ေန႔၀ါ ည၀ါ စာ၀ါေတြတက္လို႔ …

ေက်ာင္းျပန္ဖြင့္ပါၿပီ။
ေက်ာင္းမဖြင့္ခင္ ၂ ပတ္ေလာက္အလို စက္တင္ဘာ လဆန္းေလာက္ကတည္းက စာေတြႀကိဳဖတ္မယ္ စိတ္ကူးနဲ႔ စာၾကည့္စားပြဲမွာထိုင္၊ စာအုပ္ေတြဟိုလွန္ ဒီလွန္ လုပ္ေနတာကို ဦးရီးေတာ္က ျမင္ေတာ့ သူ႔တူမေလး လိမၼာလွခ်ည္ရဲ႕ဆိုၿပီး စာသင္ေပးဖို႔ ျပင္ဆင္ပါေတာ့တယ္။ ေႏြေက်ာင္းပိတ္ရက္ ၃-လနီးပါးလံုး စာမသင္ရလို႔ ေပ်ာ္ေနတဲ့ က်မမွာ စာသင္ခံရေတာ့မယ္ဆုိေတာ့ တီကို ဆားနဲ႔တို႔သလို တြန္႔လိမ္႐ႈံ႕တြလို႔ေပါ့။ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ညစာစားၿပီးလို႔ ေဆးေၾကာသိမ္းဆည္းၿပီးၿပီဆိုရင္ သက္ဆိုင္ရာ စာအုပ္ေတြ တေပြ႕ႀကီးနဲ႔ သူ႔အနားမွာ ထိုင္ရတယ္။ ထံုးစံအတိုင္း အဘိဓာန္ထူထူႀကီး အနားမွာ ယူထားခိုင္းၿပီး ေက်ာင္းသင္ခန္းစာ ဖတ္စာအုပ္ကို ေခါင္းစဥ္ကစလို႔ တလံုးမက်န္ အသံက်ယ္က်ယ္နဲ႔ ဖတ္ခိုင္းတယ္။ က်မကလဲ ထံုးစံအတိုင္း အိုးနင္းခြက္နင္းနဲ႔ပါပဲ။

အဲဒီလို အိုးနင္းခြက္နင္း မျဖစ္ရေလေအာင္ ေန႔ခင္းဘက္ကတည္းက ညအတြက္ စာေတြကို ႀကိဳဖတ္ရတယ္။ အသံထြက္ေတြ အဓိပၸါယ္ေတြကို ႀကိဳမွတ္ရတယ္။ ဒါေတာင္ ညဘက္ သူ႔ေရွ႕ေရာက္တဲ့အခါ စာလံုးတလံုးဖတ္လို႔ အသံထြက္ေလး နည္းနည္းမွားလိုက္တာနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာထဲက အသံထြက္ပါတဲ့ အဘိဓာန္ကို ဖြင့္ၿပီး ၅-ခါ ဆို၊ ၁၀-ခါဆို ဆိုၿပီးဆိုခိုင္းပါေလေရာ။ က်မကလဲ သူနဲ႔ စာမသင္ရတာၾကာေတာ့ ေမ့ေမ့ေလ်ာ့ေလ်ာ့ျဖစ္ၿပီး အသံထြက္ေတြက ျပန္မွားတာေပါ့၊ မွားၿပီဆုိရင္ “ဟင္ ခုထိ ဗမာသံႀကီးေတြ ထြက္တုန္း၊ ဒီလို စာလံုးေပါင္းတိုင္း ဒီလို အသံထြက္ရတာ မဟုတ္ဘူး …” စသျဖင့္ အျပစ္တင္တာ ခံရပါတယ္။ က်မကလဲ စိတ္ထဲကေန ဗမာပဲဟာ ဗမာသံႀကီးပဲ ထြက္မွာေပါ့ … လို႔ မေက်မခ်မ္း ပြစိပြစိ ေရရြတ္မိတယ္။

