ဟယ္လိုဝင္​းနဲ႔ ယဥ္​​ေက်းမႈ …

***
ေအာက္တိုဘာ ၃၁ ရက္ နီးၿပီဆိုရင္ စူပါမားကက္က ဆိုင္ေတြမွာ ဟယ္လိုဝင္းေန႔ အတြက္ ပစၥည္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ေရာင္းခ်ေနတာကို ေတြ႕ႏိုင္ပါၿပီ။ သရဲ မ်က္ႏွာဖံုးေတြ၊ လင္းႏို႔ပ်ံေတြ၊ မ်က္ႏွာျခယ္တဲ့ ေဆးေရာင္စံုေတြ၊ ေသြးအတုေတြ၊ အ႐ိုးေျခာက္ပံု အက်ႌေတြ၊ ေရႊဖ႐ံုသီး မီးအိမ္ေတြ စသျဖင့္ေပါ့။ ကေလးေတြက ဝတ္စံုအမ်ဳိးမ်ဳီး ျပင္ဆင္ၾကသလို လူႀကီးေတြကလည္း အိမ္တံခါး လာေခါက္မယ့္ ကေလးေတြကို ေပးဖို႔ ခ်ဳိခ်ဥ္ သၾကားလံုးေတြ၊ ေခ်ာကလက္ေတြ ျပင္ဆင္ထားၾကၿပီ။ 

ဒါက ကၽြန္မ ေရာက္ဖူးတဲ့ အေနာက္ႏိုင္ငံတခ်ဳိ႕ရဲ႕ အေလ့အထေတြ ဆိုပါေတာ့။ ယဥ္ေက်းမႈ ထံုးတမ္းစဥ္လာ ေတြဟာ အေရွ႕ အေနာက္ ေတာင္ ေျမာက္ ကမၻာတဝွမ္း တေနရာက တေနရာ တႏိုင္ငံက တႏိုင္ငံ ဆင့္ကဲ ကူးစက္တတ္တာမို႔ ဗယ္လင္တိုင္းတို႔ ဟယ္လိုဝင္းတို႔ ဟာလည္း ကၽြန္မတို႔ ျမန္မာျပည္မွာ တစ တစ ေခတ္စား လာခဲ့တယ္။
.
ဒီႏွစ္ ေအာက္တိုဘာ လဆန္းကတည္းက ကၽြန္မတို႔ အျမဲဝယ္ေနက် စာေရးကိရိယာဆိုင္က ဟယ္လိုဝင္း အတြက္ ပစၥည္းေတြေရာင္းခ်ဖို႔ ေၾကာ္ျငာကတ္တေလာက္ ပို႔လာပါတယ္။ ေစ်းေတြကေတာ့ မနည္းပါဘူး။ ဟိုေန႔ ဒီေန႔ ေန႔ေတြအလိုက္ စီးပြါးေရးသမားေတြ အကြက္ျမင္ၾကသလို ကေလးေတြကလည္း ဟယ္လိုဝင္း အဝတ္အစားေတြ ဝယ္ဖို႔ တက္ၾကြေနၾကတယ္။
.
ဒီေန႔ ေန႔လည္ပိုင္း ေက်ာင္းတက္ေခါင္းေလာင္း မထိုးခင္ ေက်ာင္းသားေလးတခ်ဳိ႕က သူတို႔ ယူလာတဲ့ မ်က္ႏွာဖံုးေလးေတြ ဝတ္႐ံုေတြ ဝတ္ၿပီး တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ စၾက ေနာက္ၾက ေပ်ာ္ေနၾကတာေပါ့။ အထူးအဆန္းဆို ဘာေလးပဲ လုပ္ရ လုပ္ရ ေပ်ာ္ေနၾကတဲ့ ကေလးေတြဟာ အျပစ္ကင္းၿပီး ခ်စ္စရာပါ။ 

