ ဇက္ေနရာကို လက္နဲ႔ထိုးျပရင္း ေျပာတယ္။

“ဟင္ ..ေခါင္းကို ….. ဆရာ၀န္ေတြေတာင္ အဲဒီနား ထိုးတာမဟုတ္ဘူး … ဒုကၡပါပဲ … ဘာမွမျဖစ္ဘူးလားဆရာ … အဲဒီေနရာထိုးတာ”
“အဲ .. တလံုးထိုးျပီး ေနာက္တလံုးဆက္ထိုးမယ္ၾကံေတာ့ ဒီေကာင္ ဘယ္ခံႏိုင္ ေတာ့မလဲ။ က်ေနာ့္ကို သတ္ေနပါျပီ လုပ္ၾကပါအံုး ဆိုျပီး ထေအာ္ေတာ့တာပဲ”
“ေအာ္သာ မေအာ္ရင္ ရမ္းကုက ဆက္ထိုးဦးမယ့္ သေဘာေပါ့ေနာ္ …”
“အဟုတ္ပဲ …ေနာက္တလံုး ဆက္ထိုးေတာ့မွာ .. ဒီေကာင္ ေအာ္လိုက္ေတာ့မွ မထိုးဘဲရပ္လိုက္တာ ..ေနာက္တလံုး ဆက္ထိုးရင္လည္း ေလွ်ာမွာပဲ … စဥ္းစား ၾကည့္ေလ … အဲဒီနား ေဆးထိုးေတာ့ ဘယ္ခံႏိုင္မွာတုန္း”

“ဆိုးလိုက္တာ ဆရာရယ္ … ဆရာ့တပည့္ ဘာျဖစ္သြားလဲဟင္”
“ဘာျဖစ္ရမလဲ ေဂါက္ေတာက္ေတာက္ကို ျဖစ္သြားတာ၊ ေနာက္ပိုင္း က်န္းမာေရး လည္း သိပ္မေကာင္းေတာ့ဘူး၊ ခုထိ တေရွာင္ေရွာင္ပဲ”
“အဲဒီရမ္းကုေတြကို တရားမစြဲၾကဘူးလား၊ ဒီေလာက္ လက္လြယ္စပယ္ လုပ္ေနၾက တာ”
“ဘယ္သူက စြဲမလဲ … ဒီတိုင္းပဲ ေနေနၾကတာပဲ … သူတို႔ ေရွ႕မွာျဖစ္သြားၾက တာေတြ ျမင္လည္း သူတို႔အလွည့္ေရာက္ရင္ ဒီရမ္းကုေတြဆီပဲ သြားၾကတာပဲ”
“ေဆး႐ံုကို ဘာလို႔မသြားလဲ ဆရာ … တြံေတးနဲ႔ဆို နီးေနတာပဲ မဟုတ္လား”
“နီးနီးေလး … တြံေတးနဲ႔က၊ ဒါေပမဲ့ ေဆး႐ံုသြားရင္ ကရိကထမ်ားမွာနဲ႔ ကုန္က် စရိတ္ကလည္း ရွိေသးတယ္ေလ၊ ရမ္းကုေတြက်ေတာ့ ေတာ္႐ံုသင့္႐ံုေလာက္ ပိုက္ဆံေပးလို႔ရေနတာဆိုေတာ့ …. … ….”

ဆရာ့စကားနားေထာင္ရင္း က်မေခါင္းေတြႀကီးသြားသလို အံုတံုတံု ထံုတံုတံုနဲ႔ ..။ အသိပညာ နည္းလြန္းတဲ့ လူေတြကိုပဲ အျပစ္တင္ရမလား၊ ဒီလိုလူေတြကို အခြင့္အေရးယူျပီး လုပ္စားေနၾကသူေတြကိုပဲ အျပစ္တင္ရမလား၊ အသိပညာ နည္းပါးေအာင္ လုပ္ထားၾကသူေတြကိုပဲ အျပစ္တင္ရမလား … ။ ဒီလိုနဲ႔ အဖိုးတန္လွတဲ့ အသက္ေတြ ဆံုး႐ႈံးေနရေပါင္း ဘယ္ေလာက္မ်ားေနၿပီလဲ … လို႔ မရဲတရဲ ေတြးေနမိပါတယ္။
***
“က်န္းမာျခင္းသည္ လာဘ္တပါး” ဆိုတာ အျမဲၾကားဖူးေနက် … သံုးစြဲေနက်စကား တခုပါပဲ။ “က်န္းမာမွ ခ်မ္းသာမယ္” လို႔ ေျပာလာရင္ … က်မတို႔က “ခ်မ္းသာမွ က်န္းမာမယ္” … လို႔ ျပန္လည္ ေနာက္ေျပာင္ ေျပာဆိုခဲ့ၾကဖူးတယ္။ ခုေခတ္ႀကီးမွာ က်န္္းမာဖို႔အတြက္ ပိုက္ဆံရွိမွဆိုတာမ်ဳိး ျဖစ္ေနၿပီမဟုတ္လား။ ေရာဂါတခုခုျဖစ္ရင္ ပိုက္ဆံရွိတဲ့သူကရွိသလို ဇာခ်ဲ႕ၿပီး ကုသႏိုင္ေပမယ့္လို႔ ပိုက္ဆံမရွိသူေတြအဖို႔မွာ ေတာ့ ေရာဂါကို ဒီတိုင္း ရင္ဆိုင္ဖို႔ကလြဲၿပီး ဘာတတ္ႏိုင္ဦးမွာလဲ။