စာလံုးတလံုးရဲ႕ အဓိပၸါယ္ေမးလိုက္လို႔ မသိရင္လဲ ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ ရွာရျမန္တဲ့ ကြန္ပ်ဴတာ အဘိဓာန္ထဲမွာ အရင္ၾကည့္ခိုင္းတယ္။ ဒါမွ နားမလည္ေသးရင္ ဒုတိယအဆင့္ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ အဘိဓာန္ၾကည့္ခိုင္းတယ္။ ဒါမွ သေဘာမေပါက္ေသးရင္ တတိယအဆင့္ အေနနဲ႔ အဂၤလိပ္ - အဂၤလိပ္ အဘိဓာန္ထဲမွာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိတဲ့ အဓိပၸါယ္ေတြ အကုန္လံုး ရွာၿပီး ခ်ေရးခိုင္းတယ္။ ေနာက္ဆံုး ဘယ္အဓိပၸါယ္က အျဖစ္ႏိုင္ဆံုးလဲ ေရြးခိုင္းတယ္။ အဓိပၸါယ္ေတြလဲ ေရြးလိုက္တိုင္း တလြဲလိုလိုခ်ည္းပဲ ျဖစ္ေနလို႔ သူကလဲ စိတ္မရွည္၊ က်မကလဲ စိတ္ေတြအိုက္ၿပီး စိတ္ညစ္လိုက္ပံုမ်ား ေျပာမျပတတ္ေအာင္ပါပဲ။

ဥပမာ ဆိုရရင္ identify ဆိုပါေတာ့။
“Identify ဆိုတာ ဘာလဲ”
“ေဖာ္ျပသည္”
“ဟမ္”
“ေၾသာ္ .. ဟိုဒင္း … သတ္မွတ္သည္”
“ဟင္ ခုနကေတာ့ ေဖာ္ျပသည္ ခုက်ေတာ့ သတ္မွတ္သည္တဲ့ မၿဖီးနဲ႔ … ေသခ်ာမသိဘဲ ၿဖီးတုတ္ေနတာပဲ။ ကဲ ကဲ ျမန္မာ အဘိဓာန္ထဲၾကည့္”

ၿဖီးတုတ္တယ္ဆိုပဲ၊ ေျပာရက္လိုက္တာ … ။ စိတ္ထဲ ဖုတုတုနဲ႔ ဦးတက္တိုး အဘိဓာန္ကို လွန္ပါတယ္။
“identify (v.t) မွတ္မိသိရွိသည္။ ႐ုပ္လကၡဏာကို သတ္မွတ္ေဖာ္ျပသည္ တဲ့ … ႏွစ္ခုလံုး မွန္ေနတာပဲဟာကို” ခပ္တိုးတိုးနဲ႔ ေရရြတ္မိေတာ့
“အဲဒါ ဒီေနရာမွာ သိပ္မမွန္ေသးဘူး။ အဂၤလိပ္အဘိဓာန္ ျပန္လွန္” တဲ့။

ဒါနဲ႔ပဲ ေအာင့္သက္သက္နဲ႔ အဂၤလိပ္-အဂၤလိပ္ အဘိဓာန္ ျပန္လွန္ရတယ္။ မ်ားျပားလွစြာေသာ အဓိပၸါယ္ေတြ ရြတ္ျပရတယ္။ အဲဒီထဲကမွ တလံုး ႏွစ္လံုး ေရြးထုတ္ေပးပါတယ္။ ကိုယ္ေျပာတာနဲ႔ သိပ္လဲကြာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ တခါလဲ threaten ဆိုတာ ဘာလဲ ေမးေတာ့ ျခိမ္းေျခာက္သည္ လို႔ ေျဖမိျပန္တာကို မဟုတ္ဘူး … တဲ့။ ေၾကာက္ရြံ႕ေအာင္ လုပ္သည္ ဆိုပဲ။ ၿခိမ္းေျခာက္တာနဲ႔ ေၾကာက္ရြံ႕ေအာင္လုပ္တာ တ႐ုတ္ႀကီးနဲ႔ ေပါက္ေဖာ္ႀကီးလိုပဲ ဘာမ်ားကြာလို႔ပါလိမ့္ … ။

