ကိုျပဴးက်ယ္သို႔ ေပးစာ … အပိုင္း (၆)

သို႔
ကိုျပဴးက်ယ္ …

“ကိစၥမ်ားေျမာင္ လူတို႔ေဘာင္” ဆိုတဲ့ စကားအတိုင္း က်မမိတ္ေဆြႀကီး ကိုျပဴးက်ယ္ တေယာက္ အလုပ္ေတြ မ်ားေနတယ္ ထင္ပါရဲ႕။ မည္သို႔ပင္ ျဖစ္ေစ … အစစ အရာရာ အဆင္ေျပပါေစေၾကာင္း ဦးဆံုး ဆုေတာင္း ေပးလိုက္ပါရဲ႕ရွင္။

ဒီတပတ္ေတာ့ မျပီးျပတ္ေသးတဲ့ ေလးခ်ဳိးအခန္း ကိုပဲ ဆက္ေျပာၾကပါဦးစို႔ ေနာ္။
ေလးဆစ္အၿပီးမွာ ေလးခ်ဳိးလတ္ ေရးနည္း နဲ႔ နမူနာ ေလးခ်ဳိးလတ္ေတြ ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။
ေလးခ်ဳိးလတ္ဟာ ေလးဆစ္လိုပဲ အခ်ဳိး ၄-ခု ရွိရပါတယ္၊ အခ်ဳိး ၄-ခုရဲ႕ ပထမခ်ဳိးမွာ ၃-ပုိဒ္ (သို႔မဟုတ္) ၄-ပုိဒ္ ထားၾကၿပီး က်န္ ၃ ခ်ဳိးတို႔မွာေတာ့ အနည္းဆံုး ၃-ပိုဒ္မွ ၇-ပိုဒ္ ထိ ထားႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အကၡရာ လံုးေရအားျဖင့္ေတာ့ ပထမ နဲ႔ တတိယအခ်ဳိးတို႔ရဲ႕ အပိုဒ္တိုင္းမွာ ၆-လံုး စီထားရပါမယ္။
ဒုတိယခ်ဳိးရဲ႕ အစပိုဒ္မွာ ၃-လံုး (သို႔) ၆-လံုး စီ ထားရၿပီး အဆံုးပိုဒ္မွာေတာ့ ၄-လံုးသာ ထားရပါမယ္။
စတုတၳခ်ဳိးရဲ႕ အစပိုဒ္မွာ ၃-လံုး (သို႔) ၄-လံုး စီ ထားရၿပီး အလယ္ပိုဒ္တို႔မွာ ၆-လံုး စီထားကာ အဆံုးပိုဒ္မွာေတာ့ ၄-လံုးသာ ထားရပါမယ္။

ေလးခ်ဳိးလတ္ေရးနည္း နမူနာျပ ေဆာင္ပုဒ္ကေလးကို ၾကည့္ရေအာင္။

ကံုးသီကာ ေရွးပ်ဳိးတတ္ (ေစဘို႔)၊
ထံုးမွီစရာ ေရွးရိုးစပ္ (မယ္ပ)၊
(အိုကြယ္)ေလးခ်ဳိးလတ္ (ရယ္တဲ့) ဤသည့္စာ။

ပ-အခ်ဳိး (မွာလ)၊
ျပရိုးေနာ္ တိပဒါ (ပ)၊
ဒုတိယာ-တ, စတု (မွာလ)၊
စု-လိ-ပါ-သ တခု (ပါဘဲ)၊
ပုိဒ္စု (ကို) အျမင္သာ (ဘို႔)၊
သခၤ်ာကို နံသင့္ေရး (တယ္ကြယ္)၊
ေတြး … ၾက ေသခ်ာ။… ။

အကၡရာ လံုးေရရ (ကိုလ)၊
ဆက္ကဗ်ာ ကံုးေဖြလို႔ျပ (ျပန္ေတာ့)၊
သံုးေနက် (မွာလ) ပ-တ-မွာ … ၊
ဆခရာ (သာပ) အပို္ဒ္တိုင္း။

ဒု-စ လယ္၊
ရႈဆဖြယ္ ေျခာက္ပင္ကံုး (ပါလို႔)၊
ေနာက္ဆံုး (တြင္)ေလးခရာ ပ၊
ေဒြးစမွာ -တိ-ဆ-ကံုး (ပါေတာ့)၊
စတုတၳာ-စပိုဒ္ လံုး (မွာလ)၊
ေလး-သံုးႏွင့္ စိုင္း (ပါလို႔) (ကြယ္တို႔ရယ္ …)၊
ေရးထံုးခ်င့္ႏႈိင္း …။ … ။
***
ဒါကို ဒီတိုင္းဖတ္ရင္ ဘာၾကီးေတြ ေရးထားမွန္း ရုတ္တရက္သိမွာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျပန္ရွင္းပါဦးမယ္။

