ကိုျပဴးက်ယ္သို႔ ေပးစာ … အပိုင္း (၁၅)

ကိုျပဴးက်ယ္သို႔ေပးစာလည္း ဘာလိုလိုနဲ႔ (၁၅) ပိုင္းရွိေနပါၿပီ။ ဒီေပးစာကို ဖတ္သူေတြ ၿငီးေငြ႕ေကာင္း ၿငီးေငြ႕မယ္၊ မဖတ္ဘဲ ေက်ာ္ခ်င္လည္း ေက်ာ္သြား မယ္။ မလိုအပ္တဲ့ အရာေတြလို႔ ထင္လိုက ထင္ၾကမယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အနည္းငယ္ေသာ ကဗ်ာခ်စ္သူေတြ ႏွစ္သက္စြာ ဖတ္႐ႈၾကမယ္ဆိုရင္ျဖင့္ က်မ အားထုတ္ရက်ဳိး နပ္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီေပးစာအပိုင္းေလးေတြ ကို က်မ ေက်နပ္စြာ ဆက္ေရးေနပါဦးမယ္။
***
ၿပီးခဲ့တဲ့ တပတ္ေက်ာ္က ရတုစပ္နည္းကိုေျပာတဲ့အခါ (၁) အမည္အားျဖင့္ (၂) အမ်ဳိးအစားအားျဖင့္ (၃) ပိုဒ္ေရအားျဖင့္ (၄) အခ်ီအခ်အားျဖင့္ဆိုၿပီး ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အခု ဆက္ေျပာမွာက …

V. အကၡရာလံုးေရ အားျဖင့္ …
ရတုကဗ်ာရဲ႕ အပိုဒ္ေပါင္းမ်ားစြာတို႔မွာ အခ်ပိုဒ္ကလြဲလို႔ က်န္ အပိုဒ္ငယ္တိုင္းမွာ အကၡရာ ၄-လံုးစီ အတိအက် ထားရွိေစရမယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ မေပၚလြင္တဲ့ အသံရွိတဲ့ အကၡရာဆိုရင္ေတာ့ ၅-လံုး ၆-လံုးလည္း ထားႏိုင္ပါတယ္။ ေရတြက္တဲ့အခါမွာ အဲဒီလိုအကၡရာ ၂-လံုးကို ၁-လံုး၊ ၃-လံုးကို ၁-လံုး အေနနဲ႔ ေရတြက္ရပါတယ္။
အခ်ပိုဒ္တိုင္းမွာေတာ့ အကၡရာ ၇-လံုး၊ ၉-လံုး၊ ၁၁-လံုး၊ ၁၅-လံုး၊ ၁၉-လံုး၊ ၂၅-လံုး၊ ၃၅-လံုး တခုခုသာ ထားရပါမယ္။ ဒီ့ထက္ပိုလို႔ ေလ်ာ့လို႔ မထားသင့္ပါဘူး။

VI. အစပ္ကာရန္အားျဖင့္ …
တပိုဒ္နဲ႔ တပိုဒ္ ကာရန္ကူးဆက္ပံုမွာ အစပ္၆-ပါး ရွိတဲ့အနက္ ၃-ခ်က္ညီ စပ္နည္းနဲ႔ စပ္တာဟာ အေကာင္းဆံုးပါပဲလို႔ ဆိုထားပါတယ္။ ၃-ခ်က္ညီ စပ္နည္း ဆိုတာကေတာ့ ကာရန္ကို ၄၊ ၃၊ ၂ နဲ႔ ယူထားတာျဖစ္ပါတယ္။
- - - +
- - + -
- + - x
- - x -
- x - #
အဲဒီပံုစံပါ။ အေပါင္းလကၡဏာ ( + ) နဲ႔ အေျမွာက္လကၡဏာ ( x ) ျပထားတဲ့ ေနရာက အကၡရာကို အသတ္တူ ကာရန္တူ စပ္ျခင္းကို သံုးခ်က္ညီ စပ္နည္းလို႔ ဆိုထားပါတယ္။

VII.ေလျပင္းေလေလ်ာ့ အားျဖင့္ …
ပ်ဳိ႕, ကဗ်ာ, လကၤာ, သီခ်င္း ဟူသမွ်တို႔ကို ရြတ္ဖတ္ သီဆိုတဲ့ေနရာမွာ ေလျပင္း ေလေလ်ာ့ဟာ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ အဓိက အခ်က္ႀကီးလို႔ ဆိုထားပါတယ္။
ေလးလံုး တပိုဒ္ ထားၿပီး ေရးသားရတဲ့ ရတုမွာ မ-ပိုဒ္ဟူသမွ်ရဲ႕ အဆံုးအကၡရာ မွာ အာ-အီ-အူ စတဲ့ ေလေလ်ာ့သံအကၡရာတို႔ကိုသာ ထားရွိရပါမယ္။ တကယ္လုိ႔ ေလျပင္းသံထားမိရင္လည္း ေလေလ်ာ့ကဲ့သို႔သာ သီဆိုရပါမယ္။
စံုပိုဒ္ဟူသမွ်ရဲ႕ အဆံုးအကၡရာမွာေတာ့ အား-အီး-အူး စတဲ့ ေလျပင္းသံ အကၡရာ တို႔ကိုသာ ထားရွိရပါမယ္။ ေလေလ်ာ့သံ ထားမိရင္လည္း ေလျပင္းသံကဲ့သိုသာ သီဆိုရပါမယ္။
ဥပမာ ..
မဲဇာေတာင္ေျခ၊ (ေလ်ာ့)
စီးေတြေတြတည့္၊ (ျပင္း)
ျမစ္ေရ၀န္းလည္၊ (ေလ်ာ့)
ၿမိဳင္ေတာစည္က၊ (ျပင္း)
ေရႊျပည္ကိုသာ၊ (ေလ်ာ့)
စသျဖင့္ ေလျပင္း ေလေလ်ာ့ တေက်ာ့စီ ေရးစပ္ရမယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ အဲဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ အကၡရာကာရန္ ဘယ္ေလာက္မွန္မွန္ သီဆိုတဲ့အခါ စည္း၀ါး မကိုက္ျဖစ္တတ္လို႔ သတိမူသင့္ပါသတဲ့။