အဲဒီလိုေတြ ျဖစ္ပါမ်ားလာေတာ့ စိတ္ထဲက အထင္လြဲခ်င္လာၿပီး ခုလိုေတြးမိတယ္။
ငါေျဖတာ မွန္ေနရင္ မႀကိဳက္ဖူး ထင္တယ္၊ အဘိဓာန္ထဲက အတိုင္း မွန္ေနတာေတာင္ မမွန္ေစခ်င္လို႔ ဒီ့ျပင္ အေျဖေတြ လႊဲေျပာေနတာပဲ၊ ေတာ္ၿပီ သိေနလဲ မသိဘူးဘဲ ေျပာေတာ့မယ္ ဆိုၿပီး ညစ္တစ္တစ္နဲ႔ ဘာပဲေမးေမး မသိဘူးခ်ည္း ဘူးခံေနမိတယ္။ စိတ္ထဲလဲ နည္းနည္း ခိုးလို႔ခုလု ျဖစ္ေနၿပီေလ။

တခါေတာ့ စာဖတ္ေနရင္း တေနရာမွာ at the expense of ဆိုတာပါလာေတာ့ expense ဆိုတာ ဘာလဲ ေမးတယ္။ ဒါေလးမ်ား ဟင္းဟင္း ဆိုၿပီး ကိုယ္သိတဲ့ expense ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ အသံုးစရိတ္/ထြက္ေငြ လို႔ေျပာေတာ့ မဟုတ္ဘူးတဲ့။ လာျပန္ၿပီ တမုံ႔ ဆိုၿပီး စိတ္ထဲ ကသိကေအာက္နဲ႔ သမီးသိတာေတာ့ income & expense ဆိုတာ ၀င္ေငြ ထြက္ေငြပဲေလ လို႔ ဂ်စ္တစ္တစ္ ေလသံနဲ႔ ေျပာမိတယ္။

“ဟင္ … လံုး၀မဟုတ္ဘူး … အဲဒါေၾကာင့္ေျပာတာ ကိုယ္သိတဲ့ တခုေလးကိုပဲ တရားေသ ဆုပ္ကိုင္ၿပီး အရမ္းကာေရာ ေျပာမေနနဲ႔ အဘိဓာန္ၾကည့္ဆိုရင္ မၾကည့္ခ်င္ဘူး ….”
အစခ်ီၿပီး နားေရာ စိတ္ေရာ ကလိကလိနဲ႔ မခ်ိတရိျဖစ္ေအာင္ ေျပာပါေတာ့တယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ေနရာကေန ထၿပီး ထြက္ေျပးလိုက္ခ်င္တယ္။ စာလဲ ဆက္မသင္ခ်င္ေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္လဲ ငါငတံုးပဲ ငါ အေတာ္ညံ့တယ္လို႔ သိမ္ငယ္စိတ္ေတြ တဖြားဖြား ၀င္ေနမိသလို တဖက္မွာလဲ ခုလို ညံ့ေနတာဟာ ငါမလုပ္ခ်င္တာေတြ သူတို႔ တအားဇြတ္လုပ္ခိုင္းလို႔ ဆိုၿပီး စိတ္ထဲကေန ဆင္ေျခေတြ တက္ေနမိေသးတယ္။

ေနာက္ေတာ့ သူက ခုလို ဆက္ရွင္းျပပါတယ္။
“at the expense of ဆိုတာ တခုကို လုပ္လိုက္လို႔ ေနာက္တခုကို ထိခိုက္ေစတာမ်ဳိး … ဥပမာ ဆိုရင္ ဟိုကဗ်ာလိုေပါ့ သူတည္းတေယာက္ ေကာင္းဖို႔ေရာက္မူ …”
“သူ တေယာက္မွာ ပ်က္လင့္ကာသာ ဓမၼတာတည္း၊ ေရႊအိမ္နန္းႏွင့္ ….” ကိုယ္ရတဲ့အပိုင္းမို႔ ၀မ္းသာအားရနဲ႔ ဆက္ရြတ္မိတယ္။
“အင္း … ေတာ္ပါေတာ့ … ဆိုလိုတာက အဲဒီကဗ်ာမွာ ေရးသလို တေယာက္ေကာင္းဖို႔ တေယာက္ပ်က္စီးတာမ်ဳိး၊ တခုလုပ္လို႔ ေနာက္တခုမွာ ပ်က္စီးေစတာမ်ဳိးကို သံုးတာ”

