ေဖေဖာ္၀ါရီ မြန္းလြဲခ်ိန္

၄၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ၊ ၂၀၁၂

မနက္ေစာေစာ အလုပ္သြားဖို႔ အိပ္ရာကထခ်ိန္ ထံုးစံအတိုင္း ရာသီဥတု အေျခအေနကို ကြန္ပ်ဴတာမွာၾကည့္ေတာ့ အႏုတ္ ၁၀ ဒီဂရီ စင္တီဂရိတ္ ျဖစ္ေနတယ္။ ဘတ္စ္ကား တတန္ ရထားတတန္ ကုန္းေၾကာင္းတတန္ သြားရမယ့္ ခရီးအတြက္ အေအးဒဏ္ ခံႏိုင္ေအာင္ တကုိယ္လံုးကုိ ၾကပ္စည္းသလို ထုုပ္ပိုးၿပီး အိမ္ကအထြက္ တံခါးကို ေသာ့ခတ္လို႔ မရဘူး။ ေအးလြန္းလို႔ ေသာ့က ဂ်မ္းျဖစ္သြားတယ္ ထင္ပါရဲ႕၊ ႀကိဳးစားၿပီး ေသာ့ခတ္ေနတာနဲ႔ စီးရမယ့္ ဘတ္စ္ကားႀကီးက လာေနပါေရာ။ ဒါနဲ႔ တံခါးကို အသာေလးပဲ ေစ့ၿပီး ေကမန္းကတန္း ကားမွတ္တိုင္ကို ေျပးေတာ့ မွတ္တိုင္မွွာ လူတေယာက္ရွိေနတာမို႔ ကားကရပ္တယ္။ ဒါဆို မီႏိုင္တာမို႔ က်မလဲ ပါးစပ္ကေန stop, stop လို႔ ေအာ္ရင္း ေျပးရင္း ကားႀကီးကုိ မီေတာ့ မီသြားပါရဲ႕ ကားက တံခါးႀကီး ပိတ္သြားၿပီး ၀ူးဆို ထြက္သြားပါေလေရာ။

...

တခါတေလ ဘတ္စ္ကားေမာင္းသူေတြက အဲဒီလိုပါပဲ။ သိပ္တိက်လြန္းတာလား၊ စိတ္မရွည္တာလား မသိပါဘူး။ ဒါမ်ဳိး တခါမွ မျဖစ္ဖူးေတာ့ စိတ္ထဲ မခံခ်ိမခံသာ ျဖစ္မိေပမဲ့ ကိုယ္က ေနာက္က်တာမို႔ ဘယ္တတ္ႏိုင္မလဲ၊ ေနာက္တစီး ေစာင့္႐ံုရွိတာေပါ့။ အဲဒီမနက္ ေအးခဲေနတဲ့ ရာသီဥတုေအာက္မွာ ေနာက္လာမယ့္ ဘတ္စ္ကားကို နာရီ၀က္ေလာက္ ထပ္ေစာင့္လိုက္ရတယ္။ အလုပ္ကိုလဲ နာရီ၀က္ ေနာက္က်မွ ေရာက္သြားခဲ့တယ္။

အဲဒီေန႔ ေန႔လည္ပိုင္းမွာ ႏွင္းေတြစၿပီး က်လာတယ္။ အလုပ္က ေန႔တ၀က္နဲ႔ ျပန္လႊတ္ေတာ့ အိမ္အျပန္လမ္းမွာ ခပ္ဖြဲဖြဲ က်စျပဳေနတဲ့ ႏွင္းေတြေအာက္ အလုပ္ထဲက သူငယ္ခ်င္း ႏွစ္ေယာက္နဲ႔ အတူ ဘူတာ႐ံုကို လမ္းေလွ်ာက္ၾကတယ္။ ပါးပါးလ်လ် က်ေနတဲ့ ႏွင္းေတြကို က်မတို႔တေတြ အားမလို အားမရ ျဖစ္ေနၾကေသးတယ္။ ဒီႏွစ္ေဆာင္းအတြက္ ဒါက ပထမဆံုး ႏွင္းေတြမဟုတ္လား။ ရထားစီးေနရင္းနဲ႔ တျဖည္းျဖည္း အျဖဴေရာင္ေတြ ခပ္သိပ္သိပ္ တစတစ ၿပိဳက်လာတယ္။ က်မေနတဲ့ ၿမိဳ႕ကေလးဆီ ေရာက္ေတာ့ လမ္းတေလွ်ာက္လံုး ႏွင္းေတြ ဖံုးေနၿပီ။