* ပ-အခ်ဳိးမွာလ၊ ျပရိုးေနာ္ တိပဒါပ * ဆိုတာ က ပထမခ်ဳိးမွာ ၃-ပိုဒ္ ထားရမယ္လို႔ ဆိုတာပါ။ တခါတရံ တြန္႔ပုိဒ္ မ်ားနဲ႔ တကြ ၄-၅ ပိုဒ္လဲ ထားႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါေသးတယ္။

* ဒုတိယာ တ-စတု မွာလ၊ စု-လိ-ပါ-သ တခုပါဘဲ * ဆိုတာေတာ့ စု-လိ-ပါ-သ ဆိုတဲ့ စာကို နံသင့္ ဂဏန္း ေျပာင္းလိုက္ရင္ ၃-၄-၅-၆ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒုတိယ၊ တတိယ၊ စတုတၳ ခ်ဳိးေတြမွာ ၃-ပိုဒ္ (သို႔) ၄-ပိုဒ္ (သို႔) ၅ ပိုဒ္ (သို႔) ၆ ပိုဒ္ ထားလို႔ရတယ္လို႔ ဆိုထားတာပါ။

* သံုးေနက်မွာလ ပ-တမွာ၊ ဆ-ခရာ သာပ အပိုဒ္တိုင္း * ပထမခ်ဳိးနဲ႔ တတိယခ်ဳိးတို႔ရဲ႕ အပိုဒ္တိုင္းမွာ အကၡရာ ၆-လံုး စီသာ ထားရမယ္တဲ့။

* ဒု-စ လယ္၊ ရႈဆဖြယ္ ေျခာက္ပင္ ကံုးပါလို႔ * ဒုတိယ၊ စတုတၳ အခ်ဳိးတို႔ရဲ႕ အလယ္ပိုဒ္ ေတြမွာ ၆ လံုးပဲ ထားရမယ္လို႔ ဆိုလိုပါတယ္။

*ေနာက္ဆံုးတြင္ ေလး-ခရာပ * ဒုတိယ၊ စတုတၳ ခ်ဳိးတို႔ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးပိုဒ္မွာ အကၡရာ ၄-လံုး ထားရပါမယ္။

*ေဒြးစမွာ တိ-ဆ ကံုးပါေတာ့ * ဒုတိယခ်ဳိးရဲ႕ အစပိုဒ္မွာ ၃-လံုး (သို႔) ၆-လံုး တခုခုသာ ထားရပါမယ္။

* စတုတၳာ-စပိုဒ္လံုးမွာလ၊ ေလးသံုးႏွင့္ စိုင္း * စတုတၳခ်ဳိးရဲ႕ အစပိုဒ္မွာ ၃-လံုး (သို႔) ၄-လံုး တခုခုသာ ထားရပါမယ္။

လက္သည္းကြင္း ခတ္ထားတဲ့ အကၡရာေတြကေတာ့ အကၡရာလံုးေရနဲ႔ ကာရန္မွ လြတ္တဲ့ ၀ိဘတ္အကၡရာ၊ ပဒါလကၤာရ အကၡရာတို႔ပါပဲ။ သူတို႔ကို ထည့္ေရတြက္စရာ မလိုပါဘူး။

ရွင္းတာနဲ႔ ပိုမ်ားရႈပ္သြားသလားေတာ့မသိဘူး။ ထပ္လည္း မရွင္းတတ္ေတာ့တဲ့ အတူတူ နမူနာ ေလးခ်ဳိးေတြသာ ဖတ္ၾကည့္ၾကပါေတာ့။

ဦးပုညေရး “သံေ၀ဂေလးဆစ္”
ေပ်ာ္မေမြ႕ႏိုင္ဘု၊
ဓေလ့ကိုတဲ့ ၿငီးေတာ့တယ္။
ကိုင္ပုတီး
သစ္သီး ညွာအေၾကြႏွင့္၊
ေမဓာေ၀ သူတို႔ထံုးလို၊
ဘုန္း ေမြ႕ေတာ့မယ္၊
ရုပ္ခႏၶာ အေကာင္ပုပ္ကိုလ၊
စက္ဆုပ္လို႔ ျငိမတြယ္၊
ျဖတ္မယ္ပ ခင္ေလး။
ဘာ၀နာ၊
သစ္နက္ကယ္ ေလွ်ာ္ေတဟာႏွင့္၊
မန္းေသလာ ေတာင္အေကြ႕မွာလ၊
ယေန႔ပင္ တ၀ါဆိုေတာ့မယ္၊
ယဥ္နဂို ညိဳညိဳႏုရယ္၊
မင္း သာဓုေပး။ … ။

