ျမန္မာေရွးစာဆိုတို႔၏ ကဗ်ာမ်ား (၇)

ဒီတပတ္ အပိုင္း (၇) မွာ အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖ ေရးဖြဲ႕သီကံုးတဲ့ သံေ၀ဂေတးထပ္မ်ားကို ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမယ္။ ေတးထပ္မ်ားကို မေဖာ္ျပခင္ ကဗ်ာ့ဥပေဒခန္းမွာပါတဲ့ အလကၤာေဒါသ ၃-မ်ဳိး အက်ဥ္းကို ဦးစြာ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
***

အလကၤာေဒါသ ၃-မ်ဳိး အက်ဥ္း

အဗၻႏၲရသရက္ ဥပမာတင္ျပခ်က္ႏွင့္အညီ အထက္စီစဥ္ခဲ့ရင္း က၀ိလကၡဏာ မာတိကာတို႔တြင္ -
ပဒ, ၀ါက်၊ ၀ါက်တၳ၌၊ ေဒါသျပစ္ေရာက္၊ ရွစ္, ကိုး, ေျခာက္မ်ားကို၊ ေၾကာက္ရြံ႕ ေရွာင္ဖယ္ၾကရမည္ ဟူသည္ကား -

၁။ ပဒေဒါသ ၈-ပါး
(က) ၀ိ႐ုဒၶတၳႏၲရေဒါသ
(ခ) အဓ်တၳေဒါသ
(ဂ) ကိလိ႒ေဒါသ
(ဃ) ၀ိေရာဓိေဒါသ
(င) ေနယ်ေဒါသ
(စ) ၀ိေသသနာေပကၡေဒါသ
(ဆ) ဟီနတၳကေဒါသ
(ဇ) အနတၳကေဒါသ
ဟူ၍ ပဒေဒါသ ရွစ္ပါးတည္း။

၂။ ၀ါက်ေဒါသ ၉-ပါး
(က) ဧကတၳေဒါသ
(ခ) ဘဂၢရီတိကေဒါသ
(ဂ) ဗ်ာကိဏၰေဒါသ
(ဃ) ဂါမၼေဒါသ
(င) ယတိဟီနေဒါသ
(စ) ကမစၥဳတေဒါသ
(ဆ) အတိ၀ုတၱေဒါသ
(ဇ) အေပတတၳေဒါသ
(စ်) သဗႏၶဗ႐ုသေဒါသ
ဟူ၍ ၀ါက်ေဒါသ ကိုးပါးတည္း။

၃။ ၀ါက်တၳေဒါသ ၆-ပါး
(က) အပကၠမေဒါသ
(ခ) ၾသစိၾတဟီနေဒါသ
(ဂ) ဘဂၢရီတိေဒါသ
(ဃ) သ-သံသယေဒါသ
(င) ဂါမၼေဒါသ
(စ) ဒု႒ာလကၤတိေဒါသ
ဟူ၍ ၀ါက်တၳေဒါသ ေျခာက္ပါးတည္း။

(ေဒါသတခုခ်င္းစီအတြက္ ရွင္းလင္းထားခ်က္ကိုေတာ့ ေရွ႕တပတ္မွ ဆက္လက္ ေဖာ္ျပပါမယ္။)
***

အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖဆို သံေ၀ဂေတးထပ္

(၁)
ထံုးေရႊေရာင္ ေႏွာင္မေၾကာ့ခ်င္ဘူ႔း၊ ေတာင္တေမာ့ ေဗြစြန္။ ေမွ်ာင္ကေတာ့ ေဟ၀န္မွာ၊ ေျမသလြန္ စက္ကိန္း။ က်င့္ၿခိဳးျခံ ေျဖေဖ်ာ္တယ္၊ ေနရာေတာ္ ေတာသစ္ရြက္စိမ္း။ ။ ပင္စကား၀ါ့ ရိပ္သာမွာ၊ အ၀ိဇၨာေဖ်ာက္သိမ္း။ တသိကၡာ ေစာင့္ထိန္းလို႔၊ တေယာက္ၿငိမ္းၾကံစည္။ ကမၼ၀ါ ေရႊစာထမ္းပါလို႔၊ ေခမာလမ္း ကူးလိုက္ပါေတာ့မည္။ ။ ဆြတ္လွမ္းလို႔ ကၽြတ္တမ္းကိုရည္တယ္။ ၀တ္ပန္းထည္ ဆင္သစ္ႏွင့္။ ၾကင္ခ်စ္သူ ေဖာ္မေခၚ၊ ျမန္းခ်င္ေပါ့ေနာ္။ ေမတၱာသြန္းတဲ့ ငယ္ကၽြန္းေဖာ္ငယ္၊ အလြန္းေတာ္ ေျပရစ္ရွာေတာ့ေလး။

