တဟီတီ ႏွင့္ ဆရာႀကီးဦးရန္ေအာင္

မေန႔ကပို႔စ္တင္ၿပီး မၾကာခင္မွာပဲ ကိုရန္ေအာင္က ကဗ်ာတပုဒ္ လက္တန္းေရးစပ္ၿပီး ကြန္မန္႔ေပးသြားခဲ့ပါတယ္။ ထံုးစံအတုိင္း တဟတ္ဟတ္ နဲ႔ေပါ့။

Yan said...

ခုပဲလုိက္မယ္
ဟန္သြယ္ျပင္လုိ႔၊ လက္တုိ႔ျပီးေခၚ
ေမွ်ာ္သူေပ်ာ္ေဆာင္္၊ ကိုရန္ေအာင္မွ
ထြင္ႏႊာျပလ်က္၊ ငွက္ေပ်ာႏွစ္ဖီး
ဆုိတီးဂစ္တာ၊ ေတးသံသာ၀ဲ
ႏႊဲစုိ႔တူေပ်ာ္၊ ခ်စ္ၾကင္ေဖာ္ငယ္
ေမပယ္လ္ပင္ေအာက္၊ လေရာင္ေတာက္စုိ
ေျပးဆီးၾကိဳမည္၊
ၾကည္ရႊင္သာယာ၊ ထုိကၽြန္းသာပြဲ
ခုပဲလုိက္မယ္ ေျပာစမ္းပါ ..။ … ။

ဟတ္ဟတ္ဟတ္...
6/09/2007 10:14 AM

(ေတာ္လိုက္တဲ့ ကိုရန္ေလး။ ခ်ီးက်ဴးပါ၏။) ဘေလာ့ဂါ ကိုရန္ေအာင္ရဲ႕ လက္တန္းကဗ်ာေလးကို ဖတ္ၿပီး စာေရးဆရာႀကီးဦးရန္ေအာင္ကို သြားသတိရ မိတယ္။ (နာမည္ကလည္းတူေနတာကိုး။) ဆရာႀကီးဦးရန္ေအာင္ဟာ “တဟီတီသြားရေအာင္” ကဗ်ာကိုဖတ္ၿပီးတဲ့ေနာက္ ဗားရွင္းေနာက္တမ်ဳိးနဲ႔ ကဗ်ာတပုဒ္ လက္တန္းစပ္ဆို ခဲ့ဖူးပါသတဲ့။

အဲဒီအေၾကာင္းအရာ စံုလင္စြာပါတဲ့ စာအုပ္ကေလးကေတာ့ အခုလတ္တေလာ က်မဖတ္ေနတဲ့ “စာ၀ကၤပါ” စာအုပ္ပါပဲ။ ေရးသူက ဦးႀကီးေမာင္ ေခၚ ေငြဥေဒါင္း ပါ။ ဒီစာအုပ္ကို လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက တေခါက္ ဖတ္ၿပီးသား ျဖစ္ေပမဲ့ မမွတ္မိေတာ့ဘူး။ တေလာကေတာ့ အကိုတင့္ဦးက ဒီစာအုပ္ ဖတ္ပါလား လို႔ က်မကို အႀကံေပးတိုက္တြန္းတာနဲ႔ ရွာေပးဖို႔ အေဖ့ကို ပူဆာမိတယ္။ တေန႔က ေတာ့ အေဖက ဒီစာအုပ္ေလးယူလာေပးတာေၾကာင့္ ျပန္ဖတ္ျဖစ္ပါတယ္။

ဒဂုန္တာရာရဲ႕ ဒီကဗ်ာဟာ အဲဒီေခတ္အခါက ေတာ္ေတာ္ေလးကို အေျပာခံ ေ၀ဖန္ခံရတဲ့ ကဗ်ာတပုဒ္ပါပဲ။ ဒီကဗ်ာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဆရာႀကီးဦးရန္ေအာင္နဲ႔ ေငြဥေဒါင္းတို႔ အျပန္အလွန္ေျပာၾကပံု၊ ဆရာႀကီးဦးရန္ေအာင္က ကာရန္ပါတဲ့ ကဗ်ာတပုဒ္ ျပန္စပ္ဆိုေရးသားပံု အဲဒါေလးေတြကို မဖတ္ဖူးတဲ့သူမ်ား ဖတ္႐ႈရ ေအာင္ မူရင္းအတိုင္း ျပန္႐ိုက္ေပးလိုက္ပါတယ္။
***
၁၉၄၉-ဇြန္လ၊ ၁၅-ရက္။
႐ႈမ၀ အမွတ္ ၂၆-ဇူလိုင္လထုတ္တြင္ ပါ၀င္မည့္ ဒဂုန္တာရာ၏ “တဟီတီသြားရေအာင္” ကဗ်ာပါ၀င္ေသာ စာေဖာင္ကို ယေန႔႐ိုက္ႏွိပ္ေနခိုက္ ဆရာရန္ေအာင္ ေရာက္လာသည္။ ဒဂုန္တာရာ၏ ကဗ်ာမွာ ေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္၏။
(ကဗ်ာကို မေန႔က ေဖာ္ျပၿပီးသားမို႔ ထပ္မံ မေဖာ္ျပေတာ့ပါဘူး။)
ဆရာရန္ေအာင္သည္ အထက္ပါ ကဗ်ာပါရွိေသာ ႐ိုက္ေနဆဲ စာရြက္ႀကီးတရြက္ ကို ယူ၍ ဖတ္ၿပီးေနာက္