အဲဒီရွင္းလင္းခ်က္ကို က်မ သိပ္သေဘာက်သြားတယ္။ ေပးထားတဲ့ ၀ါက်ကို အစအဆံုး ျပန္ဖတ္ေတာ့ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သေဘာေပါက္သြားတယ္။ ဟုတ္သားပဲ က်မသိတဲ့ expense အဓိပၸါယ္နဲ႔က တျခားစီပဲကိုး။ သူတည္းတေယာက္နဲ႔ ရွင္းျပတာကို သိပ္ေက်နပ္မိၿပီး စိတ္ထဲ ခုတုတု ဖုတုတု ျဖစ္ေနတာေလးလဲ နည္းနည္းေလာက္ ေလ်ာ့ပါးသြားတယ္။ အကုန္ေတာ့ မဟုတ္ေသးဘူး။

ခဏေနေတာ့ ဆက္ဖတ္တဲ့ စာထဲမွာ objective ဆိုတဲ့ စာလံုးပါလာပါေလေရာ။ က်မထြက္တဲ့ အသံထြက္ကို မွားသတဲ့။ ကြန္ပ်ဴတာမွာ ဖြင့္နားေထာင္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အနီးစပ္ဆံုးေရးရင္ ေအာ့ဘ္ဂ်က္ခ္တစ္ဗ္ လို႔ ထင္တာပဲ။ ၾကားတဲ့အတိုင္း လိုက္ေျပာေတာ့ မဟုတ္ေသးဘူးဆိုပဲ။ ဒါနဲ႔ရြဲ႕တတ္တဲ့ က်မလဲ ေအာ့ဘဂ်က္ကတစ္ လို႔ ကကတစ္ကိုဆိုသလို တိတိက်က်ေလး ဆိုလိုက္တယ္။ ၅ ေခါက္ဆို ဆိုလို႔ ၅ ေခါက္လံုး ေအာ့ဘဂ်က္ကတစ္ခ်ည္း အသံထြက္ေတာ့ ဦးရီးေတာ္ နားၾကားျပင္းကပ္လာတယ္ ထင္ပါ့။

“ကတစ္ ကတစ္နဲ႔ အဲဒီ ကတစ္ကေလးက ဘာလို႔ထည့္ဆုိတာလဲ” တဲ့။
အဲလိုလဲ ေျပာလိုက္ေရာ အရြဲ႕တိုက္ခ်င္စိတ္နဲ႔ တမင္ဆိုေနတဲ့က်မမွာ မေအာင့္ႏိုင္ေတာ့ဘဲ တခြိခြိ ထရယ္မိပါေတာ့တယ္။ က်မတခြိခြိနဲ႔ အေတာမသတ္ႏိုင္ဘဲ ရယ္ေနတာကို ၾကည့္ၿပီး သူလဲ တျဖည္းျဖည္း မ်က္ေမွာင္က်ဳံ႕ရာက ျပံဳး၊ ျပံဳးရာက တဟားဟား ရယ္လို႔။ အဲဒီလိုနဲ႔ က်မနဲ႔ ဦးရီးေတာ္ ႏွစ္ေယာက္သား ရယ္ေနၾကတာ မ်က္ရည္ထြက္မတတ္ပါပဲ။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ဦးရီးေတာ္လဲ က်မညံ့တာကို အားမလို အားမရတဲ့ စိတ္ေတြ လတ္တေလာ ေပ်ာက္သြားသလို က်မလဲ tension ေတြ လံုး၀ ေျပေလွ်ာ့သြားပါေတာ့တယ္။

အဲဒီလို စိတ္ၾကည္ၾကည္သာသာ ျဖစ္လိုက္ စိတ္မအီမသာ ျဖစ္လိုက္နဲ႔ ေက်ာင္းကလဲ ျပန္ဖြင့္ေတာ့ ဘေလာ့ေတြလဲ မလည္ႏိုင္၊ ေက်ာင္းစာမဟုတ္တဲ့ စာေတြလဲ မဖတ္ႏိုင္ဘဲ ေန႔၀ါ ည၀ါ စာ၀ါေတြတက္ရင္း ေမဓာ၀ီ အသက္ထြက္ခါနီးၿပီ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ေဖာ္သဟာ ဘေလာ့ဂါေတြနဲ႔တကြ ေဘာ္ဒါအေပါင္းတို႔အား ၀မ္းသာေစေရး သတင္းေကာင္းေပးလိုက္ပါတယ္။ … ။
***
ေမဓာ၀ီ
၂၀၊ ၉၊ ၂၀၁၀
၀၁း၁၀ နာရီ