လႈိင္ထိပ္ေခါင္တင္ေရး “သံေ၀ဂ ေလးဆစ္”
သူျဖဴလွ်င္ အယူေျဖာင့္ႏိုင္ငဲ့၊
သူေမွာင့္မွာ စိုးမိတယ္။
ခြင္သနားလွ်င္ျဖင့္၊
ျမင့္ဖ်ား ေတာင္ေဟမာႏွင့္၊
ေခ်ာင္ေသလာ ေရႊ၀ါေကြ႕မွာ၊
ေတာေမြ႕ေတာ့မယ္။
မေသရံု ေရႊဘံုႀကီးမွာလ၊
သစ္သီးႏွင့္ ပြဲေတာ္တယ္၊
ဖန္ခ်ယ္တဲ့ ၀တ္လဲ။
ေမႊးလို႔ရယ္လိႈင္၊
အုပ္လံုး စပယ္ႀကိဳင္တဲ့၊
ျမေကခိုင္ မင္ရည္လဲ့ကို၊
ရွင္းမဲ့ ႀကံဆဲ ။ … ။

ဆရာေၾကာ့ေရး “ေတာသူဖြဲ႕ ေလးဆစ္”
ႏုသားေတာ္ ၀ါ၀ါညက္ကယ္ႏွင့္၊
ရႈစားေသာ္ ခါခါမက္ေစဘို႔၊
ကလ်ာသက္ (ရယ္တဲ့) လွမ်က္မွန္။
ယဥ္တနဲ၊
ဆင္ကြဲ ဘိုကရိုႏွင့္၊
နဂိုကို အလြန္ေခ်ာတာမို႔၊
ေတာႏွင့္မတန္၊
သတင္းေမာ္ ေက်ာ္တေယာက္ဟာမို႔၊
မင္းကေတာ္ ေခၚ စေလာက္ပါဘဲ့၊
ေတာက္ေခါက္မိ ေအာ္ … တို႔ကံငယ္၊
ပန္ဆိုမိ ဆုထူး။
ေငြယုန္လႊာ၊
ေရႊပုဏၰာ စံျပည္ျမိဳ႕ဆီသို႔၊
ထံပို႔လွ်င္ ေတာ္ပါေလငဲ့၊
မာလာေငြ သေႏၶေမြ႕သူမို႔၊
တရပ္ေန တဒင္ေတြ႕တို႔မွာ၊
(ခင္ေလးရယ္)ေျပာမေမ့ႏိုင္ဘူး။ … ။

ဒါကေတာ့ ေလးခ်ဳိးလတ္ နမူနာေလးေတြပါ။ ေနာက္တပတ္က်မွပဲ ေလးခ်ဳိးၾကီး ဆက္ၾကဦးစို႔ရဲ႕ ..ေနာ္။
ဒီ နမူနာ သံေ၀ဂ ေလးဆစ္ကေလးေတြ ဖတ္ျပီး ေတာထြက္ခ်င္စိတ္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ရင္ေတာ့ ေဖာ္ျပမိသူ က်မ ကုသိုလ္ေတြ အမ်ားၾကီး ရမလားလို႔ ေတြးေနမိပါတယ္။
ဒါနဲ႔ပဲ ဆရာေၾကာ့ရဲ႕ ေတာသူဖြဲ႔ ေလးဆစ္ကေလးကို အပိတ္ ေဖာ္ျပလိုက္ရတာပါ၊ စိတ္ခိုင္တယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ႏုသားေတာ္ ၀ါ၀ါညက္ဟာလည္း ရုပ္ခႏၶာ အေကာင္ပုပ္ ပါဘဲ လို႔ ဆင္ျခင္မိမယ္ ထင္ပါရဲ႕။

ကိုျပဴးက်ယ္ႏွင့္တကြ ျမန္မာစာ ျမတ္ႏိုးသူ အေပါင္း ရႊင္လန္း ခ်မ္းေျမ့ၾကပါေစ …. ရွင္။
***
ေမတၱာျဖင့္ …

ေမဓာ၀ီ
21.2.07
12:30 pm