“ဒီလို ကာရန္ေရာ အစပ္အဟပ္ပါ မျပီသ မခိုင္ျမဲတဲ့ ကဗ်ာမ်ဳိးကို ဒိျပင္ တေယာက္ကစပ္တယ္ ဆိုယင္ေတာ့ သူ႔ခမ်ာ မစပ္တတ္ရွာလို႔ဘဲလို႔ ခြင့္လႊတ္ဖို႔ အေၾကာင္းရွိေသးရဲ႕။ တာရာဆိုတဲ့လူကေတာ့ တမင့္ကိုလုပ္ေနတာနဲ႔တူတယ္”
ဟု တဟီတီကဗ်ာအေပၚတြင္ မေက်နပ္သံျဖင့္ ေ၀ဖန္လိုက္သည္။

“တူတာမဟုတ္ဖူးဆရာ။ တမင္လုပ္ေနတာမွ တမင္လုပ္ေနတာအစစ္ပဲ။ သူကလဲ တမင္လုပ္ပါတယ္လို႔ ၀န္ခံသံၾကားရဘူးပါတယ္”

“တမင္လုပ္တယ္ဆိုယင္ ဘာျဖစ္လို႔ ဖ်က္ပစ္ခ်င္ၾကတာပါလိမ့္ဗ်ာ … က်ဳပ္ေတာ့ နားမလယ္ဘူး”

“ဖက္ရွင္ေပါ့ဆရာရဲ႕ …ေခတ္မီွဖက္ရွင္ေပါ့။ ေရွးထံုးတမ္းစဥ္လာေတြဟာ ႐ိုးတယ္။ ႐ုိးတာကို ဆန္းေရာ့ဆိုျပီး လုပ္တဲ့နည္းေပါ့။ သူတို႔ရည္ရြယ္ခ်က္ဟာ ဘယ္ေလာက္ေအာင္ျမင္သလဲ၊ အခုဆိုယင္ၾကည့္။ ဆရာတို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ကိုယ္တိုင္ဘဲ သူ႔လက္ရာဆန္း မပီမသဆိုတာေတြအေပၚမွာ ဘယ့္ေလာက္ စိတ္၀င္စားၿပီး ဘယ့္ေလာက္ေ၀ဖန္ေနၾကရၿပီလဲ။ အခုေခတ္က ဆရာလဲ သိတဲ့ အတိုင္းဘဲ မၿပီမသေရးတတ္မွ၊ မျပီမသ နားလယ္ရမွ ဟုတ္လွၿပီလို႔ ထင္တဲ့ ေခတ္ မဟုတ္လား”

“ဒါေတာ့ ခင္ဗ်ာ့အထင္သာ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ကဗ်ာဆိုတာ ၀တၳဳတို႔ ဘာတို႔ ဖတ္သလို စိတ္နဲ႔သာဖတ္႐ႈဖို႔ သက္သက္မဟုတ္ဖူး။ ႏႈတ္နဲ႔ ရြတ္ဆိုႏိုင္တဲ့ဘက္ ကိုလဲ ငဲ့ရေသးတယ္။ ကဗ်ာဆိုတာ အသံထြက္ စာေပဘဲ။ တကယ္ဆိုေတာ့ ကဗ်ာဆိုတာ ရြတ္ဆိုဘို႔သာ အဓိကျဖစ္ပါတယ္။ ရြတ္ဆိုရတယ္ ဆိုကတဲက သုတိသာယာ နား၀င္ေျဖာင့္ဘို႔ လိုတာေပါ့။ အဲဒီသုတိသာယာ နား၀င္ခ်ဳိဖို႔ အတြက္ပဲ သူ႔နည္းနဲ႔သူ ကာရံစည္းစံနစ္ေတြ ထားခဲ့တာေပါ့။ အခုေတာ့ သူတို႔ ကဗ်ာေတြက အသံထုတ္ဖတ္လို႔မွ မရေတာ့ဘဲဟာ”