ဒီေတာ့ “ကာကြယ္ျခင္းဟာ ကုသျခင္းထက္ ပိုထိေရာက္တယ္” ဆိုတဲ့ စကား ေပၚလာျပန္ပါေရာ။ ေရာဂါတခု မျဖစ္ခင္က ၾကိဳတင္ကာကြယ္ရမယ္ေပါ့။ ေရာဂါ မျဖစ္ေအာင္ ဆင္ျခင္ရမယ္ေပါ့။ ဘယ္လိုဆင္ျခင္ၾကမလဲ … ။ လူရယ္လို႔ ျဖစ္လာရင္ စား၊ ၀တ္၊ ေနေရး၊ က်န္းမာေရး ဆိုတဲ့ အဓိက အေရးႀကီး ၄-ပါးမွာ က်န္းမာေရးနဲ႔ ျပည့္စံုခ်င္ရင္ အေရွ႕က ၃-ေရးနဲ႔ ျပည့္စံုဖို႔ လိုတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။

အစားအေသာက္ - သမမွ်တေအာင္ စားေသာက္ႏိုင္ရင္ ..
အ၀တ္အထည္ - အပူအေအး ရာသီဥတုဒဏ္ခံႏိုင္ေအာင္ ၀တ္စားဆင္ယင္ႏိုင္ရင္
အေနအထုိင္ - သင့္တင့္ေလ်ာက္ပတ္တဲ့ေနရာမွာ လံုျခံဳစြာ ေနထိုင္ႏိုင္ရင္ …
ေတာ္႐ံုတန္႐ံုေတာ့ က်န္းမာေရး အတြက္ ပူပန္စရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။

ဒီအခ်က္ေတြနဲ႔ ျပည့္စံုဖို႔ဆိုတာကေရာ … လူတိုင္းအေနနဲ႔ လြယ္ကူပါ့မလား။ ဒီအခ်က္ေတြနဲ႔ ျပည့္စံုဖို႔က …ေငြကအဓိက ျဖစ္မေနျပန္ဘူးလား … ။ ေငြရွိျပီး ဗဟုႆုတ နည္းတဲ့သူေတြလည္း ရွိသားပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ေလာေလာဆယ္ က်န္းမာဖို႔အတြက္ဆိုတာမွာ က်န္းမာေရးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ အသိပညာရွိဖို႔ လိုအပ္ျပန္ ပါေရာ။ က်န္းမာေရး အသိပညာရွိဖို႔ဆိုရင္ေရာ …ေျပာျပရင္ နားလည္ ႏိုင္စြမ္းတဲ့ အေျခခံပညာရွိဖို႔ လိုအပ္မယ္လို႔ က်မကေတာ့ ထင္တာပါပဲ။ ၿပီးေတာ့ ေဒသအလိုက္ ႐ိုးရာအစြဲအလမ္းေတြက ရွိေသးတယ္။ ဒီလို အစြဲအလမ္းေတြ ကင္းေ၀းေစဖို႔က်ေတာ့ သူတို႔ နားလည္ေအာင္၊ လက္ခံႏိုင္ေအာင္ ဘယ္လို ရွင္းျပ ရပါ့မလဲ။ က်မလည္း ေတြးရင္းေတြးရင္း ဉာဏ္မမီေတာ့ပါဘူး။
***
ဒီစာကို လြန္ခဲ့တဲ့ တပတ္ေလာက္က တ၀က္တပ်က္ ေရးထားရင္းတန္းလန္းနဲ႔ ဆက္မေရးျဖစ္ဘဲ ေနရာက မယ္လိုဒီေမာင္ရဲ႕ ဘေလာ့ မွာ “က်မ၏တနဂၤေႏြ” ဆိုတဲ့ စာေလးကို ဒီေန႔ ဖတ္လိုက္မိပါတယ္။ က်မဆရာေျပာတဲ့ရြာနဲ႔ မယ္လိုဒီေမာင္ လုပ္အားေပး သြားတဲ့ ရြာက ဘယ္ေလာက္ေ၀းသလဲေတာ့ မေျပာတတ္ပါဘူး။ ေကာ့မွဴးၿမိဳ႕နယ္ခ်င္း အတူတူပဲမို႔ သိပ္ေတာ့ ေ၀းလွမယ္ မထင္ပါဘူး။
မယ္လိုဒီေမာင္တို႔ searchers-myanmar အဖြဲ႕ေလးရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ဟာ အင္မတန္မွ မြန္ျမတ္လြန္းလို႔ စာဖတ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ၀မ္းေျမာက္စြာ သာဓုေခၚလိုက္ ပါတယ္။
***
ေမတၱာျဖင့္ …

ေမဓာ၀ီ
၄၊ ဇြန္၊ ၂၀၀၇
ည ၁၁ နာရီ တိတိ

4 comments:

ကလိုေစးထူး said...

