ကိုျပဴးက်ယ္သို႔ ေပးစာ … အပိုင္း (၁)

သို႔
ကိုျပဴးက်ယ္…

ကိုျပဴးက်ယ္က ေရွးျမန္မာကဗ်ာေတြရဲ႕ အေရးအဖြဲ႕ေတြ ဖတ္ခ်င္မွတ္ခ်င္ ေလ့လာခ်င္တယ္ဆိုလို႔ ဒီကေန႔ အေဖ့အခန္း ေရာက္တုန္း စာအုပ္စင္ကို ေမႊေႏွာက္ ရွာရင္းနဲ႔ ဓမၼာစရိယ ဦးထြန္းေရႊေရးတဲ့ “နႏၵမာလီနီ ေခၚ ကဗ်ာစြယ္စံုက်မ္းၾကီး” ေတြ႕ေတာ့ စာအုပ္ကို နည္းနည္း ျမည္းစမ္းဖတ္ၾကည့္ၿပီး ကိုျပဴးက်ယ္ ဆိုရင္ျဖင့္ ၾကိဳက္မွာပဲလို႔ ထင္တာနဲ႔ ယူလာခဲ့ပါတယ္။

အစကေတာ့ ကိုျပဴးက်ယ္ရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္အရ ေရွးက ပ်ဳိ႕ကဗ်ာေတြ၊ ရတု၊ ရကန္၊ အဲ၊ အန္၊ လူးတား ေတြ ရွာေဖြျပီး ပို႔ေပးမယ္လို႔ စဥ္းစားထားေပမဲ့ ေလာေလာဆယ္ ဒီစာအုပ္ကိုေတြ႕ေတာ့ ဒီစာအုပ္ထဲကပဲ ေကာင္းႏိုးရာရာေတြ ေကာက္ႏုတ္ျပီး ပို႔ေပးရရင္ ေကာင္းေလမလားလို႔ ေတြးမိျပန္ပါတယ္။ ကိုျပဴးက်ယ္ဆီ ေမးလ္နဲ႔ပို႔ေပးရင္ တေယာက္ထဲသာ ဖတ္ရမွာမို႔ အမ်ားပါဖတ္ရေလေအာင္ ခုလိုက်မရဲ႕ ဘေလာ့ေပၚတင္လိုက္ရတာပါ။ ကိုယ္သိသမွ် ဗဟုသုတဆိုတာ ျပန္႔ပြားေအာင္ ေ၀မွ်ႏိုင္ရင္ အေကာင္းဆံုးမဟုတ္လား။

