Wednesday, November 15, 2006

essay 5


ဒီ အက္ေဆးေလးဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၄-၅-၆ ႏွစ္ေလာက္က အိုင္ဒီယာမဂၢဇင္းမွာ ေဖာ္ျပခံခဲ့ရတဲ့ အက္ေဆးတပုဒ္ ပါ။
ၾကာေတာ့ၾကာခဲ့ပါျပီ… ။ ဒါေပမဲ့ … ခုထိလဲ ကြန္ပ်ဴတာသံုးရင္ undo လုပ္မိေနတုန္းပဲ။ အျပင္မွာလဲ ေျပာခ်င္ရာစြတ္ေျပာတတ္ လုပ္ခ်င္ရာေလွ်ာက္လုပ္တတ္ေနတုန္းပဲ။
ဒီလိုလူမ်ဳိး ေရးတဲ့ စာတပုဒ္ကို ဖတ္ၾကည့္ျပီး ေ၀ဖန္ေပးၾကပါအံုး။
***
undo လုပ္ခြင့္မရေသာ ဘ၀
(သို႔မဟုတ္)
undo ႏွင့္ေနာင္တမ်ား
***
ကြန္ပ်ဴတာအသံုးျပဳေနၾကသူမ်ားကေတာ့ undo ဆိုသည့္ ေ၀ါဟာရေလးႏွင့္ အကၽြမ္း၀င္ ရင္းႏွီးျပီးသား ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ အကၽြမ္းတ၀င္ရွိသလို undo command ကို ခဏခဏလည္း အသံုးျပဳဖူးမည္မွာ ေသခ်ာ သေလာက္ပင္ျဖစ္၏။ ဘာေၾကာင့္ေသခ်ာေပါက္ေျပာႏိုင္ရသလဲဆိုေတာ့ ကိုယ္တိုင္လည္း ထို command ကို ခဏခဏ အသံုးျပဳေနရသူ တစ္ေယာက္ျဖစ္၍ပင္။

undo ဆိုသည္မွာ ကြန္ပ်ဴတာအသံုးျပဳသူ (user) က သူေနာက္ဆံုးျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ action တစ္ခုကို ျပန္ဖ်က္လိုလ်ွင္ အသံုးျပဳရေသာ command တစ္ခုဟု ဦးေအာင္ျမင့္က သူ၏ ကြန္ပ်ဴတာ အဘိဓာန္တြင္ ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရွိရသည္။

ဥပမာဆိုရလ်ွင္ လူတစ္ေယာက္ဟာ ကြန္ပ်ဴတာျဖင့္ စာ႐ိုက္ေနရင္း စာတစ္ပိုဒ္ကို မွား၍ ဖ်က္မိသည္ (delete လုပ္မိသည္) ဆိုပါစို႔။ ခ်က္ခ်င္းပင္ undo ဟု commandေပးလိုက္ပါက အဆိုပါ ဖ်က္မိသည့္စာက ဘြားခနဲ ျပန္ေပၚလာမည္ျဖစ္သည္။ ကြန္ပ်ဴတာအသံုးျပဳေနရင္း ကိုယ္က တစံုတခုလုပ္ျပီးမွ မလုပ္ခ်င္ေတာ့လို႔ပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မွားသြားလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္ မူလအေျခအေနအတိုင္း ျပန္ျဖစ္ေနေစခ်င္လ်ွင္ undo ဟု အမိန္႔ေပး၍ ရသည္။ ဘယ္ေလာက္ေကာင္းလိုက္ပါသလဲ။

ေနာက္ဆံုးျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ action ကိုသာ undo လုပ္၍ရသည္ဆိုေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ software မ်ားတြင္ေတာ့ ခၽြင္းခ်က္အားျဖင့္ undo အၾကိမ္ၾကိမ္ျပဳလုပ္၍ရသည္။ မိမိက action ၅ ခု ျပဳလုပ္ထားလ်ွင္ ထို action ၅ ခု လံုးကို undo လုပ္၍ရသည္။ ၁-၂-၃-၄-၅ အတိုင္း မိမိ က action လုပ္ထားလ်ွင္ ၅-၄-၃-၂-၁ အတုိင္း undoျပန္လုပ္၍ ရပါသည္။
(ကြန္ပ်ဴတာအေျခခံမရွိသူစာဖတ္သူမ်ားကိုရည္ရြယ္ျပီးရွင္းျပေနျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤကား စကားခ်ပ္။)

ဒါေၾကာင့္ ထို undo commandေလးကို ကြန္ပ်ဴတာအသံုးျပဳသူ တျခားသူမ်ားေတာ့မသိ။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ အလြန္ႏွစ္ျခိဳက္မိပါသည္။ ဘာေၾကာင့္ဆို ကိုယ္လုပ္ခ်င္ရာကို မစဥ္းစားဘဲ ျမန္ျမန္ဆန္ ဆန္ လုပ္ပစ္လုိက္ျပီး မွားသြားလ်ွင္ undo အခ်ိန္မေရြးလုပ္လို႔ရေနျခင္းေၾကာင့္ပင္။