အဲဒီလို ရမ္းကုတာကို က်ေနာ္လဲ ေတြ႔ဖူးတယ္။ က်ေနာ္ေတြ႔ဖူးတာကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ နယ္ဖက္မွာေလ၊ တခါတေလက်ေတာ့လဲ သူတို႔ကုတာက သူတို႔အေခၚ `ေဆးလိုက္ရင္ မိုးေရထုိးေတာင္ ေပ်ာက္တယ္´ တဲ့။ ရိုးသားတဲ့ ေဒသခံေတြမွာေတာ့ တေယာက္တေယာက္က ၾကက္ကန္းတိုးလို႔ ျဖစ္ျဖစ္၊ ေရာဂါသက္သာသြားတယ္ထင္ရင္ပဲ အစြဲအလမ္းၾကီးၾကီးနဲ႔ အဲဒီဆရာမွ အဲဒီဆရာ ျဖစ္ေတာ့တာပဲ။ ဆရာ၀န္အစစ္ေတြကုိေတာင္ အယုံအၾကည္နည္းလာတဲ့ အထိကို ရမ္းကုေတြရဲ့ အရိွန္က ၾကီးမားတာကို ေတြ႔ခဲ့ရဖူးတယ္။ အခုကေတာ့ ရန္ကုန္နဲ႔ ဒီေလာက္နီးတဲ့ ေနရာဆုိေတာ့ ပိုဆုိးတာေပါ့။

s0wha1 said...

ညီမတို႔ အသိထဲမွာ ေဒါက္တာရမ္းကု လင္မယားရွိတယ္... မေမေျပာတဲ႔ ေဒသဘက္မွာ သြားလုပ္တာေပါ႔... သူတို႔ကေတာ႔ ေပ်ာ္လို႔ ေမာလို႔ပဲဗ်... တပတ္၊ တပတ္ ေဆးကုၿပီးျပန္လာရင္ ေနာက္ထပ္ နွစ္ပတ္ေလာက္ ထုိင္စားေတာ႔ပဲ...ဟိုက ပိုက္ဆံမေပးနိုင္ရင္ ဆန္ေတြ၊ ဆီေတြ သယ္လာၾကတာ...သူတို႔ကို ေတာသူေတာင္သားေတြက ဆရာ၊ ဆရာကေတာ္နဲ႔ ေခၚၾကတာကိုလည္း ဂုဏ္ယူစြာနဲ႔ ျပန္ေျပာျပတတ္ေသးတယ္...သူတို႔ကိုယ္ သူတို႔ေတာ႔ ဒီလို ကူညီရတာ ကုသိုလ္ရတယ္လို႔ေတာင္ ေျပာေနတာ...တကယ္ကို ရင္ေလးစရာပါပဲ...

SuN said...

It is the cycle of poverty: poverty in Education leads to the poverty in General : knowledge, ethic, ability to differentiate between right and wrong. Neither can we blame on the villagers nor those faked doctors. Who are we to blame? The answer is simple : the leading bulls and the system. The system in Myanmar is so deteriorated even to the core and.. you can do the math for the leading bulls on how great their 'ideas' are.

tint said...

ခက္ေတာ့ခက္တယ္
က်န္းမာေရးကိစၥကေလ
သူကအသံုးဘဲ ရွိျပီးအရမရွိေတာ ့ တခါတေလဦးစားေပးထဲမပါတာေတြရွိတယ္
ခုကိစၥကေဆးရံုရိွရက္နဲ ့ မသံုး နိုင္တာဆိုေတာ ့
အင္းးးး
ေဆးရံုမွာခ်ိုဳ့ ့ ယြင္းတာေတြ ရွိေနျပီ
ေနာက္ဥပေဒက မရွိတာမဟုတ္ဘူးဒီဥပေဒေတြက ၿကာလွျပီ
ဒီတိုင္းထင္ျမငခ်က္ေပးဘို့ ့ ေတာ့မလြယ္လွဘူး
ေျပာင္းလဲဘို ့ ဆို အေသအခ်ာျပန္စစ္ၾကမွ
ခက္တာက အခုကိုေသေနၾကေတာ ့ အျမန္လုပ္ရမဲ ့ အလုပ္တခုဘဲ