ကဗ်ာ - အသံ - ကာရံ - သတ္ပံု

ကဗ်ာ အသံ***
ေလေျပငယ္သုတ္ပါလို႔ ..
ေရႊဘုတ္ကယ္အိုးအီ … အစခ်ီတဲ့ ကဗ်ာေလးကို က်မတို႔ငယ္ငယ္က ေက်ာင္းသင္ခန္းစာထဲမွာ သင္ခဲ့ရတယ္။ ကဗ်ာေခါင္းစဥ္က “ဘယ္ၿမိဳ႕ပံု သာပါလိမ့္” လို႔ မွတ္မိေနပါတယ္။
အဲဒီကဗ်ာေလးထဲမွာ
“ထက္ဆင့္နီေရာင္၊ ခ်ည္စိမ္းေပါင္ႏွင့္၊
ယဥ္ေအာင္ေတာသူ၊ သနပ္ခါးကြက္ပါးမွာကူလို႔ …” ဆိုတဲ့အပိုဒ္ေလး ပါပါတယ္။
ဒီအပိုဒ္ေလးကို က်မတို႔ေက်ာင္းမွာ ရြတ္ဆိုၾကေတာ့
“သနပ္ခါး - ကြက္ပါးမွာ ကူလို႔” ဆိုၿပီး ဆရာမက ခ်ေပးတဲ့အတိုင္း ဆိုခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီအတိုင္းပဲ နားထဲစြဲေနခဲ့တယ္။

ဒီလိုနဲ႔ က်မေမာင္ေလး အဲဒီကဗ်ာသင္ရတဲ့အရြယ္ေရာက္လာေတာ့ … သူ ဒီကဗ်ာဖတ္တဲ့အခါ
“သနပ္ခါးကြက္ - ပါးမွာကူလို႔” ဆိုျပီး ဖတ္ပါတယ္။ က်မက သူမွားေနတယ္လို႔ေျပာရင္း က်မနဲ႔ သူ ျငင္းၾကေရာ ဆိုပါေတာ့။

ေနာက္ေတာ့ .. ဒီကဗ်ာကို ေသေသခ်ာခ်ာ တေၾကာင္းခ်င္း အသံေနအသံထားနဲ႔ အဓိပၸါယ္ေပါက္ေအာင္ ဖတ္ၾကည့္ၿပီးတဲ့အခါ .. ေမာင္ေလးဖတ္တာက မွန္ေနတယ္လို႔ သိလိုက္ရတယ္။ (သူမွန္တယ္ဆိုတာကလဲ သူ႔ဆရာမ သင္တာမွန္လို႔ပါ။) က်မက ကိုယ္မွားတာ ၀န္ခံရင္း ငါတို႔ဆရာမက ဒီလိုပဲသင္ခဲ့လို႔ ဒီလိုပဲစြဲေနေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့တယ္။ (ကိုယ့္အမွားကို ဆရာမဆီ လႊဲခ်တဲ့သေဘာေပါ့)

တကယ္ေတာ့ ကဗ်ာေတြဖတ္မယ္ဆိုရင္ အသံထြက္ၿပီး အသံေနအသံထားနဲ႔ ဖတ္သင့္တယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
မဟုတ္ရင္ စိတ္ထဲကဖတ္လို႔ ကိုယ္ဖတ္တဲ့ အျဖတ္အေတာက္ မွားတဲ့အခါ ကဗ်ာဆရာဆိုလိုတဲ့ ဆိုလိုရင္း အဓိပၸါယ္ပါ ေပ်ာက္သြားတတ္တယ္။

ေနာက္တခုကေတာ့ အသံထြက္မွားတတ္တဲ့ ကိစၥပါ။ ျမန္မာစာမွာ ‘ေရးေတာ့အမွန္ ဖတ္ေတာ့အသံ’ ဆိုေပမဲ့ … တခါတရံေတာ့ … ဖတ္တဲ့အခါလဲ အမွန္ပဲ ဖတ္ရတာမ်ဳိးလဲ ရွိပါတယ္။ ဥပမာ …

မိုးေရတက္ေရ တေဖြးေဖြး
ကြင္းက်ယ္ အေ၀းေ၀း
လယ္ေစာင့္တဲေလး ေျခတံရွည္
မိုးကုတ္ေအာက္မွာတည္
ၾကာနီတပြင့္ ျဖဴတပြင့္
တဲႏွင့္ ပနံတင့္။ ။