ကၽြန္ေတာ္ ဂရပ္ဖစ္ဒီဇိုင္နာဘ၀က ဒီဇိုင္းတစ္ခုခု ျပဳလုပ္ေနျပီဆိုလ်ွင္ ညာဘက္လက္က mouse ကို ကိုင္ထားျပီး ဘယ္လက္က undo command ၏ shortcut keyျဖစ္သည့္ ctrl z (control z) keyေပၚ တင္ထားမိေနသည္။ တမင္တင္တာရယ္လို႔ေတာ့ မဟုတ္၊ ctrl z ကို ႏွိပ္ရလြန္း၍ အက်င့္ပါ သြားလို႔ ျဖစ္၏။

ထိုသုိ႔ ctrl z ကို အသုံးျပဳရဖန္မ်ားလာေတာ့ ကြန္ပ်ဴတာအသံုးမျပဳသည့္ အခ်ိန္မ်ားမွာပင္ ေယာင္ျပီး crtl z လုပ္ခ်င္ေနသည္။ ဘာမဟုတ္သည့္ကိစၥ ေကာ္ဖီေသာက္ဖို႔ ေရေႏြးထည့္တာ မ်ားသြားတာ ေလာက္ကိုေတာင္ ctrl z ဆိုျပီး undo command ေပးေနမိျပန္သည္။ ဒီလိုျဖစ္တာ ကိုယ္တစ္ေယာက္ထဲ လား ဆိုျပီး လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြကို ေမးၾကည့္ေတာ့ သူတို႔လည္း ကိုယ့္လိုပင္ ... ဖန္ခြက္ထဲက ေဖ်ာ္ရည္ေတြကို ေရထင္လို႔ သြန္ပစ္ျပီးမွ undo လုပ္ေနမိတာမ်ဳိး၊ စကားေျပာၾကတဲ့အခါ ႏႈတ္လြန္သြားျပီးမွ undo လုပ္ေနမိတာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ၾကသည္ဟု ဆို၏။ ကြန္ပ်ဴတာထဲမွာ undo လုပ္လို႔ရသလို လက္ေတြ႕ဘ၀ မွာလည္း undo လုပ္လို႔ရရင္ေကာင္းမွာပဲ ဟု ထိုစဥ္က တညီတညြတ္ထဲ ေျပာမိၾကေသးသည္။

တခါက သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ေျပာဖူးတာကို အမွတ္ရမိသည္။
‘ငါ သူ႔ကို ခ်စ္တယ္ လို႔ အေျဖေပးခဲ့မိတာကို undo လုပ္လို႔ရရင္ ျပန္လုပ္ခ်င္လိုက္တာဟာ...’ တဲ့။ ေျပာပံုက ေနာင္တေတြ တပံုၾကီးရေနသည့္ေလသံ။ သူလာေျပာသည့္အခ်ိန္မွာ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္က လက္ထပ္ျပီး ကေလးပင္ တစ္ေယာက္ရေနျပီ။
‘ကြန္ပ်ဴတာမွာေတာင္ ဒီေလာက္ၾကာသြားတဲ့အခ်ိန္ဆို undo လုပ္လုိ႔ မရေတာ့ဘူး’ ဟု ကၽြန္ေတာ္က ျပန္လည္ ေနာက္ေျပာင္ ေျပာဆိုခဲ့၏။

မည္သို႔ပင္ျဖစ္ေစ ကြန္ပ်ဴတာကသာ မိမိျပဳလုပ္ထားသမ်ွအတြက္ undo အမိန္႔ေပးျခင္းကို လက္ခံေနမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း တကယ့္လက္ေတြ႕ဘ၀မွာက မိမိလတ္တေလာ ျပဳလုပ္မိသည့္ ကိစၥတစ္ခုကိုေတာင္ undo ဟု အမိန္႔ေပး၍မရ။ undo အမိန္႔ေပးခြင့္လည္း မရွိ။

ထိုအခါ မစဥ္းစားဘဲ ခပ္ျမန္ျမန္ ဆံုးျဖတ္တတ္ၾကေသာ ျပဳလုပ္တတ္ၾကေသာ ကၽြန္ေတာ္တို႔တေတြမွာ ေၾကကြဲျခင္း (သို႔မဟုတ္)ေနာင္တ မ်ားႏွင့္သာ နပန္းလံုးေနၾကရေလျပီ။

ဒါေၾကာင့္ undo လုပ္ခြင့္မရတဲ့ ဘ၀မွာ အမွားေတြနဲ႔ ေနာင္တေတြနည္းပါးေအာင္ ဘယ္လို လုပ္သင့္တယ္ဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္ အေျဖရွာၾကည့္မိရာ ...
ျမတ္စြာဘုရားရဲ႕ အာေ၀ဏိကဂုဏ္ေတာ္ထဲမွာပါသည့္
‘ျမတ္စြာဘုရားတို႔မည္သည္ ဘယ္အရာမဆို မေျပာဆိုခင္၊ မျပဳလုပ္ခင္၊ မၾကံစည္ခင္ ဥာဏ္ေတာ္ ေရွ႕သြားရွိတယ္’ ဆိုသည္ကို အမွတ္ရမိသည္။ ဒီေနရာမွာ ဘုရားလိုပုဂၢိဳလ္မ်ဳိးႏွင့္ ခိုင္းႏႈိင္းခ်င္တာမဟုတ္ပါ။