အိမ္ကိုေရာက္ဖို႔ ဘတ္စ္ကားတဆင့္ စီးရေသးတယ္။ ႏွင္းေရာ ျမဴပါဆိုင္းေနလို႔ တေလာကလံုး မႈန္မႈိင္းေနတာပဲ။ ဘတ္စ္ကားႀကီး စီးေနရင္း မၾကာေသးခင္က ဖတ္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ကဗ်ာေလးတပုဒ္ကိုု သတိရမိတယ္။ Afternoon in February တဲ့။

The snow recommences;
The buried fences
Mark no longer
The road o'er the plain;

ေရးသူက အေမရိကန္ ကဗ်ာစာဆိုရွင္ Henry Wadsworth Longfellow (1807 – 1882) ပါ။ အင္တာနက္ထဲမွာ ကဗ်ာေတြ ရွာဖတ္ရင္း အဲဒီကဗ်ာေလးကို သြားေတြ႔လို႔ သေဘာက်တာနဲ႔ ေဖ့စ္ဘြတ္ရဲ႕ နံရံေပၚမွာ တင္လိုက္ေတာ့ အကိုႀကီး ဦးဟယ္ရီက ကြန္မန္႔ထဲမွာ “ဘာသာေလးပါ ျပန္ေပးေလ” လို႔ လာေရးသြားတယ္။ တကယ္ေတာ့ အဲဒီကဗ်ာေလး စဖတ္ကတည္းက ျမန္မာလို ျပန္ၾကည့္ခ်င္ေနခဲ့ေပမဲ့ … မျပန္၀ံ့လို႔ အသာေလး ၿငိမ္ေနခဲ့တယ္။ (ကဗ်ာအစအဆံုး ဖတ္ခ်င္ရင္ ဒီေနရာမွာ ရွိပါတယ္။)

ဘတ္စ္ကားက နာရီ၀က္ေလာက္ စီးရတာမို႔ အဲဒီကဗ်ာေလးကို ဖုန္းေလးထဲကေန ျပန္ဖတ္ရင္း စိတ္ထဲကေန တိတ္တဆိတ္ ဘာသာျပန္ေနမိတယ္။ တကယ္ေတာ့ က်မက ဘာသာမျပန္တတ္ပါဘူး။ အဂၤလိပ္စာ ညံ့တာက တေၾကာင္း၊ ဘာသာျပန္လိုက္ရင္ မူရင္းေရးသူရဲ႕ အာေဘာ္နဲ႔ ဆိုလိုရင္းေတြ ပ်က္သြားမွာ စိုးတာက တေၾကာင္းတို႔ေၾကာင့္ပဲ ဆိုပါေတာ့။ ဒါေပမဲ့ ဒီကဗ်ာေလးကိုေတာ့ ဆိုလိုရင္း ပ်က္ကာမွ ပ်က္ေရာ မေတာက္တေခါက္ေတာ့ ျပန္ၾကည့္ခ်င္ေနမိတယ္။

အိမ္ေရာက္ေတာ့ ေကာ္ဖီတခြက္ေသာက္ၿပီး ဟင္းခ်က္တယ္။ ေနာက္တေန႔ (တနဂၤေႏြေန႔) မွာ ဦးရီးေတာ္က ဘာမင္ဂန္ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကို ဆြမ္းဟင္းသြားပို႔မယ္လို႔ ေျပာထားလို႔ တခ်ဳိ႕ဟင္းေတြ ေသာၾကာေန႔ကတည္းက ႀကိဳတင္ခ်က္ထားေပမဲ့ ေနာက္ထပ္ ခ်က္ခ်င္ေသးတဲ့ ဟင္း ႏွစ္ခြက္ကို လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ျဖစ္ေအာင္ စေနညေနခင္းမွ ခ်က္ပါတယ္။ ခ်က္ခ်င္တာက သီးစံုပဲကုလားဟင္းနဲ႔ ႐ံုးပတီသီး အခ်ဳိႏွပ္ ဆိုေတာ့ အိမ္ထဲမွာခ်က္ရင္ အနံ႔ေတြ လႈိင္ေနမွာ စိုးတာနဲ႔ ဂိုေထာင္ထဲမွာ ခ်က္ေတာ့ ေအးလိုက္တာ ခိုက္ခိုက္တုန္။ တံခါးဖြင့္ထားေတာ့ ႏွင္းေတြကလဲ လာလာပက္ေသးတယ္။ ဟင္းခ်က္ရတာလဲ အက်ႌအထပ္ထပ္၀တ္၊ လည္ရွည္ဖိနပ္စီး၊ ဦးထုပ္ေဆာင္းၿပီး ခ်မ္းခ်မ္းစီးစီး ခ်က္ရတာပါ။ အဲဒီလို ခ်က္ထားတဲ့ ဆြမ္းဟင္းေတြကို ဆရာေတာ္ေတြ ႏွစ္သက္စြာ ဘုဥ္းေပးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အခ်မ္းခံရက်ဳိး နပ္တာပါပဲ။