ျပီးေတာ့ အခုေခတ္ ကဗ်ာေရးေနၾကသူေတြ (က်မအပါအ၀င္) ဟာ ကဗ်ာဆိုတာ ဘာမွန္းေရရာစြာမသိရံုမက၊ ျမန္မာအကၡရာေတြ အေၾကာင္းေတာင္ ေသခ်ာမသိဘဲ ႏႈတ္ထဲ ရြတ္လို႔ေကာင္းရင္ ဒါမွမဟုတ္ နိမိတ္ပံုေတြ မ်ားမ်ားသံုးၿပီး စကားလံုးေလးေတြလွရင္ … ကဗ်ာလို႔ အလြယ္သတ္မွတ္ေနၾကတာမို႔ … ဒီစာအုပ္ကို ၾကည့္ျပီးမွ က်မလည္း “ေၾသာ္ … ကဗ်ာဆိုတာ က၀ိတို႔၏ ဥစၥာ ဆိုတာ တယ္ မွန္တာပဲ။ လိုက္နာရမယ့္ နည္း-စနစ္ဆိုတာ ရွိသလို ေရွာင္ရွားရမယ့္ အျပစ္-ေဒါသ ဆိုတာေတြလည္း ရွိတာပဲ” လို႔ ေသခ်ာေရရာ လက္ခံ သေဘာေပါက္ လာခဲ့ပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္လည္း ကိုျပဴးက်ယ္နဲ႔ တျခားေသာ ျမန္မာကဗ်ာကို ခ်စ္ခင္ျမတ္ႏိုးသူ အားလံုးအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီး ဒီစာကို ေရးလိုက္တာပါ။ အဓိက ကေတာ့ ကိုျပဴးက်ယ္ကို ရည္ညႊန္းတဲ့အတြက္ “ကိုျပဴးက်ယ္သို႔ ေပးစာ” လို႔ပဲ ေခါင္းစဥ္တပ္လိုက္ပါတယ္။ ကိုျပဴးက်ယ္ ေက်နပ္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါရဲ႕ … ။
***
ဒီစာအုပ္ကို အပိုင္း (၃) ပိုင္းခြဲထားပါတယ္ ကိုျပဴးက်ယ္။ ပထမပိုင္းမွာ
ကဗ်ာမေရးမီ ေရွးဦးစြာလိုက္နာရန္ အေၾကာင္း၊
အဖြဲ႔အမ်ဳိးမ်ဳိး၊
ဂီတ၊ ကဗ်ာ၊ လကၤာ၊ သီခ်င္း မည္ျခင္းအေၾကာင္း ေတြ ပါတဲ့အျပင္
အကၡရာအေၾကာင္း၊ အသံအေၾကာင္း၊ ကာရန္အေၾကာင္း၊ အသတ္ႏွင့္အစပ္အေၾကာင္းနဲ႔ ၾကိယာအေၾကာင္းေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

အပိုင္း (၂) မွာေတာ့ျဖင့္ သံေပါက္ကဗ်ာခန္း၊ အခ်ဳိးကဗ်ာ (ေဒြးခ်ဳိး၊ ၾတိခ်ဳိး၊ ေလးခ်ဳိး) စပ္နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ နမူနာ ကဗ်ာၾကီးေတြပါတဲ့ အခန္း၊ ေတးထပ္စပ္နည္းနဲ႔ နမူနာေတးထပ္ေတြက တခန္း၊ ေလးလံုးစပ္ကဗ်ာခန္းမွာေတာ့ ရတု, ရကန္, ပ်ဳိ႕, ေမာ္ကြန္း, လူးတား, ဧခ်င္း, အဲခ်င္း, အန္ခ်င္း, အိုင္ခ်င္း, လြမ္းခ်င္း, တမ္းခ်င္း, သာခ်င္း, တ်ာခ်င္း, ကာခ်င္း, ဒံုးခ်င္း, ဟန္ခ်င္း, စတာေတြက တခန္း၊ ေဘာလယ္, ၾကိဳး, ဗံုၾကီးသံ, ဗံုေတာက္သံက စလို႔ ေမတၱာစာ, ၾသဘာစာ, မွာတမ္းစာ အလယ္၊ ျပဇာတ္စာ ေရးနည္းအဆံုး ေဖာ္ျပထားတဲ့ အခန္းနဲ႔ ပတ္ပ်ဳိး, ယိုးဒယား, နတ္သံ, ကရင္ၾသသံ, တလိုင္းသံ,ေမ်ာက္မင္းအူသံ စတာေတြပါတဲ့ သီခ်င္းၾကီးခန္းဆိုျပီး ပါ၀င္တယ္။

အပိုင္း (၃) ကေတာ့ ဆန္း အခန္းပါပဲ၊ အဲဒီအခန္းကေတာ့ ပညာခန္းေတြေပါ့ ကိုျပဴးက်ယ္။ ဆန္းနည္း၊ ဒီဃရႆ ခြဲနည္းနဲ႔ ဂိုဏ္း အေၾကာင္းေတြက တခန္း၊ အလကၤာအေၾကာင္းက တခန္း စသျဖင့္ စံုစံုလင္လင္ပါ၀င္ပါတယ္။