“ဒီလိုဆိုယင္ ရြတ္ဆိုဘို႔မဟုတ္ဘဲ အေတြးအေခၚကို ၀တၳဳတို႔ ေဆာင္းပါးတို႔လို စိတ္နဲ႔သာဖတ္ရမဲ့ ကဗ်ာတမ်ဳိးဟာ စစ္ၿပီးေခတ္မွာ ေပၚေပါက္လာၿပီလို႔ မွတ္ၾကဘို႔ ရွိတာေပါ့ဆရာ။ ပီးေတာ့ သူတို႔ကဗ်ာထဲမွာ ပါတတ္တဲ့ အေတြးအေခၚ ဆိုတာေတြလဲ စိတ္နဲ႔သာကူးၿပီး စိတ္ထဲကသာ ဖတ္ရမဲ့ အေတြး ေတြလို႔ ကြၽန္ေတာ္ေတာ့ ထင္မိတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ အခု ဒဂုန္တာရာရဲ႕ တဟီတီကဗ်ာကိုဘဲ ဆိုပါေတာ့။ ဆရာေျပာသလို အသံသာသာ ကာရံညီညီနဲ႔ စပ္မယ္ဆိုယင္ သူ႔ကဗ်ာရဲ႕ အေတြးအေခၚေတြဟာ အဓိပၸါယ္ပ်က္သြားလိမ့္မယ္ လို႔ ကြၽန္ေတာ္ထင္တယ္။ အနဲဆံုးအားျဖင့္ သူ႔အေတြးအေခၚေတြ ေလ်ာ့ပါးကုန္ လိမ့္မယ္လို႔ ထင္တယ္”

“ဒါကေတာ့ ခင္ဗ်ားကိုယ္တိုင္ မႈိင္းမိၿပီး မ်က္စိလယ္ေနတဲ့ အထင္ပါ။ မူလ အေတြးအေခၚသာ တကယ္ေကာင္းလို႔ အသံသာသာယာယာ ကာရံညီညီန႔ဲ ထပ္ေလာင္းလိုက္မယ္ဆိုယင္ ပိုၿပီး ေကာင္းမြန္ျပည့္စံုလာဘို႔သာ ရွိေတာ့မေပါ့”

“ကြၽန္ေတာ္က ျငင္းေနတာမဟုတ္ပါဘူး၊ အထင္နဲ႔ေျပာေနတာပါပဲ ဆရာ၊ လက္ေတြ႕သိရေအာင္ အဲဒီတဟီတီကဗ်ာကို အသံသာသာ ကာရံညီညီနဲ႔ ျပင္ၿပီး စပ္မျပႏိုင္ဘူးလား”

“လြယ္ပါ့ဗ်ာ၊ ကဲ-ေျပာေနၾကာတယ္၊ ေပးစမ္း စကၠဴတရြက္” ဟုဆိုတာ ဆရာဦးရန္ေအာင္သည္ အထက္ပါတဟီတီကဗ်ာကို ေအာက္ပါအတိုင္း ခ်က္ခ်င္းပင္ ျပင္ဆင္ေရးစပ္သည္။

သရက္ပြင့္၀ါ၊
နီတ်ာထိန္လဲ့၊ ရင့္ေၾကြခဲ့၍၊
ထိန္းမဲ့ပမာ၊ ကမ္းစပ္သာတြင္၊
ထပ္ကာေနတည္၊ ပင္လယ္ဆီ၀ယ္၊
တဟီတီမည္ရ-ကြၽန္းသာစြာ့။

ဘယ္၀ယ္ေျမာက္ေတာင္၊
႐ႈတိုင္းေျပာင္သည္၊ ေနေရာင္ေပၚထြက္၊
ပင္သရက္တို႔၊ ထိယွက္တင့္ရႊန္း၊
နီေရာင္စြန္းၿပီ၊ က်င့္က်င့္ရီသည္၊
တဟီတီမည္ရ-ကြၽန္သာစြာ့။