ဆိုတဲ့ ဆရာႀကီးမင္းသု၀ဏ္ရဲ႕ လယ္ေစာင့္တဲ ကဗ်ာကိုၾကည့္မယ္ ဆုိရင္ …
‘ရွည္’ ကို ‘ေရွ’ လို႔ က်မတို႔ အျမဲဖတ္ၾကရေပမဲ့ .. ဒီကဗ်ာမွာေတာ့ အဲဒီလို အသံမထြက္ရပါဘူး။ ေျခတံရွီ လို႔သာ ဖတ္ရပါတယ္။
ဒါမွသာ မိုးကုတ္ေအာက္မွာတည္(တီ) ဆိုတာနဲ႔ ကာရံကိုက္မွာပါ။
ေနာက္ .. ၾကာနီ နဲ႔ ျပန္ကာရံယူထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီကဗ်ာေလးကို ေဆာင္းပါးတပုဒ္မွာ ယူသံုးထားတဲ့ ညီမငယ္တေယာက္ဟာ အမွတ္တမဲ့ျဖစ္ၿပီး
“လယ္ေစာင့္တဲေလး ေျခတံရွည္ (ေရွ)
မိုးကုတ္ေအာက္မွာ ေန ..” လို႔ မွားေရးထားတာ ေတြ႕လိုက္ရလို႔ ျပန္ျပင္ေပးခဲ့ရဖူးပါတယ္။
***

ကဗ်ာ ကာရံ***
ေနာက္တခုကေတာ့ ကာရံရဲ႕သေဘာကို နားမလည္လို႔ တိုင္းသိျပည္သိ မွားယြင္းခဲ့တဲ့ အျဖစ္ကေလးတခုပါ။
အမ်ားသိတဲ့အတိုင္း … ၁၂ လရာသီ မိုး ကဗ်ာမွာ ..

တန္ခူးမည္မွတ္၊ ဖက္ဆြတ္ေရတိုး၊ သၾကၤန္မိုး
ကဆုန္အတြင္း၊ ေျမသင္းပ်ံ႕ပ်ံ႕၊ မိုးႏွံ႕ႏွံ႕
နယုန္မုိးေသး၊ ျမက္သားေမြး .. စသျဖင့္ ရွိပါတယ္။

သၾကၤန္မိုးဇာတ္ကားရဲ႕ ေနာက္ဆံုးဇာတ္၀င္ခန္းမွာ အဲဒီကဗ်ာကို ယူသံုးထားတယ္။
ဒါေပမဲ့ လြဲေနပံုကိုၾကည့္ပါအံုး။

“တန္ခူးမည္မြတ္၊ ဖက္ဆြတ္ေရတိုး၊ သၾကၤန္မိုး” တဲ့။

မွတ္ နဲ႔ ဆြတ္ ကို ကာရံမညီဘူးဆိုၿပီး မြတ္ လို႔ ျပင္လိုက္ပံုရပါတယ္။
ဇာတ္ကားတခုလံုး ေကာင္းလာၿပီးမွ (အထင္တႀကီးနဲ႔ ၾကည့္လာၿပီးခါမွ)ေနာက္ဆံုးခန္းက အဲဒီကဗ်ာကို သြားေတြ႕လိုက္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး စိတ္ပ်က္သြားခဲ့ဖူးပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ တ-သတ္ (တ္) အခ်င္းခ်င္းကို ယူထားတာပါ။

အဲဒီလိုပံုစံကို အနႏၱသူရိယအမတ္ႀကီးရဲ႕ “သူတည္းတေယာက္ … ” အစခ်ီ မ်က္ေျဖလကၤာမွာလဲ ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
“ၾကင္နာသနား၊ ငါ့အားမသတ္
ယခုလႊတ္လည္း၊ မလြတ္ၾကမၼာ …”
အဲဒီမွာလဲ ေနာက္ ယူသံုးမဲ့လူေတြက … ‘သတ္’ နဲ႔ ‘လႊတ္’ ကာရံလြဲေနတယ္ဆိုၿပီး “ငါ့အားမသြတ္” လို႔ သြားျပင္လိုက္ရင္ေတာ့ ဒုကၡပါပဲ …. ။
***

ကဗ်ာ သတ္ပံု***
တခါတရံ ကဗ်ာဆရာဟာ ကာရံကိုငဲ့ၿပီးေတာ့ စာလံုးေပါင္းျပင္ေပါင္းေလ့ရွိပါတယ္။
ဒါကို ခုေခတ္ ျပန္ရိုက္ႏွိပ္ၾကတဲ့အခါမွာ လက္ရွိ ျမန္မာစာလံုးေပါင္းသတ္ပံုက်မ္းႀကီး အားကိုးနဲ႔ ေလွ်ာက္ျပင္ၾကတယ္။ အဲဒီလိုျပင္ေတာ့ ဘာျဖစ္တုန္းဆိုရင္ … ကဗ်ာက ပ်က္သြားပါေလေရာ… ။