မာတိကာ အၿပီး အဖြင့္စာမ်က္ႏွာမွာေတာ့ သခင္ကိုယ္ေတာ္မိႈင္းရဲ႕ သ၀ဏ္လႊာ ကို လက္မွတ္နဲ႔တကြ ေတြ႕ရပါတယ္။ လက္မွတ္ေအာက္က ေန႔စြဲကိုေတာ့ ၃၁-၁-၅၅ လို႔ေရးထိုးထားေလရဲ့။
က်မလက္ထဲရွိေနတဲ့ ဒီစာအုပ္ကေတာ့ ၁၉၆၃ မွာ တတိယအၾကိမ္ျပန္လည္ရိုက္ႏွိပ္ထားတဲ့ စာအုပ္ပါပဲ၊ ပညာအလင္းျပ စာအုပ္တုိက္က ထုတ္ေ၀တာပါ။

ကိုျပဴးက်ယ္ ဖတ္ခ်င္တဲ့ ကဗ်ာေတြ ရိုက္မေပးခင္ နည္းနည္းေလာက္ေတာ့ လွ်ာရွည္ခြင့္ျပဳပါအံုးရွင္ … ။
ဂီတ၊ ကဗ်ာ၊ လကၤာဆိုတဲ့ စကားရပ္ေတြရဲ႕ အဓိပၸါယ္ကို ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပခ်င္လို႔ပါ။ အဲဒီစကားလံုးေတြဟာ ပါဠိစာလံုးေတြပါတဲ့၊ အဓိပၸါယ္ကို ခုလို ဖြင့္ဆိုထားတာေတြ႕ရပါတယ္။

ဂီတ - ရွည္ေသာအသံျဖင့္ သီဆိုအပ္ေသာ စကားအဖြဲ႔သီခ်င္း
ကဗ်ာ - စာေရးဆရာ ပညာရွိ၏ ဥစၥာျဖစ္ေသာ သီခ်င္း
လကၤာ - အလကၤာရ - နား၏ တန္ဆာသဖြယ္ ျဖစ္ေသာ အသံကိုျပဳတတ္ေသာ သီခ်င္း

သီခ်င္း ဆိုတာကိုေတာ့ ခုလို ေရးထားပါေသးတယ္။
အေၾကာင္းခ်င္းတ တို႔ကို သီဆိုေသာေၾကာင့္ သီခ်င္း မည္၏ .. တဲ့။
***
ကဗ်ာစပ္နည္းကေတာ့ အမ်ဳိးမ်ဳိးအေထြေထြ ရွိတယ္ဆိုတာ ကိုျပဴးက်ယ္လည္း သိမွာပါ၊ ကဗ်ာရဲ႕ အေျခခံကေတာ့ “သံေပါက္” ျဖစ္ပါသတဲ့ ကိုျပဴးက်ယ္။
ကျခင္း အစ - လက္ေျမွာက္က
သီခ်င္း အစ - သံေပါက္က
တီးျခင္း အစ - လက္ခုပ္က .. လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ သီခ်င္း ဆိုတာ ကဗ်ာပဲ ဆိုေတာ့ ကဗ်ာ အစ သံေပါက္က လို႔လည္း ဆိုၾကတာ ကိုျပဴးက်ယ္ ၾကားဖူးတယ္မဟုတ္လား။