VIII. အျပစ္ေဒါသအားျဖင့္ …
ပဓာနျဖစ္တဲ့ အစပ္ကာရန္ဌာနတို႔မွာ ၀က္နင္း ခြါေထာက္ အျပစ္တို႔ကို ေရွာင္ၾကဥ္ ေရးသားရမယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။
၀က္နင္းဆိုတာက … ဥပမာ ဆိုရင္
နႏၵကဗ်ာ၊ က်မ္းကဗ်ာ၊ သညာ ႀကိဳင္သင္းထံု။
အဲဒီစာပိုဒ္က (ဗ်ာ - ဗ်ာ - ညာ) ကာရန္ ၃-ခ်က္မွာ အေရွ႕ ၂-လံုးဆက္တိုက္ အသံတူ စာလံုးတူ စပ္ဆိုထားတာမ်ဳိးဟာ ၀က္နင္းေဒါသ သင့္ပါတယ္။
ခြါေထာက္ဆိုတာကေတာ့ …
နႏၵကဗ်ာ၊ ဤက်မ္းစာ၊ ကဗ်ာ ဖြဲ႕နည္းစံု။
ဒီမွာေတာ့ တလံုးေက်ာ္ ထပ္တူညီ ဖြဲ႕ဆိုထားတာေၾကာင့္ ခြါေထာက္ ေဒါသသင့္ ပါတယ္။
ဒီလို ၀က္နင္းနဲ႔ ခြါေထာက္စပ္ျခင္းမ်ဳိးကို ကို မစပ္သင့္ဘူးလို႔ ဆိုထားပါတယ္။

ဆိုခဲ့ၿပီးတဲ့ (၈) ပါးကို ေအာက္ပါအတိုင္း ဥပေဒသ ေဆာင္ပုဒ္ ဧကပိုဒ္ရတုေလး ေရးဖြဲ႕ထားပါတယ္။

နႏၵေမဓာ၊ ေထရ္ဆရာက၊
ေသခ်ာစီမႈ၊ ေရးေဖြျပဳပိမ့္၊
ရတုကဗ်ာ၊ ဖြဲ႕ဆိုပါက၊
အကၡရာေလးလံုး၊ ထားျမဲထံုးတည့္၊
ပိုဒ္သံုးတည္ျပန္၊ ထပ္ကာရန္၌၊
သတ္မွန္ရွာမွီး၊ သံုးခ်က္နည္းျဖင့္၊
အၿပီးပံုေသ၊ စပ္ျမဲေပတည့္၊
သို႔ေလတမင့္၊ ဆင္မသင့္၍၊
အခြင့္မသာ၊ ယင္းအခါ၌၊
ၾကြင္းရာစပ္ထံုး၊ ရံခါသံုး၏၊
သီကံုးဖတ္ရန္၊ ပိုဒ္သံုးတန္မွ၊
ျပင္းထန္နိမ့္ေလ်ာ့၊ ျပန္လွန္ေက်ာ့၍၊
ေလးေပါ့သံသာ၊ စီကံုးရွာသည္၊
ဘယ္ညာ ေျပာင္းလွည့္ စပ္ျမဲတည္း။ … ။

ဒီဥပေဒသ ေဆာင္ပုဒ္မွာ (အကၡရာေလးလံုး၊ ထားျမဲထံုးတည့္) လို႔ဆိုထားၿပီး အကၡရာေလးလံုး ဆိုတဲ့ စာပိုဒ္မွာ ၅-လံုးျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ရပါမယ္။ ဒီေနရာမွာ အကၡရာ = အက္ခရာ ဆိုတဲ့ စကားလံုးကို ၃-လံုးအေနနဲ႔ မယူဘဲ ခ-သံက မထင္ရွားထာေၾကာင့္ … အက္ (၁) + ခရာ (၁) = ၂-လံုး အေနနဲ႔သာ ယူရပါ မယ္။

ေဖာ္ျပထားတဲ့ ဥပေဒသေဆာင္ပုဒ္ ရတုဟာ အခ်ီတပုိဒ္ အခ်တပိုဒ္သာ ထားၿပီး ေရးသားထားတဲ့ ရတုျဖစ္လို႔ “ဧကပိုဒ္ရတု” လို႔ ေခၚပါတယ္။ ဒီတပတ္ေတာ့ ဧကပိုဒ္ရတုနဲ႔ပဲ ေက်နပ္ၾကပါေတာ့။ ရတုအမ်ဳိးအစား အျပားျပားနဲ႔ နမူနာ ရတု မ်ားကိုေတာ့ လာမယ့္ ရက္သတၱပတ္မ်ားမွာ ဆက္လက္ ေဖာ္ျပသြားပါမယ္ရွင္။

ကိုျပဴးက်ယ္နဲ႔တကြ ျမန္မာစာခ်စ္သူအေပါင္း … ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ … ။

ေမတၱာျဖင့္ …
ေမဓာ၀ီ
20th June, 2007
11:30 am