(၂)
ေလာကဓံ ျပည္ဓေလ့ကို၊ သည္ယေန႔သိမ္းမည္။ ၾကည္မေမြ႕ကိန္းနယ္ကို၊ ၿငိမ္းလြယ္ေအာင္ ၾကံေပါ့။ သူေတာ္ျမတ္ ခႏၲီ၀ါလို၊ စံမွီရာ ယြန္းစို႔ အေသာ့။ ။ သခၤါရျဖစ္ပ်က္ ေမွာင္ကို၊ ႏွစ္သက္ေပါင္ တန္ေတာ့။ သစ္နက္ေရာင္ ဖန္၀ါေပ်ာ့ႏွင့္၊ ကႏၲာေၾကာ့ ရိပ္လယ္။ ခင္ေလးေမာင္ ေစနာထူးပါလို႔၊ ေခမာကူး ၾကည္လိုက္ပါေတာ့မယ္။ ။ သို၀ွက္လို႔ ကိုယ္တြက္ရြယ္တယ္၊ ဖိုလ္မဂ္ကြယ္ ရည္စူးလို႔။ ၾကည္ႏူးတဲ့ ဘာ၀နာ၊ ပြါးခ်င္ေတာ့သာ။ ၀ဋ္ကိန္းက လြတ္ၿငိမ္းခြါတယ္၊ ဒြတၱိ ံသာ ျမဲခ်င္ေပါ့ေလး။

(၃)
နန္းသေျပပင္ညြန္႔ႏွင့္၊ စမ္းေရကြန္႔ရိပ္ျပန္။ ပန္းေဟ၀န္႔ ဗိမာန္၊ အဓိ႒ာန္ တင္ျမန္း။ ပင္လံုးကၽြတ္ ပြင့္ေ၀ျဖာတယ္၊ ဧကစာသံုးတဲ့ သခၤမ္း။ ။ ျမတ္ႏြယ္ညြန္႔ တည္မရာမွာ၊ လွည့္လက်္ာ ေခြျမန္း။ စည့္မ်က္ႏွာ ေျမၾကငွန္း ငယ္သို႔၊ ေခၽြျမန္းလို႔ စိတ္သာ။ တင္စလြယ္ ဆင္ျခယ္သ၊ အ႒ဂၤ သံုးေဆာက္တည္ကာ။ ။ တကိုယ္ေမြ႔ ဆိတ္ၿငိမ္ရာ၀ယ္၊ နိဗၺိႏၵာ ၾကည္ေဇာႏွင့္။ သည္ေတာၿမိဳင္ေ၀ပူ၊ ပန္းစံုကၾကဴ။ ကမၼ႒ာန္းရ အုတ္ဂူမွာ၊ ႐ုကၡမူ ေပ်ာ္ဆံုးပေလး။

(၄)
ႏွစ္ကိုယ္တူ ၾကံရာက်ေအာင္၊ ကႏၲာရ လွမ္းမယ္။ ဖလ္ၾကာႂကြ နန္းလယ္မွာ၊ စံျမန္းတယ္ မေမြ႕။ မူျခားလို႔ ဂူအားကို ရွာမယ္၊ လူပါးရာ ျမန္းစို႔ တေမ့။ ။ သံသာရ ရဟတ္နယ္ကို၊ ျပတ္ခ်င္တယ္ ယေန႔။ ေမပါလွ်င္ ေခၽြတာလို႔ ေရြ႕ႏိုင္ရဲ႕၊ ေသလာေကြ႕ ၿမိဳင္လယ္။ နိဗၺဴကို စိတ္တူႂကြရေအာင္ ဘိကၡဴမ လုပ္ပါေတာ့ကြယ္။ ။ ပုတီးႏွင့္ ခရီးလယ္မွာ၊ ၿပီးစလြယ္ ဟန္သိမ္းလို႔။ ဖန္ပိန္းေၾကာ့ နံ႔သာနီလြင္၊ လဲစို႔ ခင္ခင္။ ခိုင္တေၾကာ့ နဂိုရ္ယဥ္ငယ္၊ မၿငိဳျငင္ စမ္းပါႏွင့္ေလး။