က်မ ဆယ္တန္းေျဖၿပီးေက်ာင္းပိတ္ထားခ်ိန္မွာ ကားအက္ဆီးဒင့္ျဖစ္ၿပီး အရိုးက်ဳိးသြားလို႔ အိပ္ရာထဲ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ မလႈပ္မယွက္ ေနခဲ့ရတယ္။ အိပ္ရာထဲကမထႏိုင္တဲ့က်မဟာ စိတ္ဓာတ္က်က်နဲ႔ ဆရာေဇာ္ဂ်ီရဲ႕ ေဗဒါလမ္းကဗ်ာေတြကို အလြတ္ရသည္အထိ အေခါက္ေခါက္ဖတ္ခဲ့တယ္။
အဲဒီတုန္းက ဖတ္ခဲ့တဲ့ စာအုပ္ေလးက အခု ဘယ္ေရာက္ေနမွန္း မသိေတာ့ပါဘူး။ အခု တတိယအၾကိမ္ႏွိပ္တဲ့ ေဗဒါလမ္း စာအုပ္၀ယ္ၿပီး ျပန္ဖတ္ေတာ့ တလြဲေတြျဖစ္ေနသလို ခံစားရပါတယ္။
ဒီမွာၾကည့္ပါ … ။

“… …. …
မနက္က တက္တဲ့ဒီ၊ မမီလိုက္ေလလည္း
ညဦးယံ ဒီျပန္တက္ပါလိမ့္
တက္စရာ ခက္ပါပဲ၊ ပန္းေဗဒါနည္း။” လို႔ ရိုက္ထားတာကို ေတြ႕ရတယ္။

တကယ္ဆိုရင္ အဲဒီအထက္က စာပိုဒ္ေတြမွာလဲ ‘အဲ’ - ကာရံ နဲ႔ အဆံုးသတ္ထားတာပါ။
မမီလိုက္ေလလည္း မွာ ‘လည္း’ ကို ‘လဲ’ လို႔ ဖတ္တယ္ဆိုရင္ေတာင္
ပန္းေဗဒါနည္း … ဆိုတာမွာ ‘နည္း’ ကို ‘နီး’ ပဲ ဖတ္ၾကမွာပါပဲ။ ဘယ္သူမွ ‘န’ဲ လို႔ ဖတ္မိမွာမဟုတ္ပါဘူး။
ဒီေတာ့ ကာရံမကိုက္ျဖစ္ေနပါေရာလား။

အမွန္ကေတာ့ …
“မနက္က တက္တဲ့ဒီ၊ မမီလိုက္ေလလဲ
ညဥ့္ဦးယံ ဒီျပန္တက္ပါလိမ့္
တက္စရာ ခက္ပါပဲ၊ ပန္းေဗဒါနဲ။” လို႔ ဆရာေဇာ္ဂ်ီက ေရးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကာရံကို ငဲ့လိုက္တဲ့အတြက္ စာလံုးေပါင္းကို ‘နည္း’ မေရးဘဲ ‘နဲ’ လို႔ျပင္ေရးလိုက္တာပါ။
အဲဒီလိုမ်ဳိး ေဗဒါလမ္းကဗ်ာေတြထဲမွာ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေတြ႕ရပါတယ္။
ေနာက္တပုဒ္ကိုၾကည့္ပါ … ။

“ျမစ္ရိုးမွာတဲ့ မိုးသက္ဆင္
လွ်ပ္ႀကိဳးပ်ံ၊ မိုးသံထစ္၊ မိုးစစ္ဘုရင္။
မိုးညစ္လို႔ ျမစ္မျမင္၊ ေဗဒါခင္ ျဖစ္နဲ
ေရလႈိင္းဗလေပြနဲ႔
မိုးသက္ေလ ေရတရိုးမွာ၊ စိုးရံြ႕မွာပဲ။”

အဲဒီသေဘာပါပဲ။ စာလံုးေပါင္းအမွန္ဆိုရင္ “ေဗဒါခင္ ျဖစ္နည္း” လို႔ ေရးရမွာေပါ့။
ဒါေပမဲ့ ကဗ်ာဆရာဟာ ကာရံကိုငဲ့ၿပီး ဒီလို စာလံုးေပါင္းထားတယ္ဆိုတာကို စာရႈသူမ်ား သေဘာေပါက္တယ္ဆိုရင္ ဒီေခတ္ သတ္ပံုက်မ္းႀကီးကိုင္ၿပီး ေလွ်ာက္ျပင္ေနတာ သဘာ၀မက်ဘူးလို႔ က်မကေတာ့ ေျပာခ်င္ပါရဲ႕။
***
(အမွားျပင္ဆင္ခ်က္။ ။ ဤပို႔စ္တြင္ပါရွိသည့္ ကာရံဟူေသာ စာလံုးတိုင္းအား ကာရန္ဟု ျပင္ဆင္ဖတ္ရႈပါရန္)