စာသင္ခ်ိန္ေရာက္တဲ့အထိ အရွိန္မေသေသးတဲ့ ကေလးေတြကို ဟယ္လိုဝင္းေန႔ ဘယ္ကစ ဆိုတာ ပံုျပင္တပုဒ္လို ေျပာျပျဖစ္တယ္။
***
ဟယ္လိုဝင္းရဲ႕ မူလဘူတ အစက လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ ေလာက္က ဥေရာပမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ Celts လူမ်ဳိးစုေတြက စခဲ့ပါသတဲ့။ သူတို႔ဟာ ႏိုဝင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔မွာ ေႏြရာသီကုန္ဆံုးတဲ့ အထိမ္းအမွတ္ က်င္းပၾကတယ္။ ေအာက္တိုဘာ ၃၁ ရက္ေန႔မွာ ဝိဉာဥ္ေတြဟာ လူေတြဆီ လာၾကတယ္လို႔ ယူဆၾကၿပီး မေကာင္းဆိုးဝါး သရဲ တေစၦေတြ မေႏွာက္ယွက္ေအာင္ လူေတြက သရဲတေစၦ ပံုစံ ဝတ္စားၾကတယ္တဲ့။
.
ႏိုဝင္ဘာလ ၁ ရက္ေန႔ကို All Saints Day (သူေတာ္စင္မ်ားေန႔) သို႔မဟုတ္ All Hallow’s Day လို႔ သတ္မွတ္ၿပီး အဲဒီမတိုင္ခင္ အႀကိဳေန႔ျဖစ္တဲ့ ေအာက္တိုဘာ ၃၁ ရက္ေန႔ကိုေတာ့ All Hallow’s Eve လို႔ ေခၚၾကတယ္။ အတို ေခၚေတာ့ Halloween … ေပါ့။
.
ဟယ္လိုဝင္း ယဥ္ေက်းမႈဟာ အိုင္ယာလန္နဲ႔ စေကာ့တလန္ ႏိုင္ငံေတြက စခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အဲဒီက လူေတြဟာ သရဲတေစၦပံုစံ အဝတ္ေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိး ဝတ္၊ turnip လို႔ ေခၚတဲ့ မုန္လာဥတမ်ဳိးကို ထြင္းၿပီးလုပ္ထားတဲ့ မီးအိမ္ေလးေတြ ကိုင္ၾကသတဲ့။ စေကာ့တစ္ရွ္ေတြ အိုင္းရစ္ရွ္ေတြ အေမရိကကို ေရာက္သြားေတာ့မွ ေရႊဖ႐ံုသီး မီးအိမ္ကို စၿပီး ျပဳလုပ္တာလို႔ ဆိုတာပဲ။ will-o-the-wisp သို႔မဟုတ္ Jack-o-lantern လို႔ေခၚတယ္။ အဓိပၸါယ္က foolish fire တဲ့။ ေနာက္ပိုင္းေတာ့ Jack-o-lantern လို႔ပဲ အေခၚမ်ားပါတယ္။ ေရႊဖ႐ံုသီး သို႔မဟုတ္ မုန္လာဥႀကီး ေတြကို ထြင္းၿပီး လုပ္ထားတဲ့ မီးအိမ္ေလးေပါ့။
.
သူတို႔ရဲ႕ အေလ့အထက အဲဒီေန႔မွာ ဝိဉာဥ္ေတြကို အစားအစာေတြ ေပးသတဲ့။ ေနာက္ပိုင္းက်ေတာ့ ဆင္းရဲတဲ့ သူေတြကို ေပးတယ္၊ ခုေခတ္မွာေတာ့ အိမ္တံခါးလာေခါက္တဲ့ ကေလးေတြကို ေပးတာေပါ့။ Trick or treat အေလ့အထက အဲဒီလိုနဲ႔ စခဲ့တာပါ။ ကေလးေတြက တအိမ္တက္ဆင္း တံခါးေခါက္ၿပီး Trick or Treat လို႔ ေအာ္ၾကတဲ့အခါ အိမ္ရွင္က treat လုပ္တဲ့ အေနနဲ႔ ေခ်ာကလက္တို႔ သၾကားလံုးတို႔ ျပန္ေပးၾကတယ္။ Trick ဆိုရင္ေတာ့ ေၾကာက္ေအာင္ ေျခာက္လွန္႔ၾကတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ Trick လို႔ေတာ့ ဘယ္သူမွ မေျပာၾကဘူး ထင္တာပဲ၊ treat လုပ္ၾကတာသာ ေတြ႕ရတယ္။ Trick or Treat အေလ့အထကို အေမရိကမွာ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ေလာက္က စခဲ့ၾကၿပီး ျဗိတိန္နဲ႔ အိုင္ယာလန္မွာေတာ့ ၁၆ ရာစု ေလာက္ကတည္းက စခဲ့တယ္တဲ့။
.
ဟယ္လိုဝင္း ယဥ္ေက်းမႈဟာ မူလကေန ခုခ်ိန္ထိ တစတစ ေျပာင္းလဲ လာခဲ့ပါၿပီ။ တခ်ဳိ႕ေတြဆို မူရင္းကိုေတာင္ မသိေတာ့ဘူး။ ဟယ္လိုဝင္း ယဥ္ေက်းမႈကို အေမရိကားက စတယ္လို႔ ထင္ၾကတာ မ်ားတယ္။ ထံုးတမ္း စဥ္လာ ယဥ္ေက်းမႈေတြဟာ အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔ အမွ် ဒီလိုပဲ တျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲ လာၾကတာပဲ မဟုတ္လား။ ေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း မ်ားစြာၾကာရင္ ဟယ္လိုဝင္း ယဥ္ေက်းမႈဟာလဲ ဘယ္လို ဘယ္ပံုစံ ျဖစ္လာဦးမယ္ဆိုတာ ဘယ္သူက ႀကိဳတင္ ခန္႔မွန္းႏိုင္မွာလဲ။
***
ဟယ္လိုဝင္း အဝတ္အစားေတြနဲ႔ ေပ်ာ္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသား ကေလးေတြကို ဟယ္လိုဝင္းရဲ႕ မူလအရင္းအျမစ္ ရွင္းျပလိုက္ေတာ့ သူတို႔လည္း သေဘာေပါက္ သြားၾကပါတယ္။ အပိုဆု bonus အေနနဲ႔ ဟယ္လိုဝင္း ပံုျပင္တပုဒ္ ဖြင့္ျပလိုက္ေတာ့ အားလံုး အေက်နပ္ႀကီး ေက်နပ္သြားၾကေလရဲ႕။
.
ကေလးေတြဟာ တိုင္းတပါးက ကူးစက္လာတဲ့ ထံုးတမ္းစဥ္လာ ယဥ္ေက်းမႈေတြရဲ႕ အရင္းအျမစ္ကို သိဖို႔သလို ကိုယ့္တိုင္းျပည္ ကိုယ့္လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ ထံုးတမ္းစဥ္လာ ယဥ္ေက်းမႈေတြကိုပါ သိရွိနားလည္ ေပ်ာ္ဝင္ၿပီး မေပ်ာက္မပ်က္ ထိမ္းသိမ္းႏိုင္ေအာင္ အသိဉာဏ္ေပးဖို႔ကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ရဲ႕ တာဝန္ပဲ မဟုတ္လား။
***
ေမဓာဝီ
၃၁၊ ေအာက္တိုဘာ၊ ၂၀၁၇
၂၃း၄၈ နာရီ