ျမတ္စြာဘုရားကလြဲလို႔ တျခားရဟႏၲာေတြ ပေစၥကဗုဒၶါေတြမွာပင္ မရွိသည့္ ဂုဏ္ေတာ္ႀကီးကို ေအာက္ေမ့ပူေဇာ္ရင္း …

ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြလည္း မိမိျပဳလုပ္ ေဆာင္ရြက္ ဆံုးျဖတ္မည့္ (အေရးပါသည့္) ကိစၥေတြမွာ မေျပာခင္ မလုပ္ခင္ ဥာဏ္နဲ႔အရင္ စဥ္းစား ခ်င့္ခ်ိန္ျပီးမွ ေျပာဆို လုပ္ကိုင္ၾကမည္ဆိုပါလ်ွင္ ဘ၀မွာ ေနာင္တေတြလည္း နည္းသြားမည္၊ undo လုပ္ခြင့္ကိုလည္း တမ္းတေနရန္ လိုေတာ့မည္မထင္။
(Idea Magazine)­

5 comments:

Ei said...

မေမေရ အိရဲ့ဘေလာ့ဂ္မွာ
မေမရဲ့ဘေလာ့ဂ္ကို လင့္ခ္ထားခ်င္တယ္

ေမဓာ၀ီ said...

မေမခြင့္ျပဳပါတယ္ .. အိ ..ေရ .. ။

Anonymous said...

ဟုတ္တယ္မေမ တကယ့္ဘ၀မွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျမန္လို႔ မွားသြားတာေတြ၊ ေသခ်ားမစဥ္းစားမိလုိက္လို႔ မွားသြားတာေတြဟာ ျပန္ျပင္လို႔မရဘူး Undo သာတကယ္လုပ္လို႔ရမယ္ဆိုရင္ ကေလးဘ၀က ျပန္စလိုက္ခ်င္ပါတယ္....

Anonymous said...

oh my god!

great idea.
nice post.
Right.

ama, i admire u more and more.
i love that post.
u've good idea.
Don't give up writing.

Nyima

yangonthar said...

အစ္မေမေရ
မေန ့ညက “ကြ်န္ေတာ့္ကုိ အျမင္ကတ္ရေသာ အေၾကာင္းမ်ား " တက္ဂ္ပုိစ့္ေလးတစ္ခု ေရးရင္း ဒီအေတြးကုိ ေတြးခဲ့မိတယ္ ဒီေန ့ေတာ့ အံက်ပဲ ကြ်န္ေတာ္လည္း ဥာဏ္ေရွ ့သြားျခင္း အလ်င္းမရွိခဲ့ပါဘူးဗ်ာ ဒီေတာ့ အမွားေတြမွ တသီၾကီးပဲ တစ္ခါတစ္ေလ ေတာ္ေတာ္ရွက္မိတယ္ .... အဓိက ကေတာ့ ပါးစပ္ေပါ့အစ္မရာ .... တုန္ ့ျပန္ မွုေတြက ျမန္လြန္းေနတယ္ ေဝဖန္မွုေတြက ေစာလြန္းေနတယ္ .... မွားျပီေဟ့ဆုိတာ သိေတာ့ Undo လုပ္မရေတာ့ဘူး လြန္သြားျပီ ေတာ္ေတာ္ကေလးကုိ သတိထားေနရပါတယ္ အရင္ကေတာ့ ကုိယ့္အေပၚ အျမင္မၾကည္တဲ့သူေတြကုိ စိတ္ ထဲ ကေန မေက်နပ္မိတာအမွန္ပဲ ခုေတာ့ ကုိယ္ကမွ မေကာင္းတာဆုိေတာ့ အျမင္ကတ္ တာေတာင္းနည္းေနေသးတယ္ လုိ ့ ေတြးမိတယ္ .... ဒီစာေလးဖတ္ျပီး ကြ်န္ေတာ့္ အက်င့္ဆုိးကုိ တစ္ၾကိမ္မက ထပ္ျပီး ရုိက္ပုတ္ႏွိပ္ကြပ္လုိက္ဦးမယ္ အစ္မေမ .... ျမတ္စြာဘုရားရွင္ရဲ ့ တစ္ဆယ္ ့ရွစ္ပါးေသာ အာေဝဏိက ဂုဏ္ေတာ္ေတြကုိ ေတာ့ အျမဲထာဝရ ၾကည္ညဳိသဒၶါပြားေနမိပါတယ္ ၾကည္ညဳိလုိ ့လည္း မဆုံးႏိုင္ပါဘူး
ဒီအက္ေဆးေလး အတြက္
ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ အစ္မေမ
ေအးျမသာယာရွိပါေစ :))))