ေရခဲမုန္႔ မဟုတ္ပါဘူး၊ က်မအိမ္ေနာက္ေဘးက ပန္းစိုက္တဲ့အိုးမွာ တင္ေနတဲ့ႏွင္းေတြပါ။ ဒီဘက္ပံုက ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းအတြက္ ခ်က္ထားတဲ့ ဟင္းလ်ာမ်ား။

ဟင္းခ်က္လို႔ၿပီးေတာ့ ညစာစားခ်ိန္ေရာက္သြားၿပီ။ ထမင္းျပင္ၿပီး တူ၀ရီးႏွစ္ေယာက္ ညစာစား၊ ခဏနား ေရမိုးခ်ဳိးၿပီး ကြန္ပ်ဴတာေရွ႕ေရာက္မွ ကဗ်ာေလးဆီ စိတ္က ျပန္ေရာက္သြားတယ္။

The day is ending,
The night is descending;
The marsh is frozen,
The river dead.

***

ဒီလိုနဲ႔ ကဗ်ာတပုဒ္ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဘာသာျပန္တယ္လို႔ ဆိုရေအာင္လဲ အတိအက်ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ကိုယ္နားလည္သလိုသာ ေရးလိုက္မိတာပါပဲ။ မူရင္းကဗ်ာ အရသာပ်က္သြားခဲ့ရင္ေတာ့ ဘာသာျပန္သူ က်မကို ခြင့္လႊတ္ၾကပါေတာ့ … ။

ေဖေဖာ္၀ါရီ မြန္းလြဲခ်ိန္

တေရြ႕ေရြ႕ႏွင့္
ေန႔တာလြင့္ေႂကြ
ညဥ့္ဦးေျခခ်
အေမွာင္က်ဆဲ
ေအးခဲစိမ့္ေျမ
အို … ျမစ္ေသ … ။

တိမ္လႊာလြင့္ပါး
ျပာမႈန္မ်ားသြင္
ထိုေကာင္းကင္၌
ေန၀င္ဆည္းဆာ
အာကာျပင္ထက္
မွိန္ၿပိဳးျပက္ … ။

ျဖဴစင္လြႏွင္း
က်ဆင္းတဖန္
၀င္းျခံစည္း႐ိုး
ျခံဳလႊမ္းမိုးလ်က္
လမ္းမထက္မွာ
ႏွင္းေမြ႔ယာ … ။

ျမက္ခင္းျပင္က်ယ္
ေၾကာက္ဖြယ္ပံုရိပ္
တိုးတိတ္ျဖတ္သြား
မသာ ရထား … ။

ေခါင္းေလာင္းသံျမည္
အေ၀းဆီမွ
မရဏမင္း
ေခၚေဆာင္ခ်ဥ္းသို႔
ရင္တြင္းညွဳိးငယ္
အဘယ္နတ္ဆိုး
ေခါင္းေလာင္းထိုး … ။

ေျခရာခ်န္ထား
အရိပ္မ်ားစြာ
ေ၀းကြာပ်က္သုဥ္း
ႏွလံုးပူေဆြး
အခ်က္ေပးေန
ေသမင္းတမန္
ေခါင္းေလာင္းသံ … ။

***

၄၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀၁၂
၂၁း၄၃ နာရီ

ေနာက္တေန႔ အလုပ္သြားေတာ့ အလုပ္နားက ေရကန္ႀကီးတခုလံုး ေရခဲေနတယ္။ ခါတိုင္း စိမ္းလန္းေနတဲ့ ျမက္ခင္းေပၚမွာ ႏွင္းေတြနဲ႔ ျဖဴျဖဴေဖြးလို႔။ စာဆို Henry က သူ႔ကဗ်ာထဲမွာ The river dead လို႔ ေရးခဲ့တယ္။ ခုျမင္ရတာေတာ့ The lake dead ေပါ့။ ၾကည့္ေလ … ေရကန္ႀကီး ထဲမွာ အျမဲတမ္း လႈပ္ရွား လြန္႔လူးေနတတ္တဲ့ လႈိင္းကေလးေတြေတာင္ မလႈပ္မယွက္ တိတ္တဆိတ္ ေအးခဲလို႔ … ။ ေဖေဖာ္၀ါရီ မြန္းလြဲခ်ိန္ရဲ႕ ရာသီဆိုးက က်မကို တကယ္ပဲ ဖမ္းစားႏိုင္လြန္းတယ္။

***
ေမဓာ၀ီ
၆၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ၊ ၂၀၁၂
၂၃း၀၀ နာရီ