(၅)
ႏွစ္ကိုယ္တူ ဆံခ်လို႔၊ ၾကံၾကစို႔ သက္လယ္။ သံသာရစက္နယ္ကို၊ ထြက္လြယ္ေအာင္ ရည္စူး။ ခ်စ္တဲ့ေဘ စိတ္တူညီလွ်င္၊ ဘိကၡဴနီ လုပ္ခဲ့ ေက်ာ့မွဴး။ ။ ဘ၀တိုင္း တသာကီရယ္၊ ပါရမီဆုထူး။ ညာမဒီ ခ်စ္ဦးႏွင့္၊ က်ဴးရင့္ကာ ႏွစ္ကိုယ္။ နိဗၺာန္တိုင္ စိတ္သန္မႈ၊ ဓိ႒ာန္ျပဳ ေတာင္းဆုပန္ဆို။ ။ သမၻဴလႏုပ်ဳိလို၊ ကုသိုလ္ေတာ္တရားႏွင့္။ လင္သား၀တ္ ဤငါးျဖာ၊ ျမဲပမကြာ။ ေဖခ်စ္တဲ့ ခင္ကညာရယ္၊ ရည၀ါ ခိုေအာင္းစို႔ေလး။

(၆)
သလြန္ေတာ္ ဂမုန္းပြင့္မွာ၊ ကုံးဆင့္ဆင့္ ျပဳကာ။ အံုးစြင့္စြင့္ႏုစြာ၀ယ္၊ ယုဇနာ ရွိန္ေႂကြ႕။ ေရႊညဥ့္႐ံု လြန္ဆန္းေပြတယ္၊ ဇြန္ပန္းေငြ ျဖန္းေရြ႕သိမ္ေမြ႕။ ။ အိပ္ရာေတာ္ သတ္ေမႊးထံုတယ္၊ နတ္ေသြးလႈံဓေလ့။ ျမတ္ေလးငံု အေျပ့ႏွင့္၊ ျပကေတ့မူရာ။ ျခင္ရံေတာ္ တကယ္ဆန္းငယ္က၊ စပယ္ပန္း လွပ္လွပ္သာျဖာ။ ။ သဇင္ပန္း မုတ္သီဟာမွာ၊ ဇီဇ၀ါ တန္တိုင္းႏွင့္။ ကသိုဏ္းက် ဂႏၶမာ ေတာင္ရံ၊ ႏွင္းရီျမကန္။ ။ ေက်ာက္စိမ္းျမ ဒီဃာရံကို၊ ညီလာခံ ကြန္႔မယ္ပေလး။
***
အခ်ဳပ္တန္းဆရာေဖရဲ႕ သံေ၀ဂ ေတးထပ္တခ်ဳိ႕ထဲမွာ ေတာထြက္တာေတာင္ အေဖာ္ေလးနဲ႔မွတဲ့။ အင္းေလ … ဒါေၾကာင့္လည္း သူေတာ္ေကာင္း သူျမတ္ေလာင္းေတြအတြက္ ပါရမီျဖည့္ဘက္က အေရးႀကီးေပတာကိုး။ နိဗၺာန္ကို တေယာက္ထဲ သြားရမွာ ပ်င္းတဲ့ အေတာင္ႏွစ္ဆယ္၀တ္ေတြ ဆရာေဖ့ ေတးထပ္ေလးေတြ ဖတ္ၿပီး ေက်နပ္ႏွစ္သက္ၾကမယ္ ထင္ပါရဲ႕။
***

ေမဓာ၀ီ
၂၆၊ ၾသဂုတ္၊ ၂၀၀၉
၉း၅၃ နာရီ