ထိုသည့္ကြၽန္းတြင္၊
မိန္႔ခြန္းျမြက္ဟ၊ ၀ိ၀ါဒႏွင့္
အံုၾကြျပည္ေရး၊ ေ၀းႀကီးေ၀းခဲ့။

မႏုႆတၱ၊
လူ႔ေလာက၏၊ ျပင္ပအာ႐ံု၊
ဇာတ္စံု၀တၳဳ၊ ၾကည့္႐ႈ႐ုပ္ရွင္၊
စင္ၾကီးစင္၏။

ႀကီးႏိုင္ငယ္ညွင္း၊
စိုးမင္းတေမွာင့္၊ စိတ္ေႏွာင့္စရာ၊
စကားနာတို႔၊ ကင္းကြာျပတ္စဲ၊
သိုက္ျမံဳထဲမွ၊ ႏႊဲငွက္ဖိုမ၊
ခြန္းဟသံသာ ၾကားရသည္။

ေရညွိေအာက္တြင္၊
ေျမြေဟာက္၀ါက်ား၊ ေပါက္ကစားသည္၊
ေၾကာက္ပါးလိဘြယ္ ျမင္ရသည္။

သုရာပါန၊
မေသာက္ရဘဲ၊ ပင္လွစိမ္းစို၊
အုန္းရည္ခ်ဳိကို၊ ေသာက္ျမိဳၿပီးလွ်င္၊
ေငြသဲျပင္တြင္၊
ၾကည္ရႊင္အိပ္စက္ ႏိုင္ေတာ့သည္။

ဆာေလာင္ကာလ၊
အိပ္ရာထ၍၊ ပင္လွငွက္ေပ်ာ၊
သီးေခ်ာဆြတ္ယူ၊ ၀မ္းပူၿငိမ္းေရး၊
ရသာေပး၍၊ ၾကည္ေအးအာသာ၊
ဒို႔၀မ္းစာ၊ လြယ္ကာမတၱ ရေတာ့သည္။

လူ၏ဆႏၵ၊
ရွိသမွ်တို႔၊ လံုး၀ျပည့္ညီ၊
ေတးသီခြန္းခ်ဳိ၊ မ, ဖိုယွဥ္တြဲ၊
ေပ်ာ္ပြဲခံရာ၊ ၀တိ ံသာသို႔၊
သုခါသုခ၊ ရႀကီးရသည္၊
ဌာနနိဗၺာန္ ေပတကား။

ထို႔ျပင္တ၀၊
ရိပ္သာလွတြင္၊ စိတ္ကရည္ကာ၊
ကဗ်ာသီခ်င္း၊ ေစာင္းညွင္းဂီတ၊
သီရေရးရန္၊ ကာရန္ကိုေတြး၊
လြန္စိတ္ေအးသည္၊
ပေဂးေခါင္ခ်ဳပ္ေပတကား။

ခ်စ္သူေမခင္၊ လွေရႊစင္ရယ္ …
ၿငိဳျငင္စရာ၊ လူ႔ရပ္ရြာမွ၊
ဖဲခြါေတာ့မည္၊ တဟီတီကို၊
ေကသီဘယ္ေတာ့ လိုက္မည္နည္း။ … ။
-----------------------------------------(ရန္ေအာင္)
***
တဟီတီနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဒီစာအုပ္ထဲပါတာကေတာ့ ဒီမွ်ပါပဲ။ ဆရာႀကီးေတြ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾကတာ အင္မတန္ ႏွစ္လိုဖြယ္ပါပဲ။ မွတ္သားစရာေတြလည္း ပါပါတယ္။ ဒီစာ႐ိုက္ေနစဥ္ တ၀က္တပ်က္ေလာက္မွာ ကိုသက္ဦးရဲ႕ ကြန္မန္႔၀င္ လာပါတယ္။

Thet Oo said...
မေမ … ဒဂုန္တာရာရဲ့ အဲဒီ့နာမည္ေက်ာ္ကဗ်ာကို ေသာ္တာေဆြက ျပန္ေလွာင္ထားတာ က်ေနာ္ဖတ္ဖူးတယ္။ အံၾသစရာေကာင္းတာက မူလကဗ်ာ ေရာ၊ ျပန္သေရာ္ထားတဲ့ကဗ်ာေရာ နွစ္ခုစလံုးတမ်ိဳးစီ ဖတ္လို႔ေကာင္း တာပါပဲ။
6/09/2007 8:37 PM

ေသာ္တာေဆြ သေရာ္တဲ့ ကဗ်ာေတာ့ က်မလည္း မဖတ္ဖူးပါဘူး။ သိသူမ်ား လက္လွမ္းမီသူမ်ား ေျပာျပၾကမယ္ဆိုရင္ အတိုင္းထက္အလြန္ ၀မ္းသာမိမွာပါပဲ။
***
ေမဓာ၀ီ
၁၀၊ ဇြန္၊ ၂၀၀၇

၁၀ နာရီ ၃၀ မိနစ္