သံေပါက္ ဆိုတာ … အသံေပါက္ေအာင္ ေပၚလြင္ထင္ရွားစြာ စပ္ဆို စီကံုးထားေသာ ကဗ်ာ … လို႔ အနက္ ဖြင့္ထားတာကို ေတြ႕ရတယ္။
သံေပါက္စပ္နည္းမွာေတာ့ ၅ လံုးခ် သံေပါက္နဲ႔ ၇ လံုးခ် သံေပါက္ဆိုျပီး ႏွစ္မ်ဳိးရွိတယ္ဆိုတာ ကိုျပဴးက်ယ္လည္း သိၿပီးျဖစ္မွာပါ။
ကိုျပဴးက်ယ္ ၾကားဖူးခဲ့တဲ့ .. အစ-ေလးလံုး၊ အလယ္-သံုး၊ အဆံုး-ငါး-ခြန္နစ္ ဆိုတာဟာ သံေပါက္ကဗ်ာ တခုပါပဲ။ သံေပါက္ကိုလည္း အဲဒီနည္းစနစ္အတိုင္း စပ္ဆိုရပါသတဲ့။
နမူနာ သံေပါက္ တပုဒ္ ဖတ္ၾကည့္ရေအာင္ ..

ရွင္မဟာသီလ၀ံသရဲ႕ ေရႊနန္းတည္ေမာ္ကြန္း နိဂံုးမွာ
-ေအာင္ေျမၾကငွန္း၊ ၀-ေရႊနန္း၊ ရစ္သန္းသံုးျဖာက်။
- ပတ္လည္၀န္းယွက္၊ ကြၽန္းသံလ်က္၊ ေအာင္ခ်က္ ျမတ္ဌာန။
- အ၀ျပည္ႀကီး၊ စည္လၿပီး၊ ၀ွန္သီး ကြၽန္းပူရ။
အဲဒါဟာ ၅ လံုးခ် သံေပါက္ေပါ့။

၇-လံုးခ် သံေပါက္နမူနာကိုေတာ့ ရွင္နႏၵဓဇ ရဲ႕ စြယ္စံုေက်ာ္ထင္က်မ္းကို ကိုးကားၿပီး ျပထားပါတယ္။
- ႀကိယာေျခာက္ဆယ္၊ အသြယ္သြယ္၊ အဘယ္က်မ္းက ထြက္သနည္း။
- သံုးဆဲ့သံုးသြယ္၊ ဗ်ည္းကက်ယ္၊ ဘယ္သူ ဘယ္ဗ်ည္း စပ္သနည္း။
- က်ယ္လွ်င္ကား ခ်ဲ႕၊ ပဲ့လွ်င္ ဖဲ့၊ ႏြဲ႕လွ်င္ကား သတ္-ဘယ္ေၾကာင့္နည္း။
***
ကဲ … ကိုျပဴးက်ယ္လည္း ဖတ္ရတာလည္း ၿငီးေနေလာက္ၿပီမို႔ ဒီေန႔ေတာ့ သံေပါက္တခုနဲ႔ပဲ ရပ္လိုက္ပါဦးမယ္။

က်မကေတာ့ ဒီစာအုပ္ကို ဖတ္ၿပီး အကၡရာေတြရဲ႕ ဆန္းက်ယ္ပံု၊ အသံေတြရဲ႕ ထူးျခားပံု၊ ကာရန္ေတြရဲ႕ ေလးနက္ပံုကို အံ့ၾသလို႔ မဆံုး ဖတ္ရႈလို႔မ၀ျဖစ္ရပါတယ္။ သို႔ေပသိ စာမ်က္ႏွာ ၅၀၀ နီးပါး စာအုပ္အထူႀကီးမို႔ အားလံုးလည္း က်မ ရိုက္မေပးႏိုင္ပါဘူး ကိုျပဴးက်ယ္ေရ …။ ဒါေၾကာင့္မို႔ အားတဲ့အခ်ိန္ေလးေတြမွာ အဆင္ေျပသလို ေကာက္ႏုတ္ၿပီး ေရးေရးေပးသြားမယ္လို႔ေတာ့ ကတိေပးလိုက္ပါတယ္။
ကိုျပဴးက်ယ္ႏွင့္တကြ ျမန္မာစာ ျမန္မာကဗ်ာ ခ်စ္သူအေပါင္း ႏွစ္ေထာင္းအားရ ျဖစ္ပါေစ … ရွင္။
***
ေမဓာ၀ီ
18.1